शुतीया साम्राज्य

	शुतीया साम्राज्य ;
	[[Image:{{{जागतिक_स्थान_नकाशा}}}\|300px\|center\|शुतीया साम्राज्यचे स्थान]]शुतीया साम्राज्यचे जागतिक नकाशावरील स्थान
राजधानी; (व सर्वात मोठे शहर)	{{{राजधानी_शहर}}};
महत्त्वपूर्ण घटना
क्षेत्रफळ
- एकूण	{{{क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी}}} किमी२ ({{{क्षेत्रफळ_क्रमवारी_क्रमांक}}}वा क्रमांक)
लोकसंख्या
- गणती	{{{लोकसंख्या_गणना}}} {{{लोकसंख्या_गणना_वर्ष}}}
- घनता	{{{लोकसंख्या_घनता}}}/किमी²
राष्ट्रीय चलन	[[]]
आय.एस.ओ. ३१६६-१
आंतरराष्ट्रीय दूरध्वनी क्रमांक

शुतीया साम्राज्य^[१] (सादिया ^[२] किंवा तिओरा ^[१]) हे मध्ययुगीन उत्तरार्धातील साम्राज्य होते. जे सध्याच्या आसाममधील सादिया आणि अरुणाचल प्रदेशातील लगतच्या भागात विकसित झाले होते.^[३] लखीमपूर, धेमाजी, तिनसुकिया, आणि आसाममधील दिब्रुगढचा काही भाग,^[४] तसेच अरुणाचल प्रदेशातील मैदानी आणि पायथ्याशी ^[५] असलेल्या सध्याच्या जिल्ह्यांतील जवळपास संपूर्ण प्रदेशात त्याचा विस्तार झाला होता.^[६] इ.स. १५२३ -१५२४ मध्ये घडलेल्या अनेक संघर्षांनंतर हे साम्राज्य अहोम राज्याच्या ताब्यात गेले. शुतीया शासकांनी शासित राजधानी क्षेत्र हे अहोम राज्याच्या सादिया खोवा गोहेनच्या कार्यालयाचे प्रशासकीय क्षेत्र बनले.^[७]

शुतीया राज्य १४ व्या शतकाच्या उत्तरार्धात प्रसिद्ध झाले.^[८] ते १३ व्या आणि १६व्या शतकाच्या दरम्यान या प्रदेशातील आदिवासी राजकीय रचनेतून उदयास आलेल्या अनेक प्राथमिक राज्यांपैकी (अहोम, दिमासा, कोच, जैंतिया इ.) एक राज्य होते.^[९] यापैकी शुतीया राज्य सर्वात प्रगत होते.^[१०] त्याचे ग्रामीण उद्योग,^[११] व्यापार,^[१२] अतिरिक्त अर्थव्यवस्था आणि प्रगत सांस्कृतिकरण होते.^[१३]^[१४] शुतीयांनी अवलंबलेली कृषी प्रणाली नेमकी कोणती हे माहीत नाही,^[१५] परंतु असे मानले जाते की ते स्थायिक शेती करणारे होते.^[१६] इ.स. १५२३ मध्ये अहोमांनी राज्याचा ताबा घेतल्यानंतर, शुतीया राज्य अहोम राज्यात विलीन झाले. त्यानंतर खानदानी आणि व्यावसायिक वर्गांना अहोम अधिकृततेमध्ये महत्त्वाची पदे देण्यात आली.^[१७]^[१८] ओल्या तांदूळ लागवडीसाठी जमिनीचे पुनर्वसन करण्यात आले.^[१९]

हे देखील पहा[संपादन]

शुतीया लोक
आसामचा इतिहास

संदर्भ[संपादन]

^ ^a ^b "In the past, there was a kingdom in Upper Assam that the Ahom chronicles called Tiora and the Assamese chronicles called Chutiya."
^ "Their kingdom called Sadiya.
^ "(T)he Chutiyas seem to have assumed political power in Sadiya and contiguous areas falling within modern Arunachal Pradesh."
^ "Their kingdom called Sadiya extended in the north over the entire region from the Sisi in the west to the Brahmaputra in the east.
^ (Shin 2020:57) "The ruins of two forts in Lohit district of Arunachal Pradesh is said to be the remains of Bhīṣmaka’s city, viz.
^ "In the main, however, their territory was confined to the river valleys of the Suvansiri, Brahmaputra, Lohit, and the Dihing and hardly extended to the hills at its zenith."
^ "The Chutiya power lasted until 1523 when the Ahom king Suhungmung, alias Dihingia Rāja (1497–1539), conquered their kingdom and annexed it to his sphere of influence.
^ "It is more likely that if there was a Chutiya state at this time, it was of little significance until the second half of the fourteenth century."
^ "The period from the 13th to the 16th century saw the emergence and development of a large number of tribal political formations in northeast India.
^ "The most developed of the tribes in the 15th century were the Chutiya."
^ "The growth of a number of professions among the people of this kingdom like tanti (weaver), kahar (bell-metal worker), sonari (goldsmith) ... indicates the growth of some rural industries among the Chutiyas."
^ "(T)he Chutias, who held power by regulating the easterly trade and migration of people to and from Tibet, Southern China, and Assam."
^ "(T)he Chutiyas were one of the earliest tribes to be Hinduised and to form a state, may point to their surplus economy."
^ (At the time of annexation by the Ahoms) caste system had become prevalent in (the Chutiya) society."
^ "It is not definitely known as to the system of agriculture adopted by them."
^ "It must be noted, however, that the word ‘khā’ of Tai-Ahom language, which is usually prefixed to names of non-Ahom people practicing shifting cultivation, does not appear for the Chutiyas, probably because they were neither stateless nor were they solely shifting cultivators in the early phase of Ahom rule.
^ (Baruah 1986:186)
^ "The Ahoms accepted many Chutiyas to their fold and offered them responsible offices in the administration"(Dutta 1985:30)
^ "[T]he Chutiya kingdom consisted of a vast plan level and fertile territory which provided for the Ahoms possibility of easy extension of wet rice culture in the region."

संदर्भग्रंथ[संपादन]

आचार्य, नागेंद्र नाथ (१९६६). मध्ययुगीन आसामचा इतिहास, तेराव्या ते सतराव्या शतकापासून (पीडीएफ). दत्ता बरुआ. मे २०२० रोजी मूळ (पीडीएफ) वरून संग्रहित.
निओग, महेश्वर (१९८०). आसाममधील वैष्णव विश्वास आणि चळवळीचा प्रारंभिक इतिहास: शंकरदेव आणि त्याचा काळ. दिल्ली: मोतीलाल बनारसीदास.
बुरागोहेन, रोमेश (१९८८). आसाममधील अहोम राज्य निर्मिती: मध्ययुगीन उत्तर पूर्व भारतातील राजकीय निर्मितीच्या घटकांची चौकशी (पीएचडी). उत्तर-पूर्व हिल विद्यापीठ. एचडीएल:१०६०३/६१११९.
लैचेन, सन (२००३). "मिलीटरी टेक्नॉलॉजी ट्रान्सफर फ्रॉम मिंग चायना अँड द इमर्जन्स ऑफ नॉर्दर्न मेनलँड दक्षिणपूर्व आशिया (c. १३९०-१५२७)". जर्नल ऑफ साउथईस्ट एशियन स्टडीज. केंब्रिज युनिव्हर्सिटी प्रेस. ३४ (३): ४९५–५१७. जेएसटीओआर २००७२५३५.
रमीराज, फिलिप (२०१४). मार्जिनचे लोक - ईशान्य भारतातील वांशिक सीमा ओलांडून.
बरुआ, स्वर्णलता (२००७). शुतीया जतीर बुरंजी (आसामीमध्ये).
बरुआ, एस एल (१९८६), आसामचा सर्वसमावेशक इतिहास, मुन्शीराम मनोहरलाल
भुयान, सूर्य कुमार (१९६२). देवधाई आसाम बुरंजी: आसामच्या अनेक लहान इतिवृत्तांसह (जुन्या आसामी बुरंजीपासून संकलित) (आसामीमध्ये).
बुरागोहेन रमेश (२०१३). मध्ययुगीन आसाममध्ये राज्य निर्मिती: चुटिया राज्याचा एक केस स्टडी (पीडीएफ).
दत्ता, एस (१९८५). मटक आणि त्यांचे राज्य (पीडीएफ).
गैट, सर एडवर्ड अल्बर्ट (१९६३). आसामचा इतिहास. ठाकर, स्पिंक.
गोगोई, जान्हवी (२००२). मध्ययुगीन आसामची कृषी प्रणाली. नवी दिल्ली: संकल्पना प्रकाशन कंपनी.
गोगोई, काकोली (२०११). "एन्व्हिजनिंग देवी तारा: आसाममधील तारा परंपरांचा अभ्यास". इंडियन हिस्ट्री काँग्रेसची कार्यवाही. ७२: २३२–२३९. आयएसएसएन २२४९-१९३७. जेएसटीओआर ४४१४६७१५.
गोगोई, पद्मेश्वर (१९६८), द ताई अँड ताई किंग्डमस्
गुहा, अमलेंदू (१९९१), मध्ययुगीन आणि प्रारंभिक वसाहत आसाम: समाज, राजकीय आणि अर्थव्यवस्था, के.पी. बागची अँड कंपनी, कलकत्ता
गुहा, अमलेंदू (डिसेंबर १९८३), "द अहोम पॉलिटिकल सिस्टीम: मध्ययुगीन आसाममधील राज्य निर्मिती प्रक्रियेची चौकशी (१२२८-१७१४)", सामाजिक शास्त्रज्ञ, ११ (१२): ३-३४, डीओआय:१०.२३०७/३५१६९६३, जेएसटीओआर ३५१६९६३
जॅकसन, फ्रँकोइस (२०१७). व्हॅन ब्रुगेल, सेनो यांनी अनुवादित केले. "भूतकाळाची भाषिक पुनर्रचना: बोरो-गारो भाषांचे प्रकरण". तिबेटो-बर्मन क्षेत्राचे भाषाशास्त्र.
खणीकर, सुर्ज्य कांता (२००३). शुतीया जातीर इतिहॅक्स अरु लुको-संस्कृती.
नाथ, डी (२०१३), "परिधीय क्षेत्रांमध्ये राज्य निर्मिती: ब्रह्मपुत्रा खोऱ्यातील शुतीया राज्याचा अभ्यास", भट्टारचार्जी, जे बी;
निओग, महेश्वर (१९७७). "चौदाव्या आणि पंधराव्या शतकातील अरुणाचल प्रदेशातील सत्ताधारी राजवंशावर प्रकाश". भांडारकर प्राच्यविद्या संशोधन संस्थेचे इतिहास. ५८/५९: ८१३–८२०. ISSN ०३७८-११४३. जेएसटीओआर ४१६९१७५१.
प्रकाश, कर्नल वेद (२००७), एनसायक्लोपीडिया ऑफ नॉर्थ ईस्ट इंडिया, खंड. २, अटलांटिक पब्लिशर्स आणि जि.
पाठक, गुप्तजित (२००८), आसामचा इतिहास आणि त्याचे ग्राफिक्स, मित्तल पब्लिकेशन्स
सैकिया, यास्मिन (२००४). खंडित आठवणी: भारतात ताई-अहोम होण्यासाठी धडपड. ड्यूक युनिव्हर्सिटी प्रेस. आयएसबीएन ०८२२३८६१६X.
शिन, जे-युन (२०२०). "भूतांपासून उतरणे, क्षत्रियांकडे चढणे: वंशावळीचे दावे आणि पूर्व-आधुनिक ईशान्य भारतातील राजकीय प्रक्रिया, चुटिया आणि दिमास". भारतीय आर्थिक आणि सामाजिक इतिहास पुनरावलोकन. ५७ (१): ४९–७५.
मोमिन, मिग्नोनेट (२००६). ईशान्य भारतातील समाज आणि अर्थव्यवस्था, खंड २ : प्रागज्योतिसा-कामरूपाच्या घटामध्ये सामाजिक-आर्थिक संबंध. इतिहास विभाग, नेहु प्रेस. आयएसबीएन ९७८८१८९२३३३४१.
सैकिया, पी.सी. (१९७६). दिबोंग्या. बी.आर. प्रकाशन महामंडळ. आयएसबीएन 9780883863503.
दत्ता, सृष्टिधर (१९८५), द मटॅक्स अँड देअर किंग्डम, अलाहाबाद: चुग पब्लिकेशन्स

[chutia-tiora-1] "In the past, there was a kingdom in Upper Assam that the Ahom chronicles called Tiora and the Assamese chronicles called Chutiya."

[2] "Their kingdom called Sadiya.

[ReferenceA-3] "(T)he Chutiyas seem to have assumed political power in Sadiya and contiguous areas falling within modern Arunachal Pradesh."

[gogoi-main-4] "Their kingdom called Sadiya extended in the north over the entire region from the Sisi in the west to the Brahmaputra in the east.

[5] (Shin 2020:57) "The ruins of two forts in Lohit district of Arunachal Pradesh is said to be the remains of Bhīṣmaka’s city, viz.

[6] "In the main, however, their territory was confined to the river valleys of the Suvansiri, Brahmaputra, Lohit, and the Dihing and hardly extended to the hills at its zenith."

[7] "The Chutiya power lasted until 1523 when the Ahom king Suhungmung, alias Dihingia Rāja (1497–1539), conquered their kingdom and annexed it to his sphere of influence.

[8] "It is more likely that if there was a Chutiya state at this time, it was of little significance until the second half of the fourteenth century."

[9] "The period from the 13th to the 16th century saw the emergence and development of a large number of tribal political formations in northeast India.

[10] "The most developed of the tribes in the 15th century were the Chutiya."

[11] "The growth of a number of professions among the people of this kingdom like tanti (weaver), kahar (bell-metal worker), sonari (goldsmith) ... indicates the growth of some rural industries among the Chutiyas."

[12] "(T)he Chutias, who held power by regulating the easterly trade and migration of people to and from Tibet, Southern China, and Assam."

[13] "(T)he Chutiyas were one of the earliest tribes to be Hinduised and to form a state, may point to their surplus economy."

[14] (At the time of annexation by the Ahoms) caste system had become prevalent in (the Chutiya) society."

[15] "It is not definitely known as to the system of agriculture adopted by them."

[16] "It must be noted, however, that the word ‘khā’ of Tai-Ahom language, which is usually prefixed to names of non-Ahom people practicing shifting cultivation, does not appear for the Chutiyas, probably because they were neither stateless nor were they solely shifting cultivators in the early phase of Ahom rule.

[17] (Baruah 1986:186)

[18] "The Ahoms accepted many Chutiyas to their fold and offered them responsible offices in the administration"(Dutta 1985:30)

[19] "[T]he Chutiya kingdom consisted of a vast plan level and fertile territory which provided for the Ahoms possibility of easy extension of wet rice culture in the region."

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]

[७]

[८]

[९]

[१०]

[११]

[१२]

[१३]

[१४]

[१५]

[१६]

[१७]

[१८]

[१९]