Jump to content

गीतांजली श्री

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Geetanjali Shree (es); Geetanjali Shree (eu); Geetanjali Shree (ast); Geetanjali Shree (ca); Geetanjali Shree (de); Гітанджалі Шры (be); Geetanjali Shree (tr); گیتانجلی شری (ur); جيتانجالى شرى (arz); Гітанджалі Шрі (uk); Geetanjali Shree (ig); गीतांजलिश्री (hi); గీతాంజలి శ్రీ (te); 기탄잘리 슈리 (ko); গীতাঞ্জলি শ্ৰী (as); Geetanjali Shree (en-ca); Geetanjali Shree (cs); கீதாஞ்சலி சிறீ (ta); Geetanjali Shree (it); গীতাঞ্জলি শ্রী (bn); Geetanjali Shree (fr); Geetanjali Shree (et); गीतांजली श्री (mr); Geetanjali Shree (gl); Geetanjali Shree (pt); Geetanjali Shree (ga); Geetanjali Shree (sq); Geetanjali Shree (af); ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਸ਼੍ਰੀ (pa); Geetanjali Shree (sl); Geetanjali Shree (sk); Geetanjali Shree (pt-br); ギータンジャリ・シュリー (ja); Geetanjali Shree (id); Geetanjali Shree (pl); ഗീതാഞ്ചലി ശ്രീ (ml); Geetanjali Shree (nl); Гитанджали Шри (ru); Geetanjali Shree (hr); Geetanjali Shree (sv); Geetanjali Shree (eo); Geetanjali Shree (en); Geetanjali Shree (en-gb); Geetanjali Shree (fi); Geetanjali Shree (ro) escritora india (es); indiako idazle eta historialaria, hindi hizkuntzaz idazten duena (eu); escritora india (ast); escriptora índia (ca); indische Schriftstellerin und Historikerin (de); shkrimtare indiane (sq); نویسنده هندی (fa); 印度作家 (zh); scriitoare indiană (ro); インドの作家、歴史家 (1957-) (ja); مؤرخه من الهند (arz); індійська письменниця (uk); Onye edemede India (ig); भारतीय लेखक (hi); భారతీయ రచయిత (te); 인도 작가 (ko); হিন্দী ঔপন্যাসিক আৰু চুটিগল্পকাৰ (as); Indian writer (en-ca); Indická spisovatelka píšící hindsky. (cs); இந்திய எழுத்தாளர் (ta); scrittrice indiana (it); হিন্দি ঔপন্যাসিক ও ছোটগল্প লেখিকা (bn); écrivaine indienne (fr); India kirjanik (et); ލިޔުންތެރިއެއް (dv); Indian writer (en); escritora indiana (pt); Indiese skrywer (af); escritora indiana (pt-br); escritora india (gl); indyjska pisarka (pl); ഇന്ത്യയിലെ ഒരു എഴുത്തുകാരന്‍ (ml); Indiaas auteur (nl); scríbhneoir Indiach (ga); סופרת הודית (he); индийская писательница (ru); Indian writer (en-gb); Indian writer (en); كاتبة هندية (ar); barata verkistino (eo); Hintli yazar (tr) Шри, Гитанджали (ru); Geetanjali Pandey (as); Shree (de); கீதாஞ்சலி ஸ்ரீ (ta)
गीतांजली श्री 
Indian writer
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
स्थानिक भाषेतील नावगीतांजलि श्री
जन्म तारीखइ.स. १९५७
मैनपुरी
नागरिकत्व
शिक्षण घेतलेली संस्था
व्यवसाय
कार्यक्षेत्र
  • literary activity
  • belletristic literature
वैवाहिक जोडीदार
  • Sudhir Chandra
उल्लेखनीय कार्य
  • Tomb of Sand
पुरस्कार
  • International Booker Prize (इ.स. २०२२)
  • BBC 100 Women (इ.स. २०२२)
अधिकार नियंत्रण
साचा:Translations:Template:Wikidata Infobox/i18n/msg-editlink-alttext/mr

गीतांजली श्री (जन्म: १२ जून १९५७) उर्फ गीतांजली पांडे या नवी दिल्ली, भारत येथे राहणाऱ्या एक हिंदी कादंबरीकार आणि लघु-कथा लेखिका आहेत. त्यांनी अनेक लघुकथा आणि पाच कादंबऱ्या लिहिल्या आहेत. त्यांनी २००० साली लिहिलेली कादंबरी माई २००१ मध्ये क्रॉसवर्ड बुक अवॉर्डसाठी निवडली गेली आणि नीता कुमार यांनी केलेला या कादंबरीचा इंग्रजी अनुवाद २०१७ मध्ये नियोगी बुक्सने प्रकाशित केला.

२०२२ मध्ये, डेझी रॉकवेल यांनी  टोम्ब ऑफ सॅन्ड या नावाने इंग्रजीत अनुवादित केलेल्या गीतांजली श्री यांच्या रेत समाधी या कादंबरीला आंतरराष्ट्रीय बुकर पारितोषिक मिळाले.[] हे पारितोषिक मिळवणाऱ्या त्या पहिल्या भारतीय व्यक्ती आहेत. काल्पनिक कथांव्यतिरिक्त त्यांनी  प्रेमचंद यांच्यावर समीक्षात्मक लेखन केले आहे.

वैयक्तिक आयुष्य

[संपादन]

गीतांजली यांचा जन्म उत्तर प्रदेश राज्यातील मैनपुरी शहरात झाला. त्यांचे वडील अनिरुद्ध पांडे हे सरकारी अधिकारी असल्यामुळे त्यांच्या कुटुंबाचे उत्तर प्रदेशातील विविध गावांमध्ये वास्तव्य झाले.

गीतांजली यांनी लेडी श्रीराम कॉलेजमधून बी.ए.ची पदवी घेतली. []त्यांनी जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठातून पदव्युत्तर पदवी घेतली.[] बडोद्यातील महाराजा सयाजीराव गायकवाड विद्यापीठातून लेखक प्रेमचंद यांच्यावर पीएचडी करत असताना त्यांची हिंदी साहित्यातील रुची वाढली.[] त्यांनी पीएचडी करत असताना आपली पहिली कथा लिहिली आणि पदवीचे शिक्षण पूर्ण केल्यावर लेखनाला सुरुवात केली.

लेखनातील कारकीर्द

[संपादन]

गीतांजली याची पहिली कथा 'बेल पत्र' (१९८७) हंस या मासिकात प्रसिद्ध झाली. त्यानंतर १९९१ मध्ये त्यांचा लघुकथा संग्रह 'अनुगूंज' प्रकाशित झाला. त्यांच्या 'माई' कादंबरीच्या नीता कुमार यांनी केलेल्या इंग्रजी भाषांतराने गीतांजलींना प्रसिद्धी मिळवून दिली. []नीता कुमार यांना या अनुवादासाठी साहित्य अकादमीचा अनुवादाचा पुरस्कार मिळाला. या कादंबरीचे उर्दू, फ्रेंच, कोरियन, सर्बियन, जर्मन इ. भाषांमध्येसुद्धा अनुवाद करण्यात आले आहेत.

गीतांजली श्री यांची दुसरी कादंबरी 'हमारा शहर उस बरस' ही बाबरी मशीद पाडल्यावरच्या घटनांवर आधारित आहे. त्यांची चौथी कादंबरी 'खाली जगह' इंग्रजी, फ्रेंच आणि जर्मन भाषांमध्ये अनुवादित करण्यात आली.

त्यांच्या 'रेत समाधी' या पाचव्या कादंबरीचा डेझी रॉकवेल यांनी इंग्रजीमध्ये टोम्ब ऑफ सॅन्ड या नावाने अनुवाद केला. २६ मे २०२२ रोजी या अनुवादाला आंतरराष्ट्रीय बुकर पारितोषिक मिळाले. हे पारितोषिक मिळवणारे हे पहिले हिंदी पुस्तक ठरले आणि गीतांजली श्री या पहिल्या भारतीय व्यक्ती ठरल्या.

संदर्भ आणि नोंदी

[संपादन]
  1. ^ "Geetanjali Shree is first Indian winner of International Booker Prize" (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-27.
  2. ^ a b c May 28, TNN /; 2022; Ist, 03:29. "Geetanjali Shree Got Her Phd Degree From Msu | Vadodara News - Times of India". The Times of India (इंग्रजी भाषेत). 2022-07-14 रोजी पाहिले.CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  3. ^ श्री, गीतांजलि (2000). Mai (इंग्रजी भाषेत). Kali for Women. ISBN 978-81-86706-18-3.