कॅलिफोर्निया

कॅलिफोर्निया California
अमेरिका देशाचे राज्य
ध्वज चिन्ह टोपणनाव: द गोल्डन स्टेट (The Golden State) ब्रीदवाक्य: Eureka अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांत दर्शविणारा नकाशा अमेरिकेच्या नकाशावर चे स्थान
अधिकृत भाषा	इंग्लिश
राजधानी	साक्रामेंटो
मोठे शहर	लॉस एंजेल्स
क्षेत्रफळ	अमेरिकेत ३वा क्रमांक
- एकूण	४,२३,९७० किमी²
- रुंदी	४०० किमी
- लांबी	१,२४० किमी
- % पाणी	४.७
लोकसंख्या	अमेरिकेत १वा क्रमांक
- एकूण	३,७२,५३,९५६ (२०१० सालच्या गणनेनुसार)
- लोकसंख्या घनता	९०.५/किमी² (अमेरिकेत ११वा क्रमांक)
- सरासरी उत्पन्न	$६१,०२१
संयुक्त संस्थानांमध्ये प्रवेश	९ सप्टेंबर १८५० (३१वा क्रमांक)
संक्षेप	US-CA
संकेतस्थळ	ca.gov

कॅलिफोर्निया (इंग्लिश: California) हे अमेरिकेच्या पश्चिमेकडील प्रशांत महासागराच्या किनाऱ्यावरील एक राज्य आहे. अमेरिकेत सर्वाधिक लोकसंख्या असणारे हे राज्य आकाराने देशातील तिसऱ्या क्रमांकाचे आहे (अलास्का व टेक्सास खालोखाल). अमेरिकेच्या ५० सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या शहरांपैकी ८ शहरे कॅलिफोर्निया राज्यात स्थित आहेत.

कॅलिफोर्नियाच्या पश्चिमेला प्रशांत महासागर, दक्षिणेला मेक्सिकोचे बाहा कॅलिफोर्निया हे राज्य, उत्तरेला ओरेगॉन तर पूर्वेला नेव्हाडा व अ‍ॅरिझोना ही राज्ये आहेत. साक्रामेंटो ही कॅलिफोर्नियाची राजधानी असून लॉस एंजेल्स हे सर्वात मोठे शहर व महानगर आहे.

१९व्या शतकाच्या मध्यापर्यंत कॅलिफोर्निया हा मेक्सिकोचा भाग होता. १८४६-१८४८ दरम्यान झालेल्या मेक्सिकन-अमेरिकन युद्धानंतर हे राज्य अमेरिकेकडे सुपूर्त करण्यात आले व ९ सप्टेंबर १८५० रोजी अमेरिकन संघात विलिन करून घेण्यात आले. ह्याच काळात कॅलिफोर्नियामध्ये मोठ्या प्रमाणावर सोन्याच्या खाणींचा शोध लागला व अमेरिकेच्या इतर भागातून व सर्व जगभरातून स्थलांतर करणार्‍या लोकांचे लोंढे येथे येऊ लागले. लॉस एंजेल्स येथील हॉलिवूड ह्या सिनेउद्योगामुळे, येथील नैसर्गिक सौंदर्यासाठी मोठ्या संख्येने बेट देणार्‍या पर्यटकांमुळे व सिलिकॉन व्हॅलीमधील अतिविकसित तंत्रज्ञान उद्योगांमुळे कॅलिफोर्नियाची भरभराट झाली आहे. आजच्या घडीला अमेरिकेच्या अर्थव्यवस्थेतील १३ टक्के वाटा उचलणाऱ्या कॅलिफोर्नियाचा जीडीपी $१.८१२ सहस्त्रअब्ज इतका आहे.

मोठी शहरे

खालील १० शहरे कॅलिफोर्नियामधील सर्वात मोठी शहरे आहेत.

क्रम	शहर	लोकसंख्या	चित्र	वर्णन
१	लॉस एंजेल्स	३७,९२,६२१		अमेरिकेतील दुसऱ्या क्रमांकाचे व देशाच्या अर्थकारणामधील आघाडीचे शहर. हॉलिवूड येथील सिनेउद्योग जगातील सर्वात मोठा आहे.
२	सान डियेगो	१३,०७,४०२		हे शहर अमेरिकेमधील सर्वात राहण्यायोग्य शहर मानले जाते.
३	सान होजे	९,४५,९४२		अमेरिकेतील दहाव्या क्रमांकाचे व सिलिकॉन व्हॅलीमधील प्रमुख शहर.
४	सॅन फ्रान्सिस्को	८,०५,२३५		एक आंतरराष्ट्रीय पर्यटनकेंद्र.
५	फ्रेस्नो	५,०२,३०३		कॅलिफोर्नियाच्या कृषीप्रधान भागातील एक मोठे शहर.
६	साक्रामेंटो	४,९०,४८८		उत्तर भागात वसलेले हे शहर कॅलिफोर्नियाची राजधानी आहे.
७	लाँग बीच	४,६२,२५७		लॉस एंजेल्सचे उपनगर असलेले हे शहर जगातील सर्वात मोठ्या बंदरांपैकी एक आहे.
८	ओकलंड	३,९०,७२४		सॅन फ्रान्सिस्को भागातील एक मोठे शहर
९	बेकर्सफील्ड	३,४७,४८३		कॅलिफोर्नियातील सर्वाधिक वेगाने वाढणारे शहर.
१०	अ‍ॅनाहाइम	३,३६,२६५		ऑरेंज काउंटीमधीला सर्वात मोठे शहर

गॅलरी

• 
  नेव्हाडाच्या सीमेवर स्थित टाहो सरोवर.
• 
  सॅन फ्रान्सिस्कोमधील जगप्रसिद्ध गोल्डन गेट ब्रिज.
• 
  कॅलिफोर्नियामधील प्रमुख रस्ते व महामार्ग
• 
  कॅलिफोर्निया राज्य संसद भवन

बाह्य दुवे

• अधिकृत सरकारी संकेतस्थळ

विकिमीडिया कॉमन्सवर खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत: कॅलिफोर्निया