Jump to content

भारतीय कम्युनिस्ट पक्ष (माओवादी)

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
भारतीय कम्युनिस्ट पक्ष (माओवादी)
Merger of  • Communist Party of India (Marxist–Leninist) People's War
 • Maoist Communist Centre of India
 • Communist Party of India (Marxist–Leninist) Naxalbari
Paramilitary wings  • People's Liberation Guerrilla Army: 9,000–10,000 (September 2013)
 • People's Militia (armed with bows, arrows and machetes): 38,000
Trade union wing Singareni Karmika Samakya
Cultural organisation Chetna Natya Manch
Motives

Overthrow of the government of Republic of India by means of armed rebellion
Establishment of a Maoist regime in India


"To destroy the state machinery and establish the Indian People's Democratic Federative Republic"[१]
Active region(s) India
(mainly in Red Corridor)
Status

[२]

    • Designated as unlawful association by the Madhya Pradesh government
    • Designated as an unlawful association by the Andhra Pradesh government
    • Designated as an unlawful association by the Chhattisgarh government
Annual revenue and means of revenue Rs. 140 – 250 crores[३]
 • Mining[ संदर्भ हवा ]
 • Abductions, extortions of landowners and companies[४][५][६]

भारतीय कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी) हा भारतातील मार्क्सवादी-लेनिनवादी-माओवादी [७] [८] प्रतिबंधित कम्युनिस्ट राजकीय पक्ष आणि नक्षली संघटना आहे[९] ज्याचा उद्देश नागरी युद्धाच्या माध्यमातून "अर्ध-औपनिवेशिक आणि अर्ध-सरंजामी भारतीय राज्य" उलथून टाकणे हे होते. या पक्षाची स्थापना २१ सप्टेंबर २००४ रोजी भारतीय कम्युनिस्ट पार्टी (मार्क्सवादी-लेनिनवादी) पीपल्स वॉर (पीपल्स वॉर ग्रुप) आणि माओईस्ट कम्युनिस्ट सेंटर ऑफ इंडिया (MCCI) यांच्या विलीनीकरणाद्वारे झाली. इस १९६७ पासून पश्चिम बंगालमध्ये कट्टरपंथी माओवाद्यांनी केलेल्या नक्षलबारी बंडाच्या संदर्भात सीपीआय (माओवादी) यांना अनेकदा नक्षलवादी म्हणून संबोधले जात होते. इस २००८ पासून बेकायदेशीर कारवाया (प्रतिबंधक) कायदा अंतर्गत या पक्षाची भारतातील दहशतवादी संघटना म्हणून घोषणा करण्यात आली आहे. [१०] [११] [१२] [१३]

इस २००६ मध्ये, तत्कालीन पंतप्रधान मनमोहन सिंग यांनी नक्षलवाद्यांचा भारतासाठी "सर्वात मोठे अंतर्गत सुरक्षा आव्हान" म्हणून उल्लेख केला [४] [१४] आणि म्हणले की "लोकसंख्येतील वंचित आणि दुरावलेले वर्ग" हे माओवादी चळवळीचा कणा बनतात. [१५] सरकारी आकडेवारी नुसार, २०१३ मध्ये देशातील ७६ जिल्हे " नक्षल दहशतवाद " मुळे प्रभावित झाले होते, तर आणखी १०६ जिल्हे वैचारिक प्रभावात होते. [१६] २०२० मध्ये तेलंगणा आणि इतर भागात पक्षाच्या हालचाली पुन्हा वाढू लागल्या. [१७]

लक्षणीय हल्ले

[संपादन]
  • १२ जून २००९ रोजी, राजनांदगाव येथे माओवादी बंडखोरांनी केलेल्या हल्ल्यात भारतीय पोलिसांचे किमान 29 सदस्य ठार झाले.[१८] [१९], 90 किमी (५६ mi) रायपूर (भारताचे छत्तीसगड राज्य) पासून. [२०]
  • १५ फेब्रुवारी २०१० रोजी, सीपीआय (माओवादी) च्या अनेक गनिमी कमांडर, ज्या सर्व महिला असल्याचे मानले जाते, पश्चिम बंगालमधील सिल्डा येथे ईस्टर्न फ्रंटियर रायफल्सच्या २४ जवानांना ठार मारले.  : ९७-९८ हा हल्ला नक्षली किशनजी या नक्षलवादी नेत्याने निर्देशित केला होता,[२१] आणि निमलष्करी छावणीवर नक्षलवाद्यांच्या हल्ल्यानंतर, किशनजी यांनी वृत्त माध्यमांना संबोधित करताना याचे समर्थन केले की, "आम्ही ही (हिंसा) सुरू केलेली नाही आणि आम्ही ती प्रथम थांबवणार नाही. केंद्र सरकार तोडगा काढण्यासाठी प्रामाणिक आहे की नाही ते पाहू आणि आम्ही नक्कीच सहकार्य करू.चिदंबरम यांच्या 'ऑपरेशन ग्रीन हंट'ला हे उत्तर आहे आणि जोपर्यंत केंद्राने ही अमानुष लष्करी कारवाई थांबवली नाही, तोपर्यंत आम्ही केंद्राला असेच उत्तर देणार आहोत."[२२]
  • ६ एप्रिल २०१० रोजी, माओवाद्यांनी लपून बसलेल्या माओवाद्यांनी घातलेल्या सापळ्यात सापडलेल्या ७६ निमलष्करी जवानांना ठार मारले. यावर सीपीआय (माओवादी) ने या घटनेचे समर्थन ऑपरेशन ग्रीन हंटचा "थेट परिणाम" म्हणून केले आहे की "आम्हाला अर्धसैनिक बटालियनने वेढले आहे. ते जंगलांना आग लावत आहेत आणि आदिवासींना (आदिवासी) पळ काढत आहेत. या परिस्थितीत, आमच्याकडे दुसरा पर्याय नाही."[२३]
  • २५ मे २०१३ रोजी, सीपीआय (माओवादी) ने बस्तर येथे भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसच्या ताफ्यावर हल्ला केला आणि महेंद्र कर्मा, नंदकुमार पटेल आणि विद्या चरण शुक्ला यांच्यासह २७ लोक मारले.[२४] या घटनेदरम्यान काही "निर्दोष काँग्रेस [INC] कार्यकर्त्यांच्या" मृत्यूबद्दल खेद व्यक्त करताना, त्यांनी असे समर्थन केले की, भारतीय जनता पक्ष आणि भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसची धोरणे याला कारणीभूत आहेत ज्यांना ते "लोकविरोधी" मानतात.[२५] नंतर, ओडिशात सीमा सुरक्षा दलाच्या मदतीने स्पेशल ऑपरेशन ग्रुपने घातपातात भाग घेतलेल्या १४ माओवाद्यांना [२६] मारण्यात आले.[२७]
  • ३ एप्रिल २०२१ रोजी, दक्षिण छत्तीसगडमधील विजापूर आणि सुकमा जिल्ह्यांच्या सीमेवर माओवाद्यांच्या हल्ल्यात बावीस जवान शहीद झाले. मारल्या गेलेल्यांमध्ये १४ छत्तीसगड पोलीस आणि CRPF चे सात जवान, त्यांच्या उच्चभ्रू CoBRA युनिटच्या सहा सदस्यांसह, माओवादी गनिमांचा सामना करण्यासाठी खास प्रशिक्षित जवान होते.[२८]

संदर्भ

[संपादन]
  1. ^ Myrdal, Jan (5 May 2014). "Appendix–III". Red Star Over India: As the Wretched of the Earth are Rising : Impressions, Reflections, and Preliminary Inferences. Kolkata: Archana Das and Subrata Das on behalf of Setu Prakashani. pp. 183–184. ISBN 978-93-80677-20-0. OCLC 858528997. The Dandakaranya Janathana Circars of today are the basis for the Indian People's Democratic Federal Republic of tomorrow.... In any social revolution, including the Indian New Democratic Revolution, the most crucial, central and main question is that of (state) power. Our party is striving to establish area wise power by mobilising people politically into the protracted people's war, building the people's army (in the form of guerrilla army) and destroying the state machinery of the enemy–ruling classes. It is a part of this revolutionary process that it is establishing Janathana Sarkars in Dandakaranya.
  2. ^ "CPI (Maoist) included in list of terrorist organizations to avoid any ambiguity". Press Information Bureau.
  3. ^ Tikku, Aloke (20 July 2013). "Maoists raise Rs. 140–250 crore a year through extortion, protection rackets". Hindustan Times. 20 July 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 10 November 2013 रोजी पाहिले.
  4. ^ a b Robinson, Simon (29 May 2008). "India's Secret War". Time. 2 June 2008 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित.
  5. ^ चुका उधृत करा: <ref> चुकीचा कोड; cfrbackgrounder नावाने दिलेल्या संदर्भांमध्ये काहीही माहिती नाही
  6. ^ चुका उधृत करा: <ref> चुकीचा कोड; ipcs नावाने दिलेल्या संदर्भांमध्ये काहीही माहिती नाही
  7. ^ Deepak Kapoor, AVSM PVSM, SM VSM Chief of Army Staff (India) (2009). South Asia Defence And Strategic Year Book. Pentagon Press. pp. 62–63. ISBN 978-8182743991.CS1 maint: uses authors parameter (link)
  8. ^ Dahat, Pavan (10 September 2017). "CPI (Maoist) commander Hidma promoted to Central Committee". The Hindu. April 27, 2019 रोजी पाहिले.
  9. ^ (Marxist), Communist Party of India (October–December 2005). "Maoism: An Exercise in Anarchism". cpim.org. 2023-07-02 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2022-05-26 रोजी पाहिले.
  10. ^ "Maoists fourth deadliest terror outfit after Taliban, IS, Boko Haram: Report". द टाइम्स ऑफ इंडिया.
  11. ^ "Most terrorists in India are Hindus, the ones whom we have conveniently labelled 'Maoist' instead of 'Hindu'". 4 April 2015.
  12. ^ "Most extremists in India are not Muslim – they are Hindu".
  13. ^ "Are Most Terrorists in India Muslims?".
  14. ^ "India's Naxalite Rebellion: The red heart of India". The Economist. London. 5 November 2009. 30 January 2010 रोजी पाहिले.
  15. ^ Lancaster, John (13 May 2006). "India's Ragtag Band of Maoists Takes Root Among Rural Poor". Washington Post Foreign Service. 30 August 2013 रोजी पाहिले.
  16. ^ "India: Maoist Conflict Map 2014". New Delhi: SATP. 2014. 26 October 2014 रोजी पाहिले.
  17. ^ "The return of the Maoists in Telangana". The Hindu. London. 8 August 2020. 31 August 2020 रोजी पाहिले.
  18. ^ "Ambush kills 29 Indian policemen" (इंग्रजी भाषेत). 2009-07-13. 2021-09-05 रोजी पाहिले.
  19. ^ "20 police die in apparent rebel attacks in India". NBC News (इंग्रजी भाषेत). 2021-09-05 रोजी पाहिले.
  20. ^ "Breaking News, World News and Video from Al Jazeera". www.aljazeera.com (इंग्रजी भाषेत). 2021-09-05 रोजी पाहिले.
  21. ^ "Who is Kishenji?". NDTV. 13 March 2014 रोजी पाहिले.
  22. ^ "Kishenji claims responsibility for attack". द टाइम्स ऑफ इंडिया. Press Trust of India. 15 February 2010. 11 August 2011 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 13 March 2014 रोजी पाहिले.
  23. ^ "Chhatisgarh attack 'consequence' of Green Hunt: Maoist leader". HT Media Limited. Indo-Asian News Service. 6 एप्रिल 2010. 28 December 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 13 March 2014 रोजी पाहिले.
  24. ^ "Maoists say Bastar attack was to punish Cong leaders". Hindustan Times. 28 May 2013. 21 August 2014 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 13 March 2014 रोजी पाहिले.
  25. ^ "We punished Karma for launching Salwa Judum: Maoists". India Today Group. 28 May 2013. 13 March 2014 रोजी पाहिले.
  26. ^ "14 Maoists killed in encounter in Odisha". NDTV. 14 September 2013. 15 October 2013 रोजी पाहिले.
  27. ^ "'Don't enter Odisha', DGP warns Maoists from other states". HT Media Limited. Press Trust of India. 14 सप्टेंबर 2013. 20 October 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 13 March 2014 रोजी पाहिले.
  28. ^ Sood, Sanjiv Krishan. "Chhattisgarh Maoist ambush shows leadership failure – both by security forces and the government". Scroll.in (इंग्रजी भाषेत). 2021-04-07 रोजी पाहिले.
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=भारतीय_कम्युनिस्ट_पक्ष_(माओवादी)&oldid=2499738" पासून हुडकले