धनगर
धनगर हा एक हिंदू समाज आहे, जो प्रामुख्याने शेती आणि पशुपालन व्यवसाय करतो.[ संदर्भ हवा ] धनगर लोक मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, कर्नाटक, उत्तर प्रदेश, हरियाणा, गोवा इत्यादी राज्यांत राहतात.[ संदर्भ हवा ] मल्हारराव होळकर व अहिल्यादेवी होळकर हे या समाजतील भारतीय राज्यकर्ते होते.[ संदर्भ हवा ] या समाजाचे दैवत जेजुरीचा खंडोबा आहे.
आरक्षण[संपादन]
सामाजिक परिस्थिती नुसार वेगवेगळ्या राज्यांत धनगर समाजाला दिलेल्या सामाजिक व शैक्षणिक आरक्षणाचे प्रमाण वेगवेगळे आहे.[ संदर्भ हवा ] महाराष्ट्रात धनगर समाज हा भटक्या जाती – क (एनटी-सी) या प्रवर्गात मोडतो व त्यांना सामाजिक व शैक्षणिक आरक्षण ३.५% दिलेले आहे.[ संदर्भ हवा ] कर्नाटकात धनगर समाज हा कुरबी या नावाने ओळखला जातो.[ संदर्भ हवा ] व तेथे हा समाज अनुसूचित जाती (एससी) प्रवर्गात मध्ये समाविष्ठ आहे.[ संदर्भ हवा ] उत्तर प्रदेशमध्ये सुद्धा हा समाज अनुसूचित जाती मध्ये आहे.[ संदर्भ हवा ]
संस्कृती[संपादन]
धनगर समाजातील लोक हे हातात कुऱ्हाड, पाटीवर घोंगड, हातात कड, सोलापुरी चप्पल वापरतात.[ संदर्भ हवा ] "यळकोट यळकोट जय मल्हार", "बिरोबाच्या नावानं चांगभलं" हे समाजाचे ब्रीदवाक्य आहे.[ संदर्भ हवा ] धनगर समाजामध्ये भंडारा हा सगळ्या धनगरांच्या देवळात उधळला जातो.[ संदर्भ हवा ] ही लोक धनगरी ओवी गातात. बापू बिरू वाटेगावकर, धनगरवाडा, बाळू मामांची गाथा या चित्रपटांतून आणि पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर, जय मल्हार, श्री संत बाळूमामा या नाट्यकलांत धनगर समाजाची संस्कृती दर्शवलेली आहे.[ संदर्भ हवा ]