हेनिंग हॉलक-लार्सन
हेनिंग होल्क-लार्सन (४ जुलै १९०७ - २७ जुलै २००३) एक डॅनिश अभियंता होते ज्याने भारतीय अभियांत्रिकी फर्म लार्सन अँड टुब्रो (L&T) ची सह-स्थापना केली.
 | या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
सुरुवातीचे जीवन आणि कारकीर्द
[संपादन]हेनिंग होल्क-लार्सनचे शिक्षण कोपनहेगन विद्यापीठात (आणि आता डेन्मार्कचे तांत्रिक विद्यापीठ आहे ) येथे झाले. १९३७ मध्ये ते कोपनहेगनच्या FL Smidth & Co. मध्ये काम करणारे रासायनिक अभियंता म्हणून भारतात आले. त्यांचे माजी शाळकरी आणि सहकारी कर्मचारी सोरेन क्रिस्टियन टुब्रो यांच्यासोबत भागीदारी करून त्यांनी १९३८ मध्ये लार्सन अँड टुब्रोची स्थापना केली. लार्सन अँड टुब्रो ची कल्पना मुंबईजवळील हिल स्टेशन माथेरानमध्ये सुट्टीच्या वेळी आली. [१] होल्क-लार्सन हा जोखीम घेणारा होता तर टुब्रो अधिक पुराणमतवादी होता. [२] लार्सन अँड टुब्रोने भारतात अशा वेळी संधी पाहिल्या जेव्हा काही युरोपियन लोकांना देशाची औद्योगिक वाढीची क्षमता समजली होती.
मुंबईत असलेले एल अँड टीचे पहिले कार्यालय इतकं छोटं होतं की ते एकावेळी एकच वापरू शकतं. [३] सुरुवातीला, लार्सन अँड टुब्रो, डॅनिश दुग्धशाळा उपकरणे उत्पादकांचे प्रतिनिधित्व करत असे. तथापि, दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान डॅनिश आयातीवर निर्बंध घालण्यात आले होते, ज्यामुळे लार्सन अँड टुब्रो ला एक छोटी कार्यशाळा सुरू करण्यास भाग पाडले ज्याने सेवा पुरवली आणि लहान नोकऱ्या केल्या. डेन्मार्कवर जर्मन आक्रमणानंतर आयात थांबली, लार्सन अँड टुब्रो ला स्वदेशी दुग्धजन्य उपकरणे तयार करण्यास भाग पाडले, हे पाऊल यशस्वी झाले. [३]
युद्धकाळात जहाज दुरुस्तीची संधी पाहून लार्सन अँड टुब्रोने हिल्डा लिमिटेड नावाची नवीन कंपनी स्थापन केली. याच सुमारास लार्सन अँड टुब्रो ने दुरुस्ती आणि फॅब्रिकेशनची दोन दुकानेही सुरू केली. टाटांसाठी सोडा अॅश प्लांट तयार करणाऱ्या जर्मन अभियंत्यांच्या नजरकैदेने लार्सन अँड टुब्रो ला आणखी एक नवीन संधी उपलब्ध करून दिली. [३]
१९४४ मध्ये, लार्सन आणि टुब्रोने अभियांत्रिकी बांधकाम आणि करार (ECC) ची स्थापना केली. याच सुमारास लार्सन अँड टुब्रो ने आंतरराष्ट्रीय कंपन्यांशी सहयोग सुरू केला. १९४५ मध्ये, त्यांनी पृथ्वी हलवणाऱ्या उपकरणांच्या विपणनासाठी यूएसएच्या कॅटरपिलर ट्रॅक्टर कंपनीशी करार केला. लार्सन अँड टुब्रो ने बिस्किटे, काच, हायड्रोजनेटेड तेल आणि साबण यासह विविध उत्पादने तयार करण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या उपकरणांच्या ब्रिटिश उत्पादकांचे प्रतिनिधित्व करण्यास सुरुवात केली. [३] द्वितीय विश्वयुद्धाच्या शेवटी, युद्ध-अधिशेष कॅटरपिलर उपकरणे कमी किमतीत मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध होती. मात्र, एल अँड टीकडे ते खरेदी करण्यासाठी पैशांची कमतरता होती. त्यामुळे, लार्सन अँड टुब्रोने अतिरिक्त भागभांडवल उभारण्याचा निर्णय घेतला आणि त्याचा परिणाम म्हणून लार्सन अँड टुब्रो प्रायव्हेट लिमिटेडची स्थापना ७ फेब्रुवारी १९४६ रोजी झाली. [३] १९४८ मध्ये भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर, लार्सन अँड टुब्रो ने कलकत्ता, मद्रास आणि नवी दिल्ली येथे कार्यालये स्थापन केली.
लार्सन अँड टुब्रो ने हळूहळू लार्सन अँड टुब्रो चे विविध हितसंबंध असलेल्या एका मोठ्या व्यावसायिक घरामध्ये रूपांतर केले आणि पुढे ती सर्वात यशस्वी भारतीय कंपन्यांपैकी एक बनली.
निवृत्तीनंतर, होल्क-लार्सन यांनी कंपनीचे अध्यक्ष एमेरिटस म्हणून काम केले. ते भारताला त्यांची "दत्तक मातृभूमी" म्हणत असत आणि आपला वेळ डेन्मार्क आणि भारतामध्ये विभागत असत. [४] २००३ मध्ये मुंबईच्या ब्रीच कँडी रुग्णालयात त्यांचे निधन झाले.
पुरस्कार आणि मान्यता
[संपादन]- आंतरराष्ट्रीय समजून घेण्यासाठी रॅमन मॅगसेसे पुरस्कार (१९७६)
- डेन्मार्कच्या राणी मार्ग्रेट II कडून नाइटहूड (१९७७)
- औद्योगिक शांततेसाठी सर जहांगीर गांधी पदक (१९८०)
- केमटेक फाउंडेशनचा केमिकल इंडस्ट्री स्टॉलवॉर्ट पुरस्कार (२०००)
- बॉम्बे मॅनेजमेंट असोसिएशनचा जीवनगौरव पुरस्कार (२००१)
- सीमेपलीकडे व्यवसायाला चालना देण्यासाठी इंडो-युरोपियन युनियन बिझनेस समिटचे उद्धरण (२००२)
- भारतीय उद्योगातील योगदानासाठी पद्मभूषण (२००२). [५]
- १२ जून २००८ रोजी इंडिया पोस्टने ५.०० रुपयांचे स्मारक टपाल तिकीट जारी केले.
संदर्भ
[संपादन]- ^ "The Toubro formula". The Hindu. 6 March 2006. रोजी मूळ पानापासून संग्रहित17 March 2008. 13 May 2009 रोजी पाहिले.CS1 maint: unfit url (link)
- ^ N. Ramakrishnan (4 July 2007). "The engineer behind the giant". The Hindu. 13 May 2009 रोजी पाहिले.
- ^ a b c d e "Evolution of L&T". L&T. 13 July 2011 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 13 May 2009 रोजी पाहिले.
- ^ "L&T co-founder Holck-Larsen dead". The Hindu. 28 July 2003. रोजी मूळ पानापासून संग्रहित6 November 2003. 13 May 2009 रोजी पाहिले.CS1 maint: unfit url (link)
- ^ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. 15 October 2015 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 21 July 2015 रोजी पाहिले.