नागराज मंजुळे

नागराज पोपटराव मंजुळे (जन्म: ? इ.स.-हयात) हे मराठी कवी आणि चित्रपट दिग्दर्शक आहेत. "उन्हाच्या कटाविरुद्ध" हा त्यांचा काव्य संग्रह आहे. "पिस्तुल्या" या लघुपटाचे आणि आणि फँड्री या चित्रपटांचे ते दिग्दर्शक आहेत.

चित्र:Nagraj manjule.jpg

नागराज मंजुळे

व्यक्तिगत जीवन

हे सोलापूर जिल्हयातील, करमाळा तालुक्यातील जेऊर गावचे होत. त्यांचा जन्म गावकुसाबाहेरील वडार समाजात झाला.

बालपण

वडार समाजात शिक्षणाचे प्रमाण अत्यंत कमी, तरीही नागराज शिक्षणाची आतून ओढ वाटायची. गावातल्या टुरिंग टॉकींजमधला चित्रपट पहायला त्यांना आवडायचे व्हिडीओवरही एक रूपया देऊन चित्रपट पहायला मिळायचे. शाळा बुडवून ते चित्रपट पहायला जात असत. त्यांना अमिताभ बच्चनचे चित्रपट आवडायचे. चित्रपटाचे वेड तिथूनच सुरू झाले. खरेतर नागराज यांना गोष्ट ऐकायला खूप आवडायचे. त्यांची मोठी आत्या, आई गोष्टी सांगायच्या, त्या ऐकताना नागराज त्या गोष्टीच्या जगात रमून जायचे.

शिक्षण

नागराज यांचे पदवीपर्यंतचे शिक्षण जेऊर येथे झाले.पुढील शिक्षणासाठी ते पुणे विद्यापीठात शिकायला आले. मराठी विषयात एम.ए. करताना केशवसुत, मर्ढेकर, अरूण कोल्हटकर, नामदेव ढसाळ नव्याने भेटत गेले. अधिक जवळचे वाटत गेले. एम.फिल करत चित्रपटाचे विचार डोक्यात घट्ट बसलेले होते.

कारकीर्द

• पिस्तुल्या(लघुपट)
• फँड्री (मराठी चित्रपट)
• सैराट (मराठी चित्रपट) : या चित्रपटाची बर्लिन आंतरराष्ट्रीय चित्रपटमेळ्यासाठी निवड झाली आहे.

पुरस्कार

• त्याच्या 'उन्हाच्या कटाविरुद्ध' या कवितासंग्रहाला दमाणी साहित्य पुरस्कार मिळाला
• पुण्याच्या मुक्तांगण परिवारातर्फे देण्यात येणारा डॉ. अनिल अवचट संघर्ष पुरस्कार.
• साहित्यिक कलावंत प्रतिष्ठानचा वाग्‌यज्ञे पुरस्कार (२६-१२-२०१५)