बिनोद बिहारी मुखर्जी
Indian artist (1904-1980) | |||
| माध्यमे अपभारण करा | |||
 विकिपीडिया | |||
| स्थानिक भाषेतील नाव | বিনোদ বিহারী মুখার্জি | ||
|---|---|---|---|
| जन्म तारीख | फेब्रुवारी ७, इ.स. १९०४ बेहाला (ब्रिटिश राज, कोलकाता) | ||
| मृत्यू तारीख | नोव्हेंबर ११, इ.स. १९८० नवी दिल्ली | ||
| नागरिकत्व |
| ||
| शिक्षण घेतलेली संस्था |
| ||
| व्यवसाय |
| ||
| पुरस्कार |
| ||
| |||
 | |||
बिनोद बिहारी मुखर्जी (७ फेब्रुवारी १९०४ - ११ नोव्हेंबर १९८०) हे पश्चिम बंगाल राज्यातील एक भारतीय कलाकार होते. मुखर्जी हे भारतीय आधुनिक कलेचे प्रणेते आणि संदर्भात्मक आधुनिकतावादाचे प्रमुख व्यक्तिमत्त्व होते. कलात्मक अभिव्यक्तीचा एक प्रकार म्हणून भित्तिचित्रांचा वापर करणारे ते आधुनिक भारतातील सर्वात सुरुवातीच्या कलाकारांपैकी एक होते. त्याची सर्व भित्तिचित्रे अग्रगण्य वास्तुशिल्पातील बारीकसारीक गोष्टींद्वारे पर्यावरणाची सूक्ष्म समज दर्शवतात.
कार्य[संपादन]
मुखर्जी यांना जन्मा पासून डोळ्यांचा गंभीर त्रास होता. एका डोळ्यात मायोपिक आणि दुसऱ्या डोळ्याने अंध असूनही त्यांनी चित्रे रंगवणे आणि म्युरल्स करणे सुरू ठेवले. १९५६ मध्ये डोळ्यांच्या मोतीबिंदूच्या अयशस्वी ऑपरेशननंतर त्यांची दृष्टी पूर्णपणे गेली.
१९१९ मध्ये त्यांनी विश्वभारती विद्यापीठाच्या कला भवनात प्रवेश घेतला. ते भारतीय कलाकार नंदलाल बोस यांचे विद्यार्थी आणि शिल्पकार रामकिंकर बैज यांचे मित्र आणि सहकारी होते. १९२५ मध्ये ते कला भव बिजनमध्ये अध्यापन विद्याशाखेचे सदस्य म्हणून रुजू झाले. त्यांच्या उल्लेखनीय विद्यार्थ्यांमध्ये चित्रकार जहर दासगुप्ता, रामानंद बंदोपाध्याय, के.जी. सुब्रमण्यन, [१] बेओहर राममनोहर सिन्हा, [२] शिल्पकार आणि प्रिंटमेकर सोमनाथ होरे, डिझायनर रितेन मजुमदार आणि चित्रपट निर्माता सत्यजित रे यांचा समावेश होता.
मुखर्जी यांच्या पत्नी लीला मुखर्जी यांनी १९४७ मध्ये हिंदी भवन, शांतिनिकेतन येथे भित्तीचित्र यांसारख्या त्यांच्या काही कामांमध्ये सहकार्य केले.[३]
पुरस्कार[संपादन]
१९७४ मध्ये त्यांना पद्मविभूषण पुरस्कार मिळाला. १९७७ मध्ये विश्व भारती विद्यापीठाने त्यांना देशकोत्तमा सन्मानित केले. १९८० मध्ये त्यांना रवींद्र पुरस्कार मिळाला.
वैयक्तिक जीवन[संपादन]
१९४४ मध्ये त्यांनी लीला मुखर्जी या सहकारी विद्यार्थिनीशी लग्न केले. [४] [५] त्यांना एक मूलगी होती, कलाकार मृणालिनी मुखर्जी, त्यांचा जन्म १९४९ मध्ये झाला.[६]
संदर्भ[संपादन]
- ^ [१]
- ^ [२]
- ^ Michael, Kristine (2018). "Idealism, Revival and Reform - Indian Pottery at the Crux of Craft, Art and Modern Industry". Marg: A Magazine of the Arts. 69 (2). 1 May 2023 रोजी पाहिले.
- ^ "Leela Mukherjee". Mrinalini Mukherjee Foundation. Archived from the original on 2023-05-05. 1 May 2023 रोजी पाहिले.
- ^ Gardner, Andrew (11 December 2019). "Mrinalini Mukherjee: Textile to Sculpture". The Museum of Modern Art. 1 May 2023 रोजी पाहिले.
- ^ Relia, A.; Bhatt, J. (2020). The Indian Portrait - 11. The Indian Portrait. Amdavad ni Gufa. p. 1950. ISBN 978-81-942993-0-1. 1 May 2023 रोजी पाहिले.