"कोथिंबीर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Appearance
Content deleted Content added
छोNo edit summary |
No edit summary |
||
ओळ १: | ओळ १: | ||
[[चित्र:Koeh-193.jpg|250px|right|thumb|कोथिंबीरीचे झाडाचे अवयव व फळे]] |
[[चित्र:Koeh-193.jpg|250px|right|thumb|कोथिंबीरीचे झाडाचे अवयव व फळे]] |
||
'''कोथिंबीर''' (इंग्रजी नाव Coriander, हिंदी नाव: धनिया), शास्त्रीय नाव: कोरिअँड्रम सॅटिव्हम. जी [[अन्न|अन्नाचा]]स्वाद वाढवण्यासाठी कच्ची अथवा शिजवून खाल्ली जाते, अशा एका प्रकारची ही [[वनस्पती]] आहे. उदाहरणार्थ, [[मिसळ पाव]] अथवा [[पोहे]] यावरती कच्ची कोथिंबीर चिरून घातली जाते. |
|||
== वनस्पती == |
== वनस्पती == |
||
*ही [[वनस्पती]] [[वर्षायू]] (जीवनकाल - एक वर्ष) असते. |
*ही [[वनस्पती]] [[वर्षायू]] (जीवनकाल - एक वर्ष) असते. |
१३:४२, १८ जून २०११ ची आवृत्ती
कोथिंबीर (इंग्रजी नाव Coriander, हिंदी नाव: धनिया), शास्त्रीय नाव: कोरिअँड्रम सॅटिव्हम. जी अन्नाचास्वाद वाढवण्यासाठी कच्ची अथवा शिजवून खाल्ली जाते, अशा एका प्रकारची ही वनस्पती आहे. उदाहरणार्थ, मिसळ पाव अथवा पोहे यावरती कच्ची कोथिंबीर चिरून घातली जाते.
वनस्पती
- ही वनस्पती वर्षायू (जीवनकाल - एक वर्ष) असते.
- पाने दोन प्रकारची असतात. खालची पाने लांब देठाची, विषमदली व अपूर्ण पिच्छाकृती (पिसासारखी) असून त्यांचे तळ खोडाला वेढणारे असते, तर वरची पाने आखूड देठाची, अपूर्ण पिच्छाकृती व खंडित असतात. खोड पोकळ असते.
- फुले लहान, पांढरी किंवा गुलाबी-जांभळी असून संयुक्त चामरकल्प (छत्रीसारख्या) फुलोर्यात येतात.
- फळे पिवळट, गोलाकार व शिरा असलेली असून ती दोन सारख्या भागांत विभागतात. प्रत्येक भागात एकेक बी असते. फळाला धणा म्हणतात.
उपयोग
- कोथिंबिरीची पाने चवीला किंचित तिखट व स्तंभक असून उचकी, दाह, कावीळ इत्यादींवर गुणकारी असतात, असा आयुर्वेदात उल्लेख आढळतो.
- फळे मूत्रल, वायुनाशी, उत्तेजक, पौष्टिक व दीपक (भूक वाढवणारे) आहेत. शूल(पोटातील वेदना) व रक्ती मूळव्याध यांवर धण्यांचा काढा देतात.
- अधिहर्षतेमुळे (अॅलर्जीमुळे) होणार्या दाहावर पानांचा रस आणि लेप गुणकारी असतो.
- या वनस्पतीमध्ये असलेल्या सुगंधी उडनशील तेलांमुळे, या वनस्पतीला सुगंध असतो. हिची वाळलेली फळे म्हणजे धणे मसाल्यांत वापरतात. घटक - यात लोहाचे प्रमाण जास्त असते.
हा लेख/विभाग स्वत:च्या शब्दात विस्तार करण्यास मदत करा. |