दिवाळी अंक २०१३

दिवाळी अंक विषयक लेख संपादीत करताना,कृपया, खालील सर्व सूचनांचे आवर्जून पालन करावे

• सूचना: हा लेख संपादीत करताना,कृपया, खालील सर्व सूचना वाचून घेऊन त्यांचे आवर्जून पालन करावे, आणि चर्चा पानावरील चर्चांचे संदर्भही लक्षात घ्यावेत
• लेखक/संपादकांनी कृपया खाली लिहीलेल्या सूचनांची दखल घ्यावी हि नम्र सूचना

1. प्रस्तावित दिवाळी अंका संबधात आवाहने (विकिपीडियावर) मुळीच करू नयेत.
2. प्रकाशित दिवाळी अंकांची नोंद दिवाळी अंक (यादी) येथे करता येऊ शकते अथवा दिवाळी अंकांचा आढावा दिवाळी अंक २०१२ प्रमाणे वार्षिकी लेख स्वरूपात घेता येऊ शकतो.
3. प्रकाशित दिवाळी अंका बद्दल मजकुर लिहिताना जाहिरातीचा/प्रसिद्धी प्राप्त करण्याचा उद्देश ठेऊ नये.वाचकांना उद्देशून लिहू नये. स्वतःच्या अथवा आप्त स्नेहींच्या दिवाळी अंकाची माहिती न भरता इतरांच्या दिवाळी अंकाबद्दल लिहिण्याचा प्रयत्न करावा.(स्वत:चे हितसंबध असलेल्या विषयास पुरस्कृत करणारे लेखन आणि सहभाग टाळावा असा विकिपीडिया लेखन संकेत आहे. संकेताचे पालन करावे)
4. लेखांना ज्ञानकोशीय लेखाचे स्वरूप प्राप्त होईल या कडे लक्ष द्यावे , पानांचे स्वरूप शक्यतो केवळ यादीचे रहाणार नाही या कडे लक्ष द्यावे

हा लेख मराठी दिवाळी अंक परंपरा याबद्दल आहे. विकिपीडिया:दिवाळी अंक यासाठी पाहा, दालन:दिवाळी अंक.

इ.स. २०१३ च्या दिवाळी काळात सुमारे १२०० अंक सरकारी दप्तरात रजिस्टर झाले आहेत, ४००हून अधिक एवढे दिवाळी अंक प्रकाशित झाले, परंतु दिवाळी संपल्यानंतर केवळ ३०० अंक बाजारात शिल्लक आहेत, असे दैनिक सकाळचे निरीक्षण आहे. यावरून दर्जेदार अंक कमी असले, तरी दिवाळी अंकांचा खप होत आहे. साहित्य, आरोग्य, विनोद, भविष्य, पाककृती, धार्मिक या विषयांचे सर्वाधिक दिवाळी अंक आहेत.

साहित्य

दैनिक प्रहारचे लेखक शैलेंद्र शिर्के यांच्या मतानुसार प्रयोगशील अंक आणि नवमाध्यमातील ऑनलाइन अंक, फेसबुकवर अंक, दृक्‌श्राव्य माध्यमात अंक उपलब्ध होत आहेत. कोकणातून, छोटया शहरांमधून, तालुकास्तरावरही काही चांगले अंक सुरू आहेत. पण जुने जाणते, वाचकप्रिय लेखक काळाच्या पडद्याआड गेले आणि त्यांची जागा घेऊ शकतील असे नव्या जोमाचे, ताकदीचे मराठी लेखक दिसत नाहीत, आणि दिवाळी अंकांचा मूळ गाभा असलेल्या साहित्य, परिस्थिती अगदीच वाईट नसली तरी, कमी दिसत आहे. कवयित्री डॉ. अरुणा ढेरे यांच्या मते 'मनावर परिणाम करणाऱ्या कसदार साहित्याचा प्रभाव’ हे दिवाळी अंकांचे वैशिष्ट्य लुप्त होत आहे.

किमती

महाराष्ट्र टाइम्स आणि प्रहार दैनिकातील वृत्तांनुसार, इ.स. २०१३ च्या छापील दिवाळी अंकांच्या सर्व साधारण किमती १०० ते २०० रुपयांच्या दरम्यान तर काही अंकांच्या किमती अडीचशे रुपयेपर्यंत गेल्या. दैनिक लोकसत्ताच्या वृत्तानुसार इ.स.२०१२ मध्ये दिवाळी अंकांची किंमत १२० ते २०० रुपयांच्या दरम्यान होत्या. तर इ.स.२०१३च्या वर्षी या किंमती १८० ते २५० रुपये झाल्या. दिवाळी अंकांच्या सर्वसाधारण किमतीत मागील वर्षापेक्षा ३० ते ५० रुपयांची वाढ झाली.

"दिवाळी अंकांची किंमत १८० ते २५० रुपयांच्या घरात ’" हे :दैनिक लोकसत्ता-प्रतिनिधी मुंबई यांचे वृतांकन दिनांक २ नोव्हेंबर २०१३. किमती दोन वर्षांपासून वाढत असल्यातरी २०१३ मधील किंमतवाढ आतापर्यंतच्या दिवाळी अंकांच्या किमतीतील लक्षणीय वाढ आहे. दिवाळी अंकांच्या किमती सर्वसामान्य वाचकांच्या आवाक्याबाहेर आहेत. ग्रंथालय सभासदांकडून दिवाळी अंकांसाठी आकारलेल्या शुल्कापेक्षा अंकांची किंमत अधिक झाल्यामुळे मेळ जमवणे ग्रंथालयांना कठीण झाले.

कागदाच्या किंमतीत झालेली ३० टक्के दरवाढ, छपाईच्या दरातील वाढ आणि वाढती महागाई या घटकांचा दिवाळी अंकांच्या किमतीवर परिणाम झाला. अंकाचा विषय/अंकाचे नाव, संपादक, पृष्ठसंख्या आणि किंमत या बाबी विचारात घेऊन वाचक दिवाळी अंकाच्या दर्जाचे अनुमान करतात. त्यासाठी ही माहिती खाली दिली आहे. अंकांची जाहिरात करण्याचा उद्देश नाही.

२०१३ साली प्रकाशित झालेले काही दिवाळी अंक, त्याचे संपादक आणि अंकाची पृष्ठसंख्या

या लेखातील किंवा विभागातील काही मजकुर जाहिरातसदृष्य आहे.अथवा विशीष्ट वस्तुचे मुल्य नमूद केले गेले आहे. कृपया लेख तपासून पुनर्लेखन करावे. मराठी विकिपीडिया एक विश्वकोश आहे,त्यातील माहिती निष्पक्षता विश्वासार्हता आणि दर्जा जपण्याच्या दृष्टीने, जाहिरातसदृष्य मजकुर असणे,विशीष्ट वस्तुंच्या किमती नमूद करणे हे विकिपीडियाच्या उद्देश व आधारस्तंभ यांस सुसंगत ठरत नाही. विकिपीडिया कोणत्याही अव्यावसायिक किंवा व्यावसायिक, व्यक्‍तिगत किंवा संस्थात्मक प्रचाराचे, प्रबोधनाचे, वकिलीचे, जाहिरातीचे किंवा फायद्याच्या दृष्टीने प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्ष माहिती देण्याचे साधन नाही. अर्थात संबधित ज्ञानकोशीय उल्लेखनीयता असलेल्या माहितीची संदर्भासहीत तर्कसुसंगत योग्य नोंद घेण्याच्या आड हे धोरण नाही. मजकुर वगळणे किंवा त्याचे विकिकरण करणे प्रस्तावित आहे. हा साचा एखाद्या लेखात आढळल्यास, लवकरात लवकर सदरहू जाहिरात काढून टाकावी अथवा मजकुरात सुधारणा करावी आणि नंतर {{जाहिरात}} हा साचा लेखातून काढून टाकावा. व्यक्तिगत आत्मियता, सहानुभूतीपूर्ण दृष्टीकोण (पूर्वग्रहीत नव्हे) असलेल्या विषयांवर तटस्थ लेखन किंवा स्वतःच्या प्रताधिकारीत मजकुराचा वापर बद्दल माहिती हा प्रतिबंधन संकेत केवळ हितसंबधा बद्दल आहे;एखाद्या लेख विषयाबद्दल व्यक्तिगत आत्मियता सहानुभूतीपूर्ण दृष्टीकोण (पूर्वग्रहीत नव्हे) असलेल्या विषयांवर तटस्थ लेखन करण्याच्या आड येत नाही. तसेच आपल्या लेखनाचे संदर्भ विकिपीडियात इतरांना सहज घेण्याजोगे करण्या करिता आपण स्वतःचे काही लेखन/छायाचित्रे प्रताधिकार मुक्त करू इच्छित असल्यास आपण तसे आपल्या संकेतस्थळावर उद्घोषित करून विकिपीडिया:कायदा आणि प्रताधिकारमुक्ती प्रकल्प येथे तशी नोंद करून ठेवण्याचे स्वागत आहे. असे का ? या संदेशाचा विस्तार सर्वप्रथम, मराठी विकिपीडियावरील तुमच्या अलीकडील योगदानाबद्दल धन्यवाद. मराठी विकिपीडियावर सर्व विषयांतील तज्ज्ञ आणि जाणकारांच्या संपादनांचे स्वागतच आहे. वर नमुद केल्या प्रमाणे मराठी विकिपीडिया एक विश्वकोश आहे, त्यातील माहिती निष्पक्षता विश्वासार्हता आणि दर्जा जपण्याच्या दृष्टीने, जाहिरातसदृष्य मजकुर असणे,विशीष्ट वस्तुंच्या किमती नमूद करणे, कोणत्याही अव्यावसायिक किंवा व्यावसायिक, व्यक्‍तिगत किंवा संस्थात्मक प्रचाराचे, प्रबोधनाचे, वकिलीचे, जाहिरातीचे किंवा फायद्याच्या दृष्टीने प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्ष माहिती देण्याचे प्रयत्न करणे हे विकिपीडियाच्या उद्देश व आधारस्तंभ यांस सुसंगत ठरत नाही. अर्थात संबधित ज्ञानकोशीय उल्लेखनीयता असलेल्या माहितीची संदर्भासहीत तर्कसुसंगत योग्य नोंद घेण्याच्या आड हे धोरण नाही. मराठी विकिपीडिया हा एक विश्वकोश आहे. जाहिरातसदृष्य अथवा प्रचाराचे, प्रबोधनपर, वकिली (भलावण या अर्थाने), जाहिरात किंवा फायद्याच्या दृष्टीने (प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष दोन्हीही) सहभाग टाळावा असा विकिपीडिया लेखन संकेत आहे. जाहीरात, प्रचार,प्रबोधन, भलावण करण्यासाठी लेखात/हे पानात किंवा विभागात, सपांदने केल्यास अथवा जाणीवपूर्वक करवून घेतल्यास औचित्यभंग होऊन मराठी विकिपीडिया विश्वकोशिय विश्वासार्हतेस तडा जाण्याची शक्यता असते. असा औचित्यभंग झालेला आढळल्यास प्रचारकाचे प्रसिद्धी मिळण्याचे ध्येय बाजूस राहून विकिपीडियाचा गैर उपयोग केल्याचा ठपका येऊन पत ढासळू शकते हेही लक्षात घ्यावे. निनावी अथवा वेगवेगळ्या नावांनी केलेला औचित्यभंग लक्षात येतो का ? जाणीवपुर्वक झालेले प्रचार-औचित्यभंग सरावलेलेल्या ज्ञानकोशीय संपादकांना बऱ्याच अंशी लक्षात येतात. शिवाय लेखन विषयक औचित्य पाळले न गेलेले लेखन वारंवार झाल्यास त्यास उत्पात (spam) समजून असे लेखन/लेख इतर विकिपीडिया संपादकांकडून वगळले जाण्याची शक्यता असते. विकिपीडियाचा परीघ, आवाका आणि मर्यादांशी अद्याप आपण परिचित नसल्यास त्याबद्दल येथे माहिती घ्या. नवीन सदस्यांकडून होणार्‍या सर्वसाधारण संपादन चुकांवर एकदा नजर घाला. आपल्या सहकार्या बद्दल धन्यवाद ! कृपया या संबंधीची चर्चा, या लेखाचे चर्चापानावर पहावी. संदेश = कृपया या बाबतचे आपले मत या लेखाचे चर्चापानावर नोंदवा.

• अक्कलकोट स्वामी दर्शन (सतीश कुलकर्णी) : ११२; ३० रुपये
• अंतर्नाद (भानू काळे) :
• अनुभव (सुहास कुलकर्णी, आनंद अवधानी) : १७८; १०० रुपये
• अपलम्‌ चपलम्‌ (वसंत सावंत) : ५० रुपये
• अमृत (अरविंद पोतनीस) : २२४;
• अर्थपूर्ण (यमाजी मालकर) : १२०; १०० रुपये
• अर्थवेध (वैशाली दिलीप साठे) : १९८;
• असाही महाराष्ट्र (२रे वर्ष, अमोल गवळी, भारत पाटील, आत्मजा एम.पी.) : १७२; १०० रुपये
• अक्षर (मीना कर्णिक) : १२० रुपये
• श्री अक्षरधन (सरिता गुजराती) : १८८; ९० रुपये
• मुक्त आनंदघन (देवीदास पोटे) : १८८; १०० रुपये
• आनंद दर्पण
• आपलं महानगर (वृंदा बाळ) : १६०; ८० रुपये
• आपले छंद
• आरंभ (दीपक सोनावणे) : १०० रुपये
• आरोग्य श्री
• आवाज (भारतभूषण पाटकर) : २६०; १५० रुपये
• आश्लेषा (अशोक तावडे) : २०८; १०० रुपये
• आहुति (गिरीश वसंत त्रिवेदी) : १२०; १०० रुपये
• इत्यादी
• उत्तम अनुवाद (अभिषेक जाखडे) : २३६; १५० रुपये
• उल्हास प्रभात (१९वे वर्ष, गुरुनाथ पांडुरंग बनोटे) : ११६; ६० रुपये
• ऋतुगंध (एम.सी.पाटोळे) : १०४; ४० रुपये
• ऋतुरंग (अरुण शेवते) : २२०;
• एकता (विद्याधर ताठे) : २७०; १४० रुपये
• ऐसी अक्षरे (ई-अंक)
• कजरी () : ७० रुपये
• कथाश्री
• कलमनामा बदल (युवराज मोहिते) : १५०; ७० रुपये
• कलाकुंज (महेंद्र देशपांडे) : १६०; ६० रुपये
• कॉमेडी कट्टा (सुहास कुलकर्णी, आनंद अवधानी) : १३६;
• कालनिर्णय (जयराज साळगावकर) : २१२;
• किशोर
• किस्त्रीम ()
• श्री गजानन आशीष (वसंत गंगाधर गोगटे ) : १८०; १२६ रुपये
• गंधाली (मधुकर वर्तक) : ४८०;
• गंमतजंमत
• गमभन
• गावकरी
• गुरुप्रसाद
• गृहलक्ष्मी () : ११० रुपये
• गृहशोभा () : ९० रुपये
• गृहशोभिका
• गृहस्वामिनी (एकनाथ लक्ष्मण भोवड) : १५९;
• ग्रहबोली
• ग्रहवेध (उदय ह. मुळगुंद) : १८६; १०० रुपये
• ग्रहसंकेत
• ग्रहांकित
• चटपटीत () : ९० रुपये
• चतुरंग (लोकसत्ताचे संपादक) : दैनिक लोकसत्ताबरोबरची मोफत पुरवणी
• चतुरंग अन्वय (महेश कराडकर) : २००; १२० रुपये
• चंद्रकांत (नीलिमा कुलकर्णी) : २८०; १५० रुपये
• साप्ताहिक चपराक (घनश्याम पाटील)
• साहित्य चपराक (दत्तविधान पाटील)
• चारचौघी (२०वे वर्ष-रोहिणी हट्टंगडी) २४२;
• चार शब्द (कविता मानकर-जाधव) : १६०; १०० रुपये
• चिंतन आदेश (अभिनंदन थोरात) : २७४; १०० रुपये
• चित्रछाया (अनिकेत जोशी) : १५४; १०० रुपये
• चैत्राली (रमेश द. पाटील) : १६८;
• छोट्यांचा आवाज
• जगावेगळी मुशाफिरी (सुहास कुलकर्णी, आनंद अवधानी) : १३६; १०० रुपये
• जडण घडण (डॉ. सागर देशपांडे) : १९८; १३० रुपये
• जत्रा -१(आनंद आगाशे) :
• जत्रा -२(अशोक श्रीराम) : १८६; १०० रुपये
• जत्रा -३
• जत्रा -४
• जत्रा -५
• ज्योतिष तंत्र आणि मंत्र
• झी मीडिया (ई-अंक)
• टॉनिक
• तरुण (सच्चिदानंद महाडिक) : २६८; ११० रुपये
• तारांगण (मंदार जोशी) : १३८;
• ताऱ्यांचे जग : (लता गुठे) : १७७;
• दरवळ (सुनील सरवणकर) :
• दक्षता (तेजसिंग चौहान) :
• दीपावली (अशोक केशव कोठावळे) : २७६; १२० रुपये
• दीर्घायू
• दैवज्ञश्री (रवींद्र माहीमकर, रवींद्र गावणकर) : २९६;
• धनंजय (५३वे वर्ष, नीलिमा कुलकर्णी) : ४०८;
• धनुर्धारी
• नवरंग रुपेरी (२७वे वर्ष, अशोक उजळंबकर) : १९४; १०० रुपये
• नवल (आनंद अंतरकर) : २००;
• निशांत (निशांत दातीर) : ५० रुपये
• पद्मगंधा () : १५० रुपये
• पर्ण (अपर्णा कुलकर्णी-नाडगौंडी) : १५२; १६० रुपये
• पासवर्ड (बालवाचकांसाठी)
• पुण्यभूषण () : १०० रुपये
• माझे पुण्यभूषण (सुहास कुलकर्णी, आनंद अवधानी) : २००; १०० रुपये
• पुनवडी प्रबोधन
• पुरुष उवाच (मुकुंद - गीताली) :
• पुरुषस्पंदनं (हरीश सदानी, रवींद्र रु.पं.) :
• पोलीस टाइम्स () : ६० रुपये
• प्रपंच
• प्रिय मैत्रीण (वर्षा सत्पाळकर) :
• फ फोटोचा (ई-अंक, संजय नाईक)
• फिरकी
• बातमीदार (ई-अंक, शोभना देशमुख)
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आदरांजली विशेषांक (सत्यवान तेटांबे) : २०८; १०० रुपये
• ब्रह्मचैतन्य (संतोष कपटकर) : ६४; ७० रुपये
• भविष्य (स्वामी विजयकुमार) : ९६; ४० रुपये
• भाकीत (दिलीप दत्ता कुलकर्णी) : ११२; ६० रुपये
• भाग्यदीप (उदयराज्बी. साने) १३० रुपये
• भाग्यसंकेत (डॉ. सुनंदा राठी) : २२० रुपये
• मस्त भटकंती (मिलिंद गुणाजी) : १६०;
• महाराष्ट्र टाइम्स (अशोक पानवलकर) : १९२; १०० रुपये
• माझी सहेली (हेमा मालिनी) - पृष्ठे २१२, किंमत ५० रुपये
• माझी वहिनी
• माझे पुण्यभूषण (सुहास कुलकर्णी, आनंद अवधानी) : २००; १०० रुपये
• मायबोली हितगुज (ई-अंक)
• मायमावशी (नीरजा) : ८८; ८० रुपये
• माहेर (आनंद आगाशे) :
• मिसळपाव (ई-अंक)
• मिळून साऱ्याजणी (२५वे वर्ष, विद्या बाळ) :
• मुक्त आनंदघन (देवीदास पोटे) : १८८; १०० रुपये
• मुक्ता (१२वे वर्ष, शोभना देशमुख) : ६४; ७० रुपये
• मुशाफिरी (२रे वर्ष) (संपादिका : ललिता-प्रीति)
• जगावेगळी मुशाफिरी (सुहास कुलकर्णी, आनंद अवधानी) : १३६; १०० रुपये
• मेनका (आनंद आगाशे)
• मेहेर
• मोहिनी (आनंद अंतरकर) : २००;
• मौज (मोनिका गजेंद्रगडकर) : २८६; १२० रुपये
• युगांतर (डॉ. भालचंद्र कानुगो) : २५८; ८० रुपये
• योगसिद्धी
• रणांगण (डॉ. अविनाश गारगोटे)) : १४४; १०१ रुपये
• लखलख चंदेरी
• लक्ष्मीकृपा धनलाभ विशेषांक (दिलीप दत्ता कुलकर्णी) : १०४; ५० रुपये
• लक्ष्मीपुत्र (गोरख तावरे) : ५० रुपये
• लीलाई (अनिलराज रोकडे) : २२०;
• साप्ताहिक लोकप्रभा (विनायक परब) : ११६;
• लोकमत दीपोत्सव () :
• लोकसत्ता
• वयम्‌ (शुभदा चौकर) : १४५; ५० रुपये
• वसुधा () : १०० रुपये
• वाणिज्य विश्व
• वास्तु-प्राजक्त (डॉ. नरेंद्र हरी सहस्रबुद्धे) : १०० रुपये
• विश्रांती (नीलिमा शिकारखाने) : १७२; १०० रुपये
• शतायुषी (अरविंद संगमनेरकर, आशा संगमनेरकर) : २२६; १०० रुपये
• शब्दगांधार
• शब्ददर्वळ (श्रीकृष्ण बेडेकर) : १२०;
• शब्ददीप (सकाळ परिवार) :
• शब्दरुची (सुदेश हिंगलासपूरकर) : २२८;
• शूर सेनानी (२२वे वर्ष, संजय नारायण वेंगुर्लेकर) : १८४; १०० रुपये
• श्री अक्षरधन (सरिता गुजराती) : १८८; ९० रुपये
• श्री गजानन आशीष (वसंत गंगाधर गोगटे ) : १८०; १२६ रुपये
• श्री व सौ
• श्री स्वामी महाराज (श्याम कोपर्डेकर) : १५२; ८० रुपये
• संकल्प सिद्धी (आयएएस फोरम)
• सत्यवार्ता ( सतीश भोसले) : १४४; ४० रुपये
• समदा () १०० रुपये
• साप्ताहिक सकाळ
• संचित (डॉ. नयन सरस्वत) ११०;
• सप्तसूर (कमलेश भडकमकर, सहसंपादिका -पौर्णिमा माबोकर)
• संस्कारदीप (प्रमोद तेंडुलकर) : १२४; ५० रुपये
• संस्कृती ( सुनीताराजे पवार) २०८;
• साधना () : १०० रुपये
• सामना () : ७० रुपये
• सासर माहेर (सायली औंधकर) : १४८;
• साहित्य (अशोक बेंडखळे) : १६०;
• साहित्यदीप
• साहित्य लोभस (जयंत शिंदे, शिरीष शिंदे) : १३६; १०० रुपये
• साहित्यशिवार (जयराम देसाई) १८८;
• सुभाषित (सुभाष सबनीस) : १०० रुपये
• सुश्रेय (प्रवीण हेर्लेकर) :
• सेलिब्रेशन (प्रशांत डिंगणकर) : १०० रुपये
• स्वास्थ्यदीप (ई-अंक-अभय बांगल)
• हंस (आनंद अंतरकर) : ४००;
• हसवंती नवलकथा () :
• हा हा हा
• हास्यदीप () ८०; ८० रुपये
• हास्यधमाल (२५वे वर्ष, महेंद्र देशपांडे) : १०० रुपये
• हास्यनगरी
• हास्यरंग
• हास्यानंद (विवेक मेहेत्रे) :
• हितगुज (मायबोली संकेतस्थळावरील ई-अंक)
• हेमांगी (प्रकाश कुलकर्णी) : १९६;