विद्या विंदू सिंग

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
विद्या विंदू सिंग
विद्या विंदू सिंग राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद यांच्याकडून पद्मश्री पुरस्कार स्वीकारताना
जन्म २ जुलै, १९४५ (1945-07-02) (वय: ७८)
धर्म हिंदू
भाषा हिंदी आणि अवधी
साहित्य प्रकार लोककथा आणि बाल साहित्य
पुरस्कार पद्मश्री पुरस्कार (२०२२)

विद्या विंदू सिंग (जन्म २ जुलै १९४५) या हिंदी आणि अवधी भाषांमधील भारतीय लेखिका आहेत. लोक आणि बालसाहित्यातील तिच्या व्यापक कार्यासाठी ती प्रसिद्ध आहे.[१] सिंह यांना साहित्य आणि शिक्षण क्षेत्रातील योगदानाबद्दल भारत सरकारने २०२२ मध्ये पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित केले आहे.[२]

ती कविता, कथा आणि अवधी लोकगीते प्रकाशित करते. आतापर्यंत, तिने त्यापैकी शंभर अधिक पकाशित केले आहेत.[३] या शिवाय, तिने अवधी आणि प्रदेशातील इतर प्रादेशिक बोलींमध्ये रक्षाबंधन सणासाठी दोन डझनहून अधिक लोकगीतेही रचली आहेत.[४] साहित्यातील योगदानासोबतच ती तिच्या सामाजिक कार्यासाठीपण ओळखली जाते.[५] 2016 मध्ये, तिला तिच्या योगदानासाठी हिंदी गौरव सन्मान पुरस्कार मिळाला.

प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण[संपादन]

विद्याचा जन्म २ जुलै १९४५ रोजी उत्तर प्रदेशातील फैजाबाद जिल्ह्यातील जैतपूर गावात झाला. उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांच्या हिंदुत्ववादी मोहिमेनंतर तिच्या गावाचे नाव बदलून अयोध्या जिल्ह्याचे करण्यात आले. विद्या ही देव नारायण आणि प्रणदेवी सिंह यांची मुलगी आहे.[६]

तिचे सुरुवातीचे शिक्षण जलालपूर येथे झाले. त्यानंतर, तिने आग्रा विद्यापीठातून हिंदी साहित्यात एमए आणि बनारस हिंदू विद्यापीठातून पीएचडी पूर्ण केली.

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ Ganga, A. B. P. (२६ जानेवारी २०२२). "UP: मशहूर लेखिका विद्या बिंदु सिंह को मिला पद्म श्री पुरस्कार, पहले मिल चुके हैं ये सम्मान". www.abplive.com (हिंदी भाषेत). ७ फेब्रुवारी २०२४ रोजी पाहिले.
  2. ^ "Padma Awardees 2022" (PDF). पद्म पुरस्कार (इंग्रजी भाषेत).
  3. ^ "Interview: पारिवारिक जिंदगी में कभी वक्त नहीं मिला, कभी रात-रातभर जागकर रचनाएं लिखी तो कभी सफर में: पद्मश्री डॉ. विद्या विंदु सिंह". Good News Today TV GNT (हिंदी भाषेत). ७ फेब्रुवारी २०२४ रोजी पाहिले.
  4. ^ "Writer's bond with folk tunes keeps rakhi songs well strung | Lucknow News - Times of India". टाइम्स ऑफ इंडिया (इंग्रजी भाषेत). ७ ऑगस्ट २०१७.
  5. ^ "Padma Vibhushan for two, Padma Shri for nine in Uttar Pradesh". हिंदुस्तान टाईम्स (इंग्रजी भाषेत).
  6. ^ "विद्या विन्दु सिंह / परिचय - कविता कोश". kavitakosh.org (हिंदी भाषेत). ७ फेब्रुवारी २०२४ रोजी पाहिले.