सुब्रह्मण्यम जयशंकर

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
सुब्रह्मण्यम जयशंकर

विद्यमान
पदग्रहण
३० मे २०१९
राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी
मागील सुषमा स्वराज

विद्यमान
पदग्रहण
५ जुलै २०१९
मागील अमित शहा

विदेश सचिव
कार्यकाळ
२८ जानेवारी २०१५ – २८ जानेवारी २०१८
मागील सुजाता सिंह
पुढील विजय केशव गोखले

अमेरिकेतील भारताचे राजदूत
विद्यमान
पदग्रहण
१ डिसेंबर २०१३ – २८ जानेवारी २०१५
मागील निरूपमा राव
पुढील अरुण कुमार सिंग

चीन मधील भारताचे राजदूत
कार्यकाळ
१ जून २००९ – १ डिसेंबर २०१३

सिंगापूरमधील भारताचे उच्चायुक्त
कार्यकाळ
१ जानेवारी २००७ – १ जून २००९

जन्म ९ जानेवारी, १९५५ (1955-01-09) (वय: ६९)
नवी दिल्ली, भारत
राष्ट्रीयत्व भारतीय
राजकीय पक्ष भारतीय जनता पक्ष
वडील के सुब्रह्मण्यम
पत्नी क्योको जयशंकर
अपत्ये
व्यवसाय  •  भारतीय परराष्ट्र सेवा,
 •  राजकारण
पुरस्कार पद्मश्री २०१९

एस. जयशंकर किंवा सुब्रह्मण्यम जयशंकर (जन्म:९ जानेवारी, १९५५) हे एक भारतीय मुत्सद्दी आहेत जे ३१ मे २०१९ पासून भारत सरकारचे परराष्ट्र व्यवहार मंत्री म्हणून कार्यरत आहेत. ते भारतीय जनता पक्षाचे सदस्य आहेत आणि राज्यसभेचे खासदार आहेत. जयशंकर हे ५ जुलै २०१९ पासून, गुजरातचे प्रतिनिधित्व करत आहेत. त्यांनी यापूर्वी जानेवारी २०१५ ते जानेवारी २०१८ दरम्यान परराष्ट्र सचिव म्हणून काम पाहिले आहे.[१][२][३]

ते १९७७ मध्ये भारतीय परराष्ट्र सेवेत रुजू झाले आणि त्यांच्या ३८ वर्षांच्या राजनैतिक कारकिर्दीत त्यांनी सिंगापूरमधील उच्चायुक्त (२००७-०९) आणि झेक प्रजासत्ताक (२००१-०४), चीन (२००९-२०१३) आणि यूएसए (२०१४-२०१५) मध्ये राजदूत म्हणून भारत आणि परदेशात विविध पदांवर काम केले. जयशंकर यांनी भारत-अमेरिका नागरी आण्विक कराराच्या वाटाघाटीमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे.

निवृत्तीनंतर, जयशंकर टाटा सन्सचे अध्यक्ष, ग्लोबल कॉर्पोरेट अफेअर्स म्हणून रुजू झाले.[४] २०१९ मध्ये, त्यांना भारताचा चौथा सर्वोच्च नागरी सन्मान, पद्मश्री प्रदान करण्यात आला.[५] ३० मे २०१९ रोजी त्यांनी दुसऱ्या मोदी मंत्रालयात केंद्रीय मंत्री म्हणून शपथ घेतली.[६] ३१ मे २०१९ रोजी त्यांना परराष्ट्र व्यवहार मंत्री बनवण्यात आले. केंद्रीय मंत्री म्हणून परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालयाचे प्रमुख असलेले ते पहिले माजी परराष्ट्र सचिव आहेत.[७][८]

प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण[संपादन]

जयशंकर यांचा जन्म नवी दिल्ली, भारतातील प्रख्यात भारतीय सामरिक व्यवहार विश्लेषक, समालोचक आणि नागरी सेवक के. सुब्रह्मण्यम आणि सुलोचना सुब्रह्मण्यम यांच्या घरी एका तामिळ कुटुंबात झाला.[९] त्यांना दोन भाऊ आहेत: इतिहासकार संजय सुब्रह्मण्यम आणि आयएएस अधिकारी एस. विजय कुमार ,[१०] भारताचे माजी ग्रामीण विकास सचिव.[११][१२]

जयशंकर यांनी त्यांचे शालेय शिक्षण एर फोर्स स्कूल , सुब्रतो पार्क, नवी दिल्ली येथून केले आणि दिल्ली विद्यापीठातील सेंट स्टीफन्स कॉलेजमधून रसायनशास्त्रात पदवी प्राप्त केली.[१३] त्यांनी राज्यशास्त्रात एमए आणि एम.फिल. आणि जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठ (JNU) मधून आंतरराष्ट्रीय संबंधात पीएचडी, जिथे त्यांनी आण्विक मुत्सद्देगिरीमध्ये विशेष प्राविण्य प्राप्त केले.[१४][१५] ते सध्या भारत सरकारमध्ये परराष्ट्र मंत्री म्हणून कार्यरत आहेत.

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ ACC Appointment, Press Information Bureau, 29 January 2015
  2. ^ S Jaishankar, is the new foreign secretary, Hindustan Times, 29 January 2015
  3. ^ "MEA | About MEA : Profiles : Foreign Secretary". www.mea.gov.in (इंग्रजी भाषेत). 7 February 2018 रोजी पाहिले.
  4. ^ "Tata Sons announces appointment of new president, Global Corporate Affairs". Tata. 23 April 2018. Archived from the original on 25 May 2018. 25 May 2018 रोजी पाहिले.
  5. ^ "Former Indian foreign secretary Subrahmanyam Jaishankar to be conferred with Padma Shri". www.timesnownews.com (इंग्रजी भाषेत). Archived from the original on 2022-05-03. 29 January 2019 रोजी पाहिले.
  6. ^ Roche, Elizabeth (30 May 2019). "S Jaishankar: Modi's 'crisis manager' sworn-in as union minister". Mint (इंग्रजी भाषेत). 30 May 2019 रोजी पाहिले.
  7. ^ "S. Jaishankar: From Backroom to Corner Office, the Rise of Modi's Favourite Diplomat". The Wire. 9 July 2020 रोजी पाहिले.
  8. ^ "Narendra Modi Government 2.0: Former foreign secretary S Jaishankar appointed as Minister of External Affairs". cnbctv18.com. 31 May 2019. 4 June 2019 रोजी पाहिले.
  9. ^ Sirohi, Seema (9 August 2013). "Exclusive: S Jaishankar to be India's next envoy to Washington". Firstpost (इंग्रजी भाषेत). 16 April 2022 रोजी पाहिले.
  10. ^ "Mr S Vijay Kumar". www.teriin.org. 4 June 2019 रोजी पाहिले.
  11. ^ Manager (14 March 2017). "S. Vijay Kumar". Resource Panel. 4 June 2019 रोजी पाहिले – www.resourcepanel.org द्वारे.
  12. ^ Mohan, R. (3 June 2019). "Delhi is north, Tamil Nadu is south, never the twain shall meet". Deccan Chronicle (इंग्रजी भाषेत). 18 April 2022 रोजी पाहिले.
  13. ^ "Who is S Jaishankar?". The Times of India (इंग्रजी भाषेत). 29 January 2015. 8 January 2021 रोजी पाहिले.
  14. ^ "Dr. S. Jaishankar, Ambassador of India- Beijing. Embassy of India, Beijing, China". Archived from the original on 16 January 2010. 4 June 2019 रोजी पाहिले.
  15. ^ C.Raja Mohan and S. Jaishankar, "Nuclear Cartelisation Theory and Practice" Archived 22 September 2013 at the Wayback Machine., Economic and Political Weekly, Vol. 12, No. 20, 14 May 1977


बाह्य दुवे[संपादन]