शेला
 | या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
 | ह्या लेखाला एकही संदर्भ दिला गेलेला नाही. विश्वसनीय स्रोत जोडून या लेखातील माहितीची पडताळणी करण्यात मदत करा. संदर्भ नसल्याने प्रस्तुत लेखाची उल्लेखनीयता ही सिद्ध होत नाही. संदर्भहीन मजकूराची पडताळणी करता येत नसल्याने व उल्लेखनीयता सिद्ध होत नसल्याने हा लेख काढून टाकला जाऊ शकतो याची नोंद घ्यावी. |
अंगावर घ्यावयाचे उंची भरजरी वस्त्र अथवा रेशमी, भरजरी उपरणे. हे अरूंद, एकेरी, लांबट वस्त्र असून, स्त्री-पुरूष ते अंगावरून पांघरतात वा कमरेभोवती गुंडाळतात. शेला हा पूर्वी चार पट्ट्या एकत्र करून तयार करीत. बहुमानाच्या पोशाखात त्याचा समावेश होत असे. प्राचीन साहित्यात त्याचे अनेक उल्लेख आढळतात. शेला व पागोटे ही वस्त्रे बहुमानार्थ, अहेरा-दाखल देण्याची पद्घत होती.
महाराष्ट्रात अठराव्या-एकोणिसाव्या शतकांत शेला-पागोटे हा पुरूषी वेशभूषेचा एक खास वैशिष्ट्यपूर्ण व प्रतिष्ठानिदर्शक प्रकार होता. सामान्य पुरूष अंगावर उपरणे वा शेला घेत, तर सरदार व इतर श्रीमंत लोक शेला कमरेभोवती गुंडाळत. शेला व पागोटे यांवरून पुरूषाचा सामाजिक दर्जा सूचित होई. शेल्यासारखे उंची वस्त्र पांघरणे, हे सामान्यतः श्रीमंतीचे व प्रतिष्ठेचे लक्षण मानले जात असे. सर्वसामान्य व भिक्षुक वर्गांत नित्यप्रसंगी साधे उपरणे वापरण्याची पद्घत होती. स्त्रियाही विशेष प्रसंगी शेला परिधान करीत.
स्त्रिया पूजाविधी, धार्मिक समारंभ, विवाह अशा विशेष प्रसंगी शालू , पैठणी, काळी चंद्रकळा अशी ठेवणीतली रेशमी वस्त्रे नेसून, त्यांवरून भरजरी शेला पांघरत. वर व वधू यांनी लग्नप्रसंगी भरजरी, रंगीत शेला पांघरण्याची प्रथाही काही ठिकाणी रूढ होती. कर्नाटकातही पुरूषांनी अंगावर शेला (शल्ये) घेण्याची प्रथा आहे. पुढे विसाव्या शतकात शेला वापरण्याचे प्रमाण कमी होत गेले.