रामचंद्र गुहा
| रामचंद्र गुहा | |
|---|---|
 | |
| जन्म |
२९ एप्रिल, १९५८ देहरादून, उत्तर प्रदेश, भारत |
| निवासस्थान | बंगळूर, कर्नाटक |
| राष्ट्रीयत्व | भारतीय |
| शिक्षण | दिल्ली विद्यापीठ, आयआयएम कलकत्ता |
| पेशा | इतिहासकार, लेखक, पत्रकार |
| प्रसिद्ध कामे | इंडिया आफ्टर गांधी |
| जोडीदार | सुजाता केशवन |
| वडील | रामदास गुहा |
स्वाक्षरी | |
|
संकेतस्थळ http://ramachandraguha.in/ | |
रामचंद्र गुहा ( २९ एप्रिल, १९५८) हे एक भारतीय इतिहासकार व लेखक आहेत. त्यांनी पर्यावरणावर, सामाजिक, राजकीय व समकालीन विषयांवर आणि क्रिकेटच्या इतिहासावर लेखन केले आहे.[१] द टेलिग्राफ आणि हिंदुस्तान टाइम्ससाठीही ते एक स्तंभलेखक आहेत.[२][३][४] विविध शैक्षणिक जर्नल्समध्ये त्यांनी नियमित योगदान दिले आहे, द चरावेन आणि आऊटलुक मासिकांकरिताही लिहिले आहे. सन २०११-१२ साली त्यांनी लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स अँड पॉलिटिकल सायन्स (एलएसई), फिलिप रिपोर्टर चेअर इन हिस्ट्री अँड इंटरनॅशनल अफेअर्स येथे भेट दिली.[५] त्यांचे सर्वात आधीचे पुस्तक 'गांधी बिफोर इंडिया' (२०१३), मोहनदास गांधींच्या एका नियोजित दोन खंडांच्या जीवनचरित्राचा पहिला भाग आहे. त्यांच्या कामाच्या मोठ्या क्षेत्रामुळे त्यांना एक विस्तृत शृंखलेला झाकण्याची संधी मिळाली. आणि त्यांच्या अनेक बुद्धिमत्तापूर्ण अंतर्दृष्टीमुळे त्यांनी त्यांच्या रूपात भारतीय ऐतिहासिक अभ्यासाचे स्वतंत्र व्यक्तिमत्त्व निर्माण केले आहे, आणि म्हणूनच रामचंद्र गुहांची विसाव्या शतकातील प्रमुख इतिहासकारांपैकी एक म्हणून गणना केली रामचंद्र गुहा फेमस इतिहासकार आहेत
सुरुवातीचे जीवन आणि शिक्षण
[संपादन]रामचंद्र गुहा यांचा जन्म २९ एप्रिल १९५८ रोजी उत्तरप्रदेशच्या देहरादून (सध्या उत्तराखंड) येथे झाला. त्यांचे वडील रामदास गुहा वन संशोधन संस्थेत संचालक होते आणि त्यांची आई उच्च माध्यमिक शाळेत शिक्षिका होती.[६] रामचंद्र गुहांना त्यांना डेहराडूनच्या शाळेत घातले होते.[७] तेथे 'द डून स्कूल वीकली'मध्ये ते लिहीत.[८] १९७७ मध्ये त्यांनी दिल्लीच्या सेंट स्टीफन्स कॉलेजमधून बॅचलर इन इकॉनॉमिक्स ही पदवी प्राप्त केली आणि दिल्ली स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्समधून मास्टर ऑफ इकॉनॉमिक्स पदवी घेतली.[९] त्यानंतर त्यांनी इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट कलकत्ता येथे नोंदणी केली. तेथे त्यांनी उत्तराखंडमधील फंक्शनल सामाजिक इतिहास, चिपको आंदोलनावर लक्ष केंद्रित करून पीएचडीशी समतुल्य असा फेलोशिप कार्यक्रम केला. त्यावेळी लिहिलेला प्रबंध नंतर अनक्विट वूड्स म्हणून प्रकाशित झाला.
कारकीर्द
[संपादन]इ.स. १९८५ आणि २००० दरम्यान रामचंद्र गुहा यांनी भारतातील, युरोपातील आणि उत्तर अमेरिकेतील कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, बर्कले, येल विद्यापीठ, स्टॅनफोर्ड विद्यापीठ आदी अनेक विद्यापीठांत शिकवले. आॅस्लो विद्यापीठात २००८ साली अर्ने नास अध्यासनात आणि नंतर इंडियन इंस्टिट्यूट आॅफ सायन्समध्ये शिकवले. या कालावधीत, ते जर्मनीतील विसेन्सचाफ्सकोल्लेग झु बर्लिनचे (१९९४-९५) एक सहकारी सुद्धा होते.
गुहा नंतर बंगळूरमध्ये गेले आणि त्यांनी पूर्णवेळ लेखन सुरू केले. २००३ मध्ये, बंगळूरमधील इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स येथे त्यांनी मानवजातीमध्ये (Humanities) सुंदरराज व्हिजिटिंग प्राध्यापक म्हणून काम केले. त्यानंतर त्यांनी न्यू इंडिया फाऊंडेशनच्या ट्रस्टीचे व्यवस्थापन करणे सुरू केले आहे. ही संस्थाना नफाना तोटा या तत्त्वावर चालते आणि आधुनिक भारतीय इतिहासावर संशोधन करते.
इ.स. २०११-१२ मध्ये, गुहांना लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्समध्ये इंटरनॅशनल अफेअर्स अँड हिस्ट्रीच्या फिलिप रोमन अध्यासनावर नेमले. त्यांच्या आधी त्या पदावर नील फर्ग्युसन (Niall Ferguson) होते.
पुस्तके
[संपादन]गुहा यांनी व्हीएचपी नीड्स टू हायर द कंडमनेशन ऑफ द हिंदू मिडल ग्राऊंड हे पुस्तक गुजरातीमध्ये लिहिले आहे. एका दुःखाची निर्मिती, ज्याला सिद्धार्थ वरदराजन यांनी संपादित केले आहे आणि पेंगुइन ने प्रकाशित केले आहे. हे पुस्तक २००२ च्या गुजरात दंगलींबाबत आहे.
गुहा यांनी 'इंडिया आफ्टर गांधी' पुस्तकाचे लेखन केले, २००७ मध्ये मॅकमिलन अँड एक्को यांनी प्रकाशित केले. हे पुस्तक दोन खंडांत हिंदीत भाषांतरित केले गेले आहे, जसे की "भारत: गांधी के बाद" आणि "भारत: नेहरू के बाद" आणि पेंग्विन द्वारा प्रकाशित केले. हे पुस्तक तमिळ भाषेमध्येही भाषांतरित केले गेले आहे.
गुहा यांनी नोव्हेंबर २०१२ मध्ये 'पेट्रीएट्स एंड पार्टिसन्स' नावाच्या निबंधांचा संग्रह सुद्धा प्रकाशित केला.[१०]
ऑक्टोबर २०१३ मध्ये, त्यांनी 'गांधी बिफोर इंडिया' (गांधी आधीचा भारत) पुस्तक प्रकाशित केले, या महात्मा गांधी यांच्या चरित्राच्या नियोजित दोन-खंडातील पहिला भागात, जे की त्यांच्या बालपणापासून ते दक्षिण आफ्रिकेतील दोन दशकांपर्यंतच्या जीवनाचे वर्णन करते.[११][१२]
डेमोक्रॅट्स अँड डिसीन्टर्स या शीर्षकाखाली त्यांनी आणखी एक निबंध संग्रह सप्टेंबर २०१६ मध्ये प्रसिद्ध केला. गुहा यांनी क्रिकेट, पर्यावरण, राजकारण, इतिहास इत्यादी विषयांवर विविध पुस्तके लिहिली आहेत.[१३]
पुस्तकांची यादी
[संपादन]- Wickets in the East (1992)
- Spin and Other Turns 2000
- An Indian Cricket Omnibus 1994
- The Picador Book of Cricket 2001
- A Corner of a Foreign Field: An Indian history of a British sport 2004
- The States of Indian Cricket: Anecdotal Histories 2005
- An Indian cricket century 2002
- The Unquiet Woods: Ecological Change and Peasant Resistance in the Himalaya 1989
- This Fissured Land 1993
- Ecology and Equity: The Use and Abuse of Nature in Contemporary India 1995
- Varieties of Environmentalism: Essays North and South 1997
- Social Ecology 1998
- Nature, Culture, Imperialism: Essays on the Environmental History of South Asia 1998
- Savaging the Civilized: Verrier Elwin, his tribals and India 1999
- Nature's Spokesman: M. Krishnan and Indian Wildlife 2001
- How Much Should a Person Consume?: Thinking Through the Environment 2006
- Environmentalism: A Global History 2014
- Makers of Modern India 2012
- India after Gandhi: The history of the world's largest democracy 2007
- Patriots & Partisans publisher 2012
- Gandhi Before India 2013
- An Anthropologist Among the Marxists, and other essays 2000
- The Last Liberal and Other Essays 2004
- Institutions and Inequalities: Essays in Honour of Andre Beteille 2011
क्रिकेट
[संपादन]गुहा यांनी पत्रकार आणि इतिहासकार या नात्याने दोन्हींत क्रिकेटवर व्यापक स्वरूपात लेखन केले आहे. भारतीय क्रिकेटच्या सामाजिक इतिहासात त्यांचे संशोधन 'ए कॉर्नर ऑफ अ परदेशी फील्ड: द इंडियन हिस्ट्री ऑफ अ ब्रिटिश स्पोर्ट' हे २००२ मध्ये त्यांनी केलेले काम आहे.[१४]
ब्रिटिश राजवटीच्या काळात भारताच्या क्रिकेटपासून ते देशाच्या आवडीचे मनोरंजन म्हणून समकालीन भारतातील स्थितीत भारताच्या क्रिकेट विकासाचे कार्य चार्ट.
स्वतः कबूल केलेले 'क्रिकेट थ्रॅजिक' (क्रिकेटची शोकांतिक), गुहा हे भारतीय राष्ट्रीय क्रिकेट संघाचे एक सुस्पष्ट टिपण्णीकार आहेत, जे सध्याचे कर्णधार विराट कोहलीविषयी मतप्रदर्शन करीत आहेत.
जुलै २०१७ मध्ये, वैयक्तिक कारणाचा उल्लेख करून गुहा यांनी भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळ (बीसीसीआय) पद सोडले.
वैयक्तिक जीवन
[संपादन]गुहा यांनी ग्राफिक डिझायनर सुजाता केशवन यांच्याशी विवाह केला आहे आणि त्यांना दोन मुले आहेत.[१५]
पुरस्कार आणि सन्मान
[संपादन]- त्यांचा निबंध, "प्रिहिस्ट्री ऑफ कम्युनिटी फॉरेस्ट्री इन इंडिया", २००१ साठी 'अमेरिकन सोसायटी फॉर एनवायरनमेंटल हिस्ट्री हिच्या लियोपोल्ड-हिडी पुरस्काराने सन्मानित केला गेला.
- द डेली टेलिग्राफ क्रिकेट सोसायटी बुक ऑफ द ईयर पुरस्कार २००२ साठी "अ कॉर्नर ऑफ द फॉरेन फील्ड" याला प्रदान करण्यात आला.
- २००३ मध्ये, 'चेन्नई बुक फेअर'मध्ये त्यांनी आर.के. नारायण पुरस्कार जिंकला.
- मे २००८, अमेरिकन मॅगझिन 'फॉरेन पॉलिसी'ने जगातील १०० बुद्धिमान लोकांची नावे घोषित केली,[१६] त्यांत गुहा हे ४४ व्या स्थानी होते.
- २००९ मध्ये पद्मभूषण पुरस्कार.[१७]
- 'इंडिया आफ्टर गांधी'साठी २०११चा साहित्य अकादमी पुरस्कार.[१८][१९]
- २०१४ मध्ये, गुहा यांना येल विद्यापीठाद्वारे 'डॉक्टर ऑफ ह्युमॅनिटीज' या मानद पदवीने सन्मानित करण्यात आले.[२०]
- फुकुओका एशियन कल्चर पुरस्कार, २०१५[२१]
बाह्य दुवे
[संपादन]- भाषणे
- Guha, Ramachandra (2016). The First Vijay Tendulkar Memorial Lecture by Dr. Ramchandra Guha (Speech). May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- Guha, Ramachandra (2015). Use the past to illuminate the present (Speech). May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- Guha, Ramachandra (2015). Eight Threats to Freedom of Expression — Ramachandra Guha (Speech). May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- Guha, Ramachandra (2015). An Interaction with Dr. Ramachandra Guha (Speech). May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- Guha, Ramachandra (2015). Waiting for the Mahatma — Gandhi & India in 1915 (Speech). May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- Guha, Ramachandra (2014). Gandhi's enduring legacy: Ramachandra Guha at TEDxMAIS (Speech). TEDxMAIS. May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- Guha, Ramachandra (2014). Why India is Most Interesting country in the world? (Speech). May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- Guha, Ramachandra (2013). Ten reasons why India will not and must not become a superpower (Speech). May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- Guha, Ramachandra (2013). Ramachandra Guha: Indian Democracy's Mid-Life Crises (Speech). May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- Guha, Ramachandra (2013). Ramachandra Guha: Indian Democracy's Mid-Life Crises (Speech). May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- Guha, Ramachandra (2011). Asian Varieties of Socialism: China, India, Vietnam (Speech). May 5, 2016 रोजी पाहिले.
- मुलाखती
- Guha, Ramachandra (2016). साचा:Citation/make link. (Interview). https://www.youtube.com/watch?v=dNLDKtlPYTI. Retrieved May 5, 2016.
- Guha, Ramachandra (2015). साचा:Citation/make link. (Interview). https://www.youtube.com/watch?v=ZPkXdI3lSnI. Retrieved May 5, 2016.
- Guha, Ramachandra (2013). साचा:Citation/make link. (Interview). https://www.youtube.com/watch?v=iC7H4J7Rzc0. Retrieved May 5, 2016.
- Guha, Ramachandra (2013). साचा:Citation/make link. (Interview). https://www.youtube.com/watch?v=CDcCONRs8_c. Retrieved May 5, 2016.
- Guha, Ramachandra (2013). साचा:Citation/make link. (Interview). https://www.youtube.com/watch?v=izVRJclPEv8. Retrieved May 5, 2016.
- Guha, Ramachandra (2012). साचा:Citation/make link. (Interview). https://www.youtube.com/watch?v=zVQ_HbuO-_E. Retrieved May 5, 2016.
- Guha, Ramachandra (2004). साचा:Citation/make link. (Interview). https://www.youtube.com/watch?v=j35FHp8WIpQ. Retrieved May 5, 2016.
संदर्भ
[संपादन]- ^ "India's survival a miracle, we proved Western analysts wrong: Ramachandra Guha". The News Minute. 2017-01-26. 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ "Why there's no need to be nostalgic for an undivided India". https://www.hindustantimes.com/ (इंग्रजी भाषेत). 2015-08-15. 2018-03-23 रोजी पाहिले. External link in
|work=(सहाय्य) - ^ "Not the Emergency by any stretch of the imagination". https://www.hindustantimes.com/ (इंग्रजी भाषेत). 2016-02-27. 2018-03-23 रोजी पाहिले. External link in
|work=(सहाय्य) - ^ "India Together: A managed media: Ramachandra Guha - 20 May 2006". 2018-03-23 रोजी पाहिले.[permanent dead link]
- ^ Science, London School of Economics and Political. "Philippe Roman Chair". London School of Economics and Political Science (इंग्रजी भाषेत). 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ Ramachandra Guha, "Who Milks This Cow?", Outlook, 19 November 2012.
- ^ "The Pioneer". www.dailypioneer.com. 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ "82nd Founder's Day at The Doon School | The Doon School". www.doonschool.com (इंग्रजी भाषेत). 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ "St Stephen's: Murder In The Cathedral?". https://www.outlookindia.com/. 2018-03-23 रोजी पाहिले. External link in
|work=(सहाय्य) - ^ "Penguin India". Penguin India (इंग्रजी भाषेत). 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ "Penguin India". Penguin India (इंग्रजी भाषेत). 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ Peer, Basharat (2013-10-21). "A Conversation With: Historian Ramachandra Guha". India Ink (इंग्रजी भाषेत). 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ "Ramachandra Guha". www.goodreads.com. 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ Guha, Ramachandra (2003). A Corner of a Foreign Field: The Indian History of a British Sport (इंग्रजी भाषेत). Picador. ISBN 9780330491174.
- ^ Bhandari, Bhupesh (2007-05-08). "LUNCH WITH BS: Ramachandra Guha". Business Standard India. 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ "Page not found – Foreign Policy" (इंग्रजी भाषेत). 2010-01-25 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ "Padma awards for Kakodkar, Bindra, Shekhar Gupta - Indian Express". archive.indianexpress.com (इंग्रजी भाषेत). 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ "POETS DOMINATE SAHITYA AKADEMI AWARDS 2011" (PDF) (Press release). Sahitya Akademi. 21 December 2011. 2012-05-08 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 21 December 2011 रोजी पाहिले.
- ^ "Page not found News". The Hindu (इंग्रजी भाषेत). ISSN 0971-751X. 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ "Yale awards 12 honorary degrees at 2014 graduation". YaleNews (इंग्रजी भाषेत). 2014-05-19. 2018-03-23 रोजी पाहिले.
- ^ "Historian Ramachandra Guha Selected for Japan's Fukuoka Prize". NDTV.com. 2018-03-23 रोजी पाहिले.