थिक क्वांग डुक (जन्म १८९७ - ११ जून १९६३) हे व्हियेतनामचे एक महायानबौद्ध भिक्षु होते ज्यांनी ११ जून १९६३ ला सैगॉन (आत्ताचे नाव हो चि मिन्ह सिटी) मधील चैकात आत्मदहन केले. क्वांग डुक हे दक्षिण व्हिएतनाममधील कट्टर रोमन कॅथलिक न्गो डिन्ह डिएमच्या सरकारकडून बौद्धांच्या छळाचा निषेध करत होता. डिएम सरकारच्या धोरणांकडे लक्ष वेधून त्याच्या आत्मदहनाची छायाचित्रे जगभर पसरली. जॉन एफ. केनेडी यांनी एका छायाचित्राविषयी सांगितले, "इतिहासातील कोणत्याही चित्राने जगभर एवढी भावना निर्माण केलेली नाही."[१] छायाचित्रकार माल्कम ब्राउन यांनी भिक्षूच्या मृत्यूच्या छायाचित्रासाठी वर्ल्ड प्रेस फोटो ऑफ द इयर पुरस्कार जिंकला.[२]
क्वांग डुकच्या कृत्यामुळे डिएमवर आंतरराष्ट्रीय दबाव वाढला आणि त्यांना बौद्धांच्या धोरणांवर सुधारणांची घोषणा करण्यास प्रवृत्त केले. तथापि, वचन दिलेल्या सुधारणांची अंमलबजावणी झाली नाही, ज्यामुळे वाद आणखी चिघळला. विरोध चालू असताना, डिएमचा भाऊ न्गो डिन्ह न्हू याच्याशी एकनिष्ठ असलेल्या स्पेशल फोर्सेसने दक्षिण व्हिएतनाममध्ये बौद्ध पॅगोडांवर छापे टाकले, क्वांग डुकचे हृदय ताब्यात घेतले आणि अनेकांचे मृत्यू झाले व मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले. अनेक बौद्ध भिक्खूंनी क्वांग डुकच्या उदाहरणाचे अनुसरण केले आणि त्यांनी स्वतःचे आत्मदहन केले. अखेरीस, यूएस-समर्थित बंडाने डिएमचा पाडाव केला, व २ नोव्हेंबर १९६३ रोजी त्यांची हत्या झाली.
पत्रकार माल्कम ब्राउन यांनी आत्मदहन करताना क्वांग डुक यांचे छायाचित्र. या छायाचित्राने १९६३चा वर्ल्ड प्रेस फोटो ऑफ द इयर पुरस्कार जिंकला.[३] थिक क्वांग डुक स्मारक.
क्वांग डुक नंतर, व्हिएतनाममधील बौद्ध निदर्शने वाढत असताना ऑक्टोबर १९६३ पर्यंत आणखी पाच बौद्ध भिक्खूंनी आत्मदहन केले. [४][५][६]
व्हिएतनाम युद्धाच्या निषेधार्थ क्वांग डुकच्या कृतींची युनायटेड स्टेट्समध्ये नक्कल करण्यात आली. १६ मार्च १९६५ रोजी, ८२ वर्षीय शांतता कार्यकर्त्या ॲलिस हर्झने डेट्रॉईटमधील फेडरल डिपार्टमेंट स्टोअरसमोर आत्मदहन केले.[७] त्याच वर्षी नंतर, नॉर्मन मॉरिसन, ३१ वर्षीय शांततावादी, याने २ नोव्हेंबर १९६५ रोजी पेंटॅगॉन येथे संरक्षण सचिव रॉबर्ट मॅकनामारा यांच्या तिसऱ्या मजल्यावरील खिडकीच्या खाली स्वतःवर रॉकेल ओतले आणि आत्मदहन केले. एका आठवड्यानंतर, रॉजर ऍलन लापोर्टने न्यू यॉर्क शहरातीलसंयुक्त राष्ट्रांसमोर असेच केले.[८]
^Zi Jun Toong, "Overthrown by the Press: The US Media's Role in the Fall of Diem," Australasian Journal of American Studies 27 (July 2008), 56–72.
^"Monk Suicide by Fire in Anti-Diem Protest," New York Times, 11 June 1963, 6.; David Halberstam, "Diem Asks Peace in Religion Crisis," New York Times 12 June 1963. 3.; Marilyn B. Young, The Vietnam Wars: 1945–1990, New York: Harper Collins Publishers, 1990. 95–96.