Jump to content

इस्तंबूल

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
(कॉन्स्टँटिनोपल या पानावरून पुनर्निर्देशित)
Estambul (es); Istanbúl (is); Istanbul (ms); Стамбул (os); استانبول (ps); استنبول (pnb); استنبول (ur); Istambol (oc); Istanbul (gpe); Istanbul (sc); ইষ্টানবুল (as); Istanbul (cs); Istanbul (bs); Истамбыл (ady); Istanbul (fr); Istanbul (hr); इस्तंबूल (mr); ايستامبۊل (glk); ଇସ୍ତାନବୁଲ (or); Istanbul (frp); Истанбул (sr); ⵉⵙⵟⴰⵏⴱⵓⵍ (zgh); Istanbul (nb); İstanbul (crh); إسطنبول (ar); Istanbul (br); Estambul (ast); Istanbul (ca); Истанбул (ba); İstanbul (gag); Istanbul (lmo); Iostanbúl (ga); Истанбул (sr-ec); İstanbul (crh-latn); Istanbul (dag); სტამბოლი (ka); イスタンブール (ja); Istanbul (ia); Istanbul (ha); استانبول (arz); Istanbul (na); Constantinopolis (la); ਇਸਤਾਂਬੁਲ (pa); إسطانبول (ary); Стамбул (be-tarask); Stambul (vep); Istanbul (iba); Ыстамбұл (kk-kz); Estambul (nah); Istamboul (pcd); Istanbul (roa-tara); Istanbuul (so); Истанбул (bxr); Éseutamu (ace); Istanbul (io); ອິສະຕັນບູນ (lo); 이스탄불 (ko); Istanbul (fo); Istanbulo (eo); Istambul (an); ইস্তাম্বুল (bn); Стамбул (udm); इस्तानबुल (anp); Istanbul (dsb); סטאמבול (yi); Istanbul (hsb); Istanbul (vi); Истмале (inh); Istanbul (sco); Стамбул (mn); Istanbul (nn); Istanbul (vro); ಇಸ್ತಾಂಬುಲ್ (kn); Istanbul (ln); 伊斯坦布爾 (gan); Estambul (gn); ߌߛߑߕߊ߲ߓߎߟ (nqo); Istanbul (bm); ኢስታንቡል (am); Стамбул (mhr); Estanbol (diq); Istanbul (jam); İstanbul (lad); Istanbul (rm); Coustantinoble (nrm); ᱤᱥᱛᱟᱱᱵᱩᱞ (sat); ܐܝܣܛܢܒܘܠ (arc); İstanbul (kaa); Κωνσταντινούπολη (grc); Istanbul (nov); Истамбул (lbe); Истамбул (lez); Istanbul (yo); İstanbul (vo); इस्तान्बुल (new); Carigrad (sl); Istanbul (tl); Stambuł (pl); ഇസ്താംബുൾ (ml); Istambul (kab); Istanbul (kl); Истанбул (sah); Istambul (gl); Κωνσταντινούπολη (el); Stambuł (szl); Istanbul (kge); Itambut (kcg); Istanbul (sk); Стамбул (uk); Stambul (tk); Истанбул (mdf); Istanbul (gsw); Istanbul (uz); Ыстамбұл (kk); Истанбул (mk); Istanbul (bar); इस्तांबुल (bho); Estambul (ext); Стамбул ош (myv); ئىستانبۇل (ug-arab); Istanbul (zu); İstanbul (az); Istanbul (hif); Istanbul (gor); 伊斯坦堡 (lzh); အစ်စတန်ဘူလ်မြို့ (my); 伊斯坦堡 (yue); Стамбул (ky); Istanbul (hak); Istanbul (ny); Istanbul (zea); Istanbul (cy); Ստամբուլ (hy); 伊斯坦堡 (zh); Istanbûl (fy); Istanbul (olo); Istanbul (tet); ඉස්තාන්බුල් (si); Istanbul (rmy); 伊斯坦布尔 (wuu); Istanbul (fi); Istanbul (mi); Istanbul (pms); İstanbul (ki); Istanbul (dtp); Istanbul (vls); อิสตันบูล (th); Istanbul (sh); İstanbul (tly); Istanbul (tum); Istanbul (en-us); Istanbul (rw); Istanbul (pih); استامبول (mzn); Истанбул (bg); 伊斯坦堡 (zh-hk); Istanbul (mg); Istanbul (sv); 伊斯坦堡 (zh-hant); ئىستانبۇل (ug); 𐌹𐍃𐍄𐌰𐌽𐌱𐌿𐌻 (got); Istanbul (war); Istanbul (nl); Istanbul (pap); İstanbul (gv); Istanbul (en); इस्तानबुल (dty); Istanbul (jv); ايستنبول (ms-arab); 伊斯坦布尔 (zh-hans); Istanbul (gcr); İstanbul (nan); Istanboel (af); Istanbul (tw); İstanbul (ceb); Стамбул (cv); Istanbul (id); Stambula (lv); Istanbul (ilo); Ałchʼįʼ Nááʼáhá (nv); İstanbul (tr); Isitambuli (kbp); Istambul (pt-br); Sztambùl (csb); Ыстамбұл (kk-cyrl); Истамбыл (kbd); Istanbul (ro); Istanbul (kw); Istanbul (min); Stembol (ku-latn); Истамбул (av); ئەستەمبوڵ (ckb); இசுதான்புல் (ta); استانبول (ota); Истaнбул (tyv); 伊斯坦堡 (zh-tw); Istanbul (cdo); Constantinople (ang); Isztambul (hu); ઈસ્તાંબુલ (gu); Сҭампыл (ab); Istanbul (eu); Istanboel (li); Цѣсар҄ь Градъ (cu); Стамбул (ru); Istampul (qu); Istanbul (de); Стамбул (ce); Стамбул (be); ایستانبول (azb); Istanboel (nds-nl); Stembol (ku); इस्तानबुल (ne); Stanbols (sgs); استانبول (lrc); Истанбул (tg-cyrl); Истанбул (tg); Istanbul (ie); איסטנבול (he); Истанбул (tt); Istanbul (lb); इस्तानबुल (mai); ఇస్తాంబుల్ (te); Istanbul (se); Istanbul (frr); Istanbul (fj); İstanbul (et); 伊斯坦堡 (zh-sg); Istanbul (it); Истанбул балһсн (xal); Istanbul (scn); Istanboul (ht); 伊斯坦堡 (zh-mo); Istanbul (lfn); Istanbul (nds); Stambolli (sq); استانبول (fa); Istanbul (da); Стамбул (mrj); Istambul (pt); Istanbul (mt); इस्तांबुल (hi); Istanbul (ug-latn); Stambulas (lt); Պոլիս (hyw); 伊斯坦堡 (zh-my); Istanbul (ban); Istanbul (co); Istanbul (fur); Istanbul (sw); Istanbul (gd); Istanbul (chy); Істанбул (rue); Istanbul (vec); استنبول (sd); Istanbul (lld); სტამბოლი (xmf); Стампул (krc); 伊斯坦布尔 (zh-cn); इस्तानबुल (awa) ciudad más poblada de Turquía (es); cità di a Turchia (co); stærsta borg Tyrklands (is); kota di Turki (ms); град в Турция (bg); a̱gba̱ndang a̱keang a̱ swak ma̱ng shi a̱ni ma̱ a̱byin Turukya (kcg); fosta capitală a Imperiului Roman, Imperiului Bizantin și Imperiului Otoman, cel mai mare oraș ca populație din Turcia (ro); ترکی کا سب سے بڑا شہر (ur); najväčšie mesto Turecka (sk); ciutat de Turquia (oc); 土耳其城市 (zh-cn); türkischi Stadt am Bosporus (gsw); 튀르키예의 최대 도시 (ko); Türcïanīñ asa iri kalasī (kk); plej granda urbo en Turkio (eo); sídlo v provincii Istanbul v Turecku (cs); najveći grad u Turskoj (bs); তুরস্কের শহর (bn); ville en bordure de la mer de Marmara et de part et d’autre du détroit du Bosphore, Turquie (fr); kutha nang Turki (jv); grad u Turskoj (hr); city in Turkey located at the Bosporus Strait (en); ତୁର୍କୀର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ସହର (or); kadakkelan a siudad idiay Turkia (ilo); највећи град Турске (sr); lairgest ceety o Turkey (sco); Түркияның ең ірі қаласы (kk-cyrl); by i Tyrkia (nb); Türkiyənin ən böyük şəhəri (az); گەورەترین شاری تورکیا (ckb); city in Turkey located at the Bosporus Strait (en); أكبر مدينة في تركيا (ar); ߕߙߎߞߌ߫ ߛߏ߫ ߓߊ (nqo); város, İstanbul tartomány székhelye, Törökország (hu); ciutat de Turquia (ca); tref fwyaf Twrci (cy); найбуйнешы горад Турцыі (be); град у Турској Републици (sr-ec); 土耳其第一大城市 (zh); by i Tyrkiet (da); თურქეთის უდიდესი ქალაქი (ka); トルコ最大の都市 (ja); Babban birni a Turkiyya (ha); اكبر مدينه فى توركيا (arz); עיר בטורקיה (he); టర్కీ లోని నగరం (te); Turkin suurin kaupunki (fi); città della Turchia (it); Türgi linn (et); μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας (el); 土耳其最大城市和港口 (zh-hans); найбільше місто Туреччини і Європи (uk); Turkiyadagi eng katta shahar (uz); Ti tẹ Constantinople ni ọdun 1453 ati awọn Tooki pe ni Istanbul (yo); thành phố lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ (vi); maior cidade da Turquia (pt); بزرگ‌ترین شهر کشور ترکیه (fa); siudat na Turkia (pap); stad i Turkiet (sv); самы вялікі горад Турэччыны (be-tarask); mesto v Turčiji (sl); टर्कीको सबै भन्दा ठूलो सहर (ne); Түркияның ең үлкен қаласы (kk-kz); bevölkerungsreichste Stadt der Türkei (de); kota terbesar di Turki (Türkiye) (id); miasto w zachodniej Turcji nad Bosforem (pl); город в Турции (ru); stad in Turkije (nl); Bajarek Tirkiyeyê (ku); تۈركىيەدىكى بىر شەھەر (ug); ترڪي جي گادي وارو هنڌ (sd); Türkiye'nin ve Avrupa'nın en kalabalık şehri (tr); a maior cidade de Turquía (gl); nengeri ba Turki (iba); city in Turkey located at the Bosporus Strait (en-us); ترکی دا سبھ توں وڈا شہر (pnb) İstanbul (es); Istanbul, 伊斯坦布爾 (yue); Konstantinápoly (hu); İstanbul (ast); Constantinoble (ca); Istanbul (qu); Estambol (lad); Византион, Константинопољ, Цариград (sr-ec); Цариград, Константинопол (bg); Kwontanti̱noput (kcg); სტამბული, ისტანბული, კონსტანტინოპოლი (ka); イスタンブール市, イスタンブル (ja); اسطنبول (arz); Istanbol, Constantinòple, Bizanci (oc); İstanbul (mul); Byzantion, Konstantinopoli (fi); Իսթանպուլ (hyw); இஸ்தான்புல் (ta); Costantinopoli (it); Istambul, Stamboul, Istamboul (fr); Царград, Канстантынопаль (be-tarask); קושטא (yi); Istanbul (pt); 伊斯坦布尔, 伊斯坦布爾 (zh); 伊斯坦堡 (zh-hans); قسطنطنیه, شهر کنستانتین (fa); Константинопољ, Стамбол, Цариград (sr); İstanbul (gl); Istanbul (kaa); Konstantinopol, İstambul (az); İstanbul, Constantinople (sco); Konstantinopel (id); Istanbul (pl); قسطنطنیہ, استمبول (ur); Istanboel (nl); Setambul (ms); ايستنبول, ستمبول (ms-arab); Стамбул, Константинополь (kk-cyrl); ئیستەنبووڵ, ئەستەنبووڵ, ئیستەنبوڵ, ئەستەنبوڵ (ckb); İstanbul, Scarlet Apple (en); بيزنطة, القُسْطَنْطِيْنِيَّة, الأسِتانة, إسلامبول, إسطمبول, اسطمبول, اسطنبول, إستانبول, استانبول (ar); İstanbul, Scarlet Apple (en-us); קושטא (he)
इस्तंबूल 
city in Turkey located at the Bosporus Strait
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
प्रकारmetropolitan municipality in Turkey (इ.स. १९८४ – ),
former capital,
महानगर (इ.स. २००७ – ),
largest city (तुर्कस्तान, इ.स. १९२३ – ),
port settlement (7 century BC – ),
big city (4 century – ),
ancient city
स्थान इस्तंबूल प्रांत, तुर्कस्तान
पाणीसाठ्याजवळबोस्फोरस,
मार्माराचा समुद्र,
काळा समुद्र,
Golden Horn
सरकारचे प्रमुख
  • Ekrem İmamoğlu (इ.स. २०१९ – )
स्थापना
  • मे २९, इ.स. १४५३
महत्वाची घटना
  • Occupation of Constantinople (इ.स. १९१८ – इ.स. १९२३)
सर्वोच्च बिंदू
  • Aydos Hill
लोकसंख्या
  • १,५४,६२,४५२ (इ.स. २०२०)
क्षेत्र
  • ५,३४३ km²
समुद्रसपाटीपासूनची उंची
  • १०० m
मागील.
  • Constantinople
मागील
  • Constantinople (fall of Constantinople, इ.स. १४५३)
अधिकृत संकेतस्थळ
Map४१° ००′ ३६″ N, २८° ५७′ ३७″ E
अधिकार नियंत्रण
साचा:Translations:Template:Wikidata Infobox/i18n/msg-editlink-alttext/mr

इस्तंबूल (तुर्की: İstanbul) हे तुर्कस्तानातील सर्वांत मोठे शहर आहे. हे शहर तुर्कस्तानाचे आर्थिक तसेच सांस्कृतिक केंद्र आहे. मार्माराचा समुद्रकाळा समुद्र ह्यांना जोडणाऱ्या बॉस्फरसाच्या सामुद्रधुनीच्या दोन्ही तीरांवर वसलेले हे शहर आशिया तसेच युरोप या दोन्ही खंडात आहे. जगातील मोठ्या शहरांपैकी हे एकमेव शहरे असे दोन खंडांत आहे.

या शहराला प्राचीन काळात बायझेंटियम तसेच कॉन्स्टॅंटिनोपल या नावांनीही ओळखण्यात येत असे. इ.स. ३३० पासून इ.स. १९२२ पर्यंत सुमारे १,६०० वर्षांच्या कालखंडात हे शहर कोणत्या न कोणत्या साम्राज्याची राजधानी होते. इ.स. ३३० - इ.स. ३९५ दरम्यान इस्तंबूल रोमन साम्राज्याची, इ.स. ३९५ - इ.स. १२०४इ.स. १२६१ - इ.स. १४५३ दरम्यान बायझेंटाईन साम्राज्याची, इ.स. १२०४ - इ.स. १२६१ दरम्यान लॅटिन साम्राज्याची तर इ.स. १४५३ - इ.स. १९५३ दरम्यान ओस्मानी साम्राज्याची राजधानी होते.

सध्या इस्तंबूल जगातील सर्वात प्रसिद्ध व लोकप्रिय पर्यटनस्थळांपैकी एक आहे. २०१२ साली येथे सुमारे १.१६ कोटी विदेशी पर्यटकांनी भेट दिली. २०१० मध्ये इस्तंबूल युरोपियन सांस्कृतिक राजधानीचे शहर होते. येथील ऐतिहासिक वास्तूंसाठी १९८५ साली इस्तंबूलचा युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थानांच्या यादीमध्ये समावेश करण्यात आला.

इस्तंबूल अतातुर्क विमानतळ हा येथील प्रमुख विमानतळ असून तुर्की एरलाइन्स ह्या तुर्कस्तानच्या राष्ट्रीय विमान वाहतूक कंपनीचे मुख्यालय व प्रमुख वाहतूकतळ इस्तंबूलमध्ये आहे.

फुटबॉल हा इस्तंबूलमधील सर्वात लोकप्रिय खेळ आहे. गालातसराय एस.के., बेसिक्टास जे.के. आणि फेनर्बाचे एस.के. हे तीन प्रमुख फुटबॉल क्लब येथेच स्थित आहेत. येथील इस्तंबूल पार्कमध्ये २००५ ते २०११ दरम्यान तुर्की ग्रांप्री ही फॉर्म्युला वन शर्यत भरवली गेली.

इस्तंबूलवरील मराठी पुस्तके

[संपादन]
  • इस्तंबूल इस्तंबूल (अनुवादित कादंबरी; मूळ तुर्की लेखक - बुऱ्हान सोनमेझ; मराठी अनुवादक - सविता दामले)
  • इस्तंबुल टु अथेन्स (प्रवासवर्णन, लेखक -अच्युत बन)
  • इस्तंबूल ते कैरो (लेखकाच्या मते इस्लामची दोन रूपे, आठवणी, लेखक - निळू दामले)

बाह्य दुवे

[संपादन]
विकिमीडिया कॉमन्सवर खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत: