भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस (संघटन)

**Indian National Congress (Organisation)**
	political party in India, active 1969–77
	माध्यमे अपभारण करा
	विकिपीडिया
प्रकार	राजकीय पक्ष
स्थान	भारत
स्थापना	इ.स. १९६९;
विसर्जित,रद्द केले अथवा पाडले	इ.स. १९७७;
अधिकार नियंत्रण
	Q3523002;
	रिसोनेंटेर; पेटस्केन; सखोलीया; ओपनस्ट्रीट मॅप; शोधक साधन; चित्रित शोध;

ভারতীয় জাতীয় কংগ্রেস (bn); انڈین نیشنل کانگریس (آرگنائزیشن) (ur); הקונגרס הלאומי ההודי (ארגון) (he); ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ (kn); Indian National Congress (sv); Indian National Congress (Organisation) (en); ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ്സ് (ml); Indian National Congress (de); भारत राष्ट्रीय काङ्रेस् (sa); Indian National Congress (Organisation) (en); ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (te); ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਰਟੀ ਕਾਂਗਰਸ (ਸੰਸਥਾ) (pa); ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ (অৰ্গেনাইজেচন) (as); भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस (संगठन) (hi); Kongres Nasional India (id); நிறுவன காங்கிரசு (ta) parti politique (fr); ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਰਾਜਨੀਤੀਕ ਪਾਰਟੀ, ਸਰਗਰਮ 1969-77 (pa); partai politik (id); ಭಾರತದ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ , ಸಕ್ರಿಯ ೧೯೬೯-೭೭ (kn); political party in India, active 1969–77 (en); politieke partij uit India (nl); "भारत राष्ट्रीय काङ्रेस्" अध्यक्षः श्रीमती सोनिया गान्धी आस्ति। (sa); भारत में राजनीतिक दल, सक्रिय १९६९-७७ (hi); Politische Partei in Indien (de); ଭାରତର ଏକ ରାଜନୈତିକ ଦଳ (or); ৰাজনৈতিক দল (as); حزب سياسي في الهند (ar); భారతదేశంలో రాజకీయ పార్టీ, 1969-77 (te); political party in India, active 1969–77 (en) Indian National Congress (ml); காங்கிரசு, ஸ்தாபன காங்கிரசு, சிண்டிகேட் காங்கிரசு, ஸ்தாபன காங்கிரஸ், நிறுவன காங்கிரஸ், சின்டிகேட் காங்கிரசு, சிண்டிகேட் காங்கிரஸ் (ta)

भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस (संघटन) किंवा काँग्रेस (ओ) किंवा सिंडिकेट / जुनी काँग्रेस म्हणूनही ओळखले जाते, हा भारतातील एक राजकीय पक्ष होता, जेव्हा इंदिरा गांधींच्या हकालपट्टीनंतर भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस पक्षाचे विभाजन झाले.

१२ नोव्हेंबर १९६९ रोजी भारताच्या पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांची पक्ष शिस्तीचे उल्लंघन केल्याबद्दल काँग्रेस पक्षातून हकालपट्टी करण्यात आली. शेवटी इंदिरा गांधींनी इंडियन नॅशनल काँग्रेस (रिक्विजिशनिस्ट) ही प्रतिस्पर्धी संघटना स्थापन केल्याने पक्षाचे विभाजन झाले. अखिल भारतीय काँग्रेस कमिटीमध्ये ७०५ सदस्यांपैकी ४४६ (६३%) सदस्य इंदिराजींच्या बाजूने गेले. के. कामराज आणि नंतर मोरारजी देसाई हे काँग्रेस (ओ) चे नेते होते.

काँग्रेस (ओ) ने बिहारमध्ये भोला पासवान शास्त्री यांच्या नेतृत्वाखाली, कर्नाटक मध्ये वीरेंद्र पाटील यांच्या नेतृत्वाखाली आणि गुजरातमध्ये हितेंद्र देसाई यांच्या नेतृत्वाखाली सरकारे चालवली. आणीबाणीच्या काळात १९७५-७६ पर्यंत बाबूभाई पटेल यांच्या नेतृत्वाखाली गुजरातवर राज्य करणाऱ्या जनता मोर्चाचा देखील हा एक भाग होता.

विभाजनाला काही प्रकारे डावे / उजवे विभाग म्हणून पाहिले जाऊ शकते. इंदिराजींना पक्षासाठी जनसमर्थन एकत्रित करण्यासाठी एक लोकप्रिय अजेंडा वापरायचा होता. प्रादेशिक पक्ष अभिजात वर्ग, ज्यांनी काँग्रेस (ओ) ची स्थापना केली, त्यांनी अधिक उजव्या विचारसरणीसाठी उभे राहिले आणि सोव्हिएत मदतीवर अविश्वास दाखवला.^[१]

१९७१ च्या सार्वत्रिक निवडणुकीत, भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस (ओ) ने सुमारे १०% मते आणि १६ लोकसभेच्या जागा जिंकल्या.^[२]मार्च १९७७ मध्ये, पक्षाने आणीबाणीनंतरची निवडणूक जनता पक्षाच्या सोबत लढवली होती. जनता पक्षाच्या आघाडीने इंदिराजींच्या काँग्रेस पक्षाचा दारुण पराभव केला.

त्याच वर्षी, काँग्रेस (ओ) ने औपचारिकपणे भारतीय लोकदल, भारतीय जनसंघ, सोशलिस्ट पार्टी ऑफ इंडिया, स्वतंत्र पक्ष आणि इतरांसोबत विलीन होऊन जनता पक्षाची स्थापना केली. काँग्रेस (ओ) चे नेते मोरारजी देसाई यांनी १९७७ ते १९७९ या काळात भारताचे चौथे पंतप्रधान म्हणून काम केले; जे भारतातील पहिले बिगर काँग्रेस सरकार होते.^[३] पण हे सरकार ५ वर्षे चालवू शकले नाही आणि १९७९ मध्ये पडले.

प्रमुख नेते

संदर्भ

^ Srivastava, Aaku (2022). Sensex of Regional Parties. Prabhat Prakashan Pvt. Limited. ISBN 978-93-5521-236-8. 2024-07-21 रोजी पाहिले.
^ Nigam, Sk (2024). THE INC (INDIAN NATIONAL CONGRESS) A PARTY OF IDEA AND CHANGES. Notion press. ISBN 979-8-89233-557-7. 2024-07-18 रोजी पाहिले.
^ Singh, Kuldip (1995-04-11). "OBITUARY: Morarji Desai". 2009-06-27 रोजी पाहिले.

[1] Srivastava, Aaku (2022). Sensex of Regional Parties. Prabhat Prakashan Pvt. Limited. ISBN 978-93-5521-236-8. 2024-07-21 रोजी पाहिले.

[2] Nigam, Sk (2024). THE INC (INDIAN NATIONAL CONGRESS) A PARTY OF IDEA AND CHANGES. Notion press. ISBN 979-8-89233-557-7. 2024-07-18 रोजी पाहिले.

[UK-3] Singh, Kuldip (1995-04-11). "OBITUARY: Morarji Desai". 2009-06-27 रोजी पाहिले.

[१]

[२]

[३]