गांधी नावाच्या संस्थांची यादी

'तिरपी मुद्राक्षरे'

ह्या लेखात/हे पानात किंवा विभागात, प्रथम दर्शनी मराठी विकिपीडिया विश्वासार्हता लेखन संकेतास अनुसरून लेखन विषयक औचित्य पाळले न गेले असण्याची शक्यता आहे.हितसंबध अथवा हितसंघर्ष असलेल्या व्यक्तिने स्वतः अथवा इतरांकरवी व्यक्तिगत हितसंबंधाना जपणारे लेखन करवून घेतल्याची शंका आल्यास हा साचा लावला जातो. साचा केव्हापर्यंत काढूनये या बद्दल अत्यावश्यक सुचना आणि इतर सदस्यांना पहारा-गस्त सुधारणा विनंती ह्या लेखात आत्तापर्यंत लेखन/संपादन न केलेल्या व्यक्तींनी या लेखाचा आढावा घेऊन लेख पुर्नसंपादित करण्याची/ लेख स्वतःच्या पहारासुचीत नमुदकरून वेळोवेळी गस्त घालून या विकिपीडिया लेखाचा दर्जा सुधारण्याची आवश्यकता आहे.संबधीत लेख इतर व्यक्तींनी सुधारणा करे पर्यंत आणि हितसंबध असणार्‍या व्यक्तिने प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष दोन्ही पद्धतीने संपादने करणे विश्वासार्ह पणे थांबवे पर्यंत हा साचा काढू नये. वर्ग:लेखनऔचित्य या वर्गाने वर्गीकृत झालेल्या लेखपानांचे अलिकडील बदल पहाण्याकरिता येथे टिचकी मारा अथवा हितसंघर्ष निर्देश साचा लावलेल्या सदस्याचे सदस्य नावाचे योगदानावर लक्ष ठेवावे . हितसंबधीत सदस्याने संबधीत पानात अथ्वा त्याचप्रकारची संपादने स्पष्टीकरण न देता न थांबवल्यास .यांच्या योगदानावर लक्ष ठेवा#हितसंघर्ष येथे नोंदवा. स्वतःच्या हितसंबंधाशी संबधीत नसलेल्या, व्यक्तिगत आत्मियता, सहानुभूतीपूर्ण दृष्टीकोण (पूर्वग्रहीत नव्हे) असलेल्या इतर विषयांवर तटस्थ लेखन किंवा स्वतःच्या प्रताधिकारीत मजकुराचा वापर बद्दल माहिती हा प्रतिबंधन संकेत केवळ हितसंबधा बद्दल आहे;एखाद्या लेख विषयाबद्दल व्यक्तिगत आत्मियता सहानुभूतीपूर्ण दृष्टीकोण (पूर्वग्रहीत नव्हे) असलेल्या विषयांवर तटस्थ लेखन करण्याच्या आड येत नाही. तसेच आपल्या लेखनाचे संदर्भ विकिपीडियात इतरांना सहज घेण्याजोगे करण्या करिता आपण स्वतःचे काही लेखन/छायाचित्रे प्रताधिकार मुक्त करू इच्छित असल्यास आपण तसे आपल्या संकेतस्थळावर उद्घोषित करून विकिपीडिया:कायदा आणि प्रताधिकारमुक्ती प्रकल्प येथे तशी नोंद करून ठेवण्याचे स्वागत आहे. असे का ? या संदेशाचा विस्तार मराठी विकिपीडिया हा एक विश्वकोश आहे. स्वत:चे हितसंबध असलेल्या विषयास पुरस्कृत करणारे लेखन आणि (प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष दोन्हीही) सहभाग टाळावा असा विकिपीडिया लेखन संकेत आहे. हितसंघर्ष किंवा हितसंबंध असलेल्या लेखात/हे पानात किंवा विभागात, सपांदने केल्यास अथवा जाणीवपूर्वक करवून घेतल्यास औचित्यभंग होऊन मराठी विकिपीडिया विश्वकोशिय विश्वासार्हतेस तडा जाण्याची शक्यता असते. शिवाय लेखन विषयक औचित्य पाळले न गेलेले लेखन वारंवार झाल्यास त्यास उत्पात (spam) समजून असे लेखन/लेख इतर विकिपीडिया संपादकांकडून वगळले जाण्याची शक्यता असते. विकिपीडियाचा परीघ, आवाका आणि मर्यादांशी अद्याप आपण परिचित नसल्यास त्याबद्दल येथे माहिती घ्या. नवीन सदस्यांकडून होणार्‍या सर्वसाधारण संपादन चुकांवर एकदा नजर घाला. आपल्या सर्वांच्या सहकार्या बद्दल धन्यवाद !

{{{संदेश}}}

छत्रपती शिवाजी नगर शिवाजीनगर या लेखात शिवाजीचे नाव असलेल्या संस्थांची एक (अपूर्ण) यादी वाचता येईल. 'गांधी' घराण्यातले नाव असलेल्यासुद्धा अनेक संस्था भारतात आहेत. महात्मा गांधी, इंदिरा गांधी, राजीव गांधी आणि अन्य गांधी यांच्या नावांवरून नामकरण झालेल्या संस्थांची यादी पुढे दिली आहे. भारत सरकारतर्फे चालवण्यात येणाऱ्या ५८ योजनांपैकी १६ योजना, राजीव या नावाने, आणि ८ योजना इंदिरा या नावाने पुनीत झाल्या आहेत. या बहुतेक सर्व सरकारी योजनांची नावे पुढील यादीत सापडतील. ही भविष्यातल्या लेखांची अनुक्रमणिका आहे असे समजावे.

अनेक कल्याणकारी योजना, संस्था आणि अगदी रस्ते, पूल आणि चौक यांनाही नेहरू-गांधी परिवारातील व्यक्तींची नावे देण्याची मक्तेदारी काँग्रेसने आजही (११ जुलै २०१३) पूर्णपणे राखली. आजच्या बैठकीत काँग्रेस अध्यक्षा सोनिया गांधी यांच्या रायबरेली मतदारसंघात फक्त महिलांसाठीच असलेल्या विद्यापीठाच्या स्थापनेचा निर्णय केला. तसेच राजीव गांधी यांच्या नावाने राष्ट्रीय हवाई वाहतूक विद्यापीठ स्थापन करण्याचे ठरविण्यात आले. या दोन्ही ठरावावर वर्तमानपत्रांनी सडकून टीका केली आहे.

१. इंदिरा गांधी

• इंदिरा गांधी अपंग विद्यालय, औराद शहाजनी, तालुका निलंगा, जिल्हा लातूर
• इंदिरा गांधी ॲवॉर्ड (चांगल्या चित्रपटासाठी)
• इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय हॉकी स्पर्धा
• इंदिरा आवास योजना
• इंदिरा गांधी आवासीय विद्यालय, गढ़वा(झारखंड)
• इंदिरा गांधी उच्च विद्यालय, जमुवा(झारखंड)
• इंदिरा गांधी उड्डाण पूल, पिंपरी, पुणे
• इंदिरा गांधी एकात्मता पुरस्कार,
• इंदिरा गांधी कन्या विद्यालय, जवळाबाजार(जिल्हा हिंगोली)
• इंदिरा गांधी क्रांति ज्योती पुरस्कार (पुण्यातल्या लोकमित्र नागरी सहकरी पतसंस्थेतर्फेचा पुरस्कार)
• इंदिरा गांधी क्रीडा संकुल, दिल्ली
• इंदिरा गांधी चौक, डोंबिवली (ठाणे जिल्हा, महाराष्ट्र)
• इंदिरा गांधी झोपडपट्टी, उरण(जिल्हा रायगड); गुलटेकडी(पुणे); नाशिक; शास्त्रीनगर(सोलापूर्)
• इंदिरा गांधी नॅशनल ओपन युनिव्हर्सिटी, नवी दिल्ली
• इंदिरा गांधी नॅशनल ओल्ड एज पेन्शन योजना
• इंदिरा गांधी निवासी अस्थिव्यंग विद्यालय, काटोल(जिल्हा नागपूर)
• इंदिरा गांधी निवासी मूकबधिर विद्यालय, लातूर(महाराष्ट्र)
• इंदिरा गांधी पक्षी अभयारण्य, सातारा (जुने नाव सातारा-माळणी पक्षी अभयारण्य)
• इंदिरा गांधी पार्क, पुणे
• इंदिरा गांधी बालिका आवासीय विद्यालय, हजारीबाग(झारखंड)
• इंदिरा गांधी बोट रेस
• इंदिरा गांधी मातृत्व सहयोग योजना
• इंदिरा गांधी मानव विज्ञान संग्रहालय, भोपाळ
• इंदिरा गांधी मुक्त विश्वविद्यालय, भोपाळ
• इंदिरा गांधी राष्ट्रीय खुले विद्यापीठ, नवी दिल्ली
• इंदिरा गांधी राष्ट्रीय महिला विद्यापीठ, रायबरेली (प्रस्तावित). (लेखाच्या प्रस्तावनेतील या विषयासंबंधीचा मजकूर वाचावा.)
• इंदिरा गांधी विकास संशोधन संस्था, शिवाजीनगर, पुणे
• इंदिरा गांधी समाज मंदिर, पुणे
• इंदिरा गांधी सुवर्णचषक क्रीडास्पर्धा
• इदिरा गांधी स्पोर्ट्‌स कॉंप्लेक्स, दिल्ली
• इंदिरा गांधी स्टेडियम, नवी दिल्ली
• मदर-दि इंदिरा गांधी स्टोरी (चित्रपट)
• इंदिरा गोदी (जुने नाव अलेक्झान्ड्रा‌ डॉक्स), मुंबई
• इंदिरानगर, चंद्रपूर
• इंदिरानगर, परभणी
• अप्पर इंदिरानगर, पुणे
• लोअर इंदिरानगर, पुणे
• इंदिरा विकास पत्र

२. महात्मा गांधी

• गांधी चौक, अमरावती; खम्माम (आंध्र प्रदेश); जेसलमेर (राजस्थान); डलहौसी (हिमाचल प्रदेश); निझामाबाद (आंध्र प्रदेश); बयाना (राजस्थान); मसूरी (उत्तरांचल); सिधी (मध्य प्रदेश)
• गांधी पूल, अहमदाबाद
• गांधी प्रतिष्ठान, नवी सांगवी (पुणे)
• गांधी मेडिकल कॉलेज, हैदराबाद(आंध्र प्रदेश)
• गांधी स्टेडियम, बोलनगीर, ओरिसा
• महात्मा गांधी चौक, हडपसर, (पुणे)
• महात्मा गांधी नॅशनल रूरल एम्प्लॉयमेन्ट गॅरंटी (स्कीम/कायदा) -मनरेगा-MaNaREGa Scheme/Act
• महात्मा गांधी गतिमार्ग (अहमदाबाद-बडोदा)
• महात्मा गांधी मार्ग : अलाहाबाद; दिल्ली
• महात्मा गांधी रोड : आग्रा(I आणि II); इंदूर; कलकत्ता; कानपूर; कोइंबतूर (रूढ नाव - सरोजिनी नायडू रोड किंवा अवरमपलयम रोड); कोचीन; गँगटॉक(सिक्कीम); गोहत्ती; चेन्नाई (रूढ नाव : नुम्बक्कम्‌ हाय रोड, मद्रास); टुमकुर(कर्नाटक); त्रिचूर(केरळ); त्रिवेंद्रम; पणजी(गोवा); पाँडिचेरी; पुणे कँप; सुदामाचौक(पोरबंदर); बंगलोर; बहेरिच(उत्तर प्रदेश); बोरीवली(मुंबई); मंगलोर; दक्षिण मुंबई (जुने नाव एल्फिन्स्टन सर्कल); रायपूर; लखनौ; शिलाँग; सिकंदराबाद, वगैरे..
• महात्मा गांधी विद्यालय, नीरा (पुरंदर तालुका-पुणे जिल्हा)

३. राजीव गांधी

• राजीव आवास योजना
• राजीव गांधी अन्‍न सुरक्षा मिशन, मध्य प्रदेश
• राजीव गांधी आंतरराष्ट्रीय आमंत्रण सुवर्णचषक फु्टबॉल स्पर्धा, जमशेदपूर
• राजीव गांधी आंतरराष्ट्रीय आर्टिस्टिक जिम्नॅस्टिक स्पर्धा
• राजीव गांधी आंतरराष्ट्रीय ज्यूडो चॅंपियनशिप, चंदीगड
• राजीव गांधी आंतरराष्ट्रीय फुटबॉल स्पर्धा
• राजीव गांधी आंतरराराष्ट्रीय विमानतळ, नवे हैदराबाद, आंध्र प्रदेश
• राजीव गांधी इनडोअर स्टेडियम, कदवंत्र, एरनॅकुलम
• राजीव गांधी इनडोअर स्टेडियम, कोचीन
• राजीव गांधी इनडोअर स्टेडियम. नवी दिल्ली
• राजीव गांधी इनडोअर स्टेडियम, पॉन्डिचेरी
• राजीव गांधी इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, कोट्टायम(केरळ)
• राजीव गांधी इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, बंगलोर
• राजीव गांधी इन्स्टिट्यूट ऑफ फार्मसी, त्रिसूर(केरळ)
• राजीव गांधी उद्यमी मित्र योजना
• राजीव गांधी एसी स्टेडियम, विशाखापट्टणम
• राजीव गांधी कबड्डी मेळा
• राजीव गांधी कला मंदिर, फोंडा, गोवा (या संस्थेचे मास्टर दत्ताराम नाट्यगृह आहे).
• राजीव गांधी कॉलेज ऑफ डेन्टल सायन्सेस, बंगलोर
• राजीव गांधी ग्रामीण क्रिकेट स्पर्धा, अमेथी(राहुल गांधींनी सुरू केलेली)
• राजीव गांधी ग्रामीण गृहनिर्माण निगम, मर्यादित
• राजीव गांधी ग्रामीण विद्युतीकरण योजना
• राजीव गांधी चौक (जुने नाव कॉनॉट सर्कस - नवी दिल्ली)
• राजीव गांधी झोपडपट्टी फुटबॉल स्पर्धा, राजुरा
• राजीव गांधी तलाव (जुने नाव कात्रजचा तलाव), पुणे
• राजीव गांधी त्सुमामीपीडित लोकांच्या पुनर्वसनासाठी एकगठ्ठा भरपाई
• राजीव गांधी नॅशनल एव्हिएशन युनिव्हर्सिटी, रायबरेली (प्रस्तावित). (लेखाच्या प्रस्तावनेतील या विषयासंबंधीचा मजकूर वाचावा.)
• श्री राजीव गांधी न्याहारी योजना, पाँडिचेरी
• राजीव गांधी पंचायती सशक्तीकरण योजना
• राजीव गांधी पार्क, पुणे
• असाधारण(outstanding) खेळाडूसाठीचा राजीव गांधी पुरस्कार
• राजीव गांधी पूल (वरळी सी लिंक), मुंबई
• राजीव गांधी प्रतिष्ठान, पिंपळे गुरव, पुणे
• राजीव गांधी प्राथमिक शिक्षण मिशन, रायगड(छत्तीसगड)
• राजीव गांधी फुटबॉल ढाल(ट्रॉफी)
• राजीव गांधी फेडरेशन कप बॉक्सिंग चॅंपियनशिप
• राजीव गांधी बॅडमिन्टन इनडोअर स्टेडियम, कोचीन
• राजीव गांधी बीचबॉल कबड्डी फेडरेशन
• राजीव गांधी बोट रेस (होड्यांची शर्यत), केरळ
• राजीव गांधी मतिमंद विद्यालय, औराद शहाजनी, तालुका निलंगा, जिल्हा लातूर
• राजीव गांधी माहिती तंत्रज्ञान उद्यान, हिंजवडी, पुणे
• राजीव गांधी मार्ग, बिकानेर (राजस्थान)
• राजीव गांधी युनिव्हर्सिटी, त्रिवेंद्रम(केरळ)
• राजीव गांधी युनिव्हर्सिटी, चेन्नई(तमिळनाडू)
• राजीव गांधी युनिव्हर्सिटी, भोपाळ(मध्य प्रदेश)
• राजीव गांधी युनिव्हर्सिटी ऑफ को-ऑपरेटिव्ह मॅनेजमेन्ट, शिवसागर(आसाम)
• राजीव गांधी युनिव्हर्सिटी ऑफ हेल्थ सायन्सेस, बंगलोर
• राजीव गांधी युनिव्हर्सिटी, रोनो हिल्स, अरुणाचल प्रदेश
• राजीव गांधी युनिव्हर्सिटी ऑफ नॉलेज टेक्नॉलॉजीज(RGUKT), आरके व्हॅली; नुझविद; बसर; (तिन्ही आंध्र प्रदेश)
• राजीव गांधी युनिव्हर्सिटी ऑफ लॉ, पतियाळा(पंजाब)
• राजीव गांधी राज्य आरोग्य योजना
• राजीव गांधी राष्ट्रीय ड्रिंकिंग वॉटर मिशन (RGNDWM)
• राजीव गांधी मिनि ऑलिंपिक्स, मुंबई
• मिळवत्या आयांच्या मुलांसाठी राजीव गांधी राष्ट्रीय पाळणाघर योजना
• राजीव गांधी राष्ट्रीय फुटबॉल अ‍ॅकॆडमी, हरियाणा
• राजीव गांधी राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती योजना
• राजीव गांधी राष्ट्रीय सद्‌भावना पुरस्कार
• NSCI राजीव गांधी रोड रेसेस, नवी दिल्ली
• राजीव गांधी विचार प्रसारक मंडळ, पुणे : ही संस्था राजकीय कार्यकर्त्यांना पुरस्कार वाटायचे काम करते.
• राजीव गांधी लिक्विड पेट्रोलियम गॅस ग्रामीण वितरण योजना
• राजीव गांधी शिल्पी स्वास्थ्य विमा योजना
• राजीव गांधी शिक्षा मिशन, मध्य प्रदेश
• राजीव गांधी श्रमिक कल्याण योजना
• राजीव गांधी सद्‌भावना दौड
• राजीव गांधी समभाग बचत योजना
• राजीव गांधी सर्पोद्यान व तलाव, कात्रज, पुणे
• गरीब कुटुंबांसाठी राजीव गांधी सामाजिक सुरक्षा योजना
• राजीव गांधी सार्वजनिक(Community) आरोग्य मिशन, मध्य प्रदेश
• कुस्तीसाठीचा दिल्ली राज्याने ठेवलेला अखिल भारतीय राजीव गांधी सुवर्णचषक
• राजीव गांधी सुवर्णचषक हुतुतू स्पर्धा
• राजीव गांधी सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी, त्रिवेंद्रम(केरळ)
• राजीव गांधी स्कीम फॉर एमपॉवरमेन्ट ऑफ ॲडोलेसेन्ट गर्ल्स (तरुण मुलींसाठी सबलीकरण योजना)
• राजीव गांधी स्टेडियम, उना(हिमाचल प्रदेश); देवगढ(राजस्थान);
• राजीव गांधी स्पोर्ट्‌स स्टेडियम, बवाना
• राजीव गांधी स्मृतिप्रीत्यर्थ ट्रॉफी फॉर द बेस्ट कॉलेज, कालिकत
• राजीव गांधी स्मृतिप्रीत्यर्थ मॅरॅथॉन रेस, नवी दिल्ली
• राजीव गांधी स्मृतिप्रीत्यर्थ रोलर स्केटिंग चॅंपियनशिप
• राजीव गांधी हाजीअली-वरळी जोडपूल, मुंबई
• राजीव चौक मेट्रो स्टेशन, नवी दिल्ली
• राजीवनगर, पुणे
• राजू गांधी प्रतिष्ठान, निगडी (पुणे जिल्हा)

४. इतर गांधी

• कस्तुरबा गांधी चौक (जुने नाव सी.पी.टँक), मुंबई.
• कस्तुरबा गांधी बालिका विद्यालय योजना, भारतातील सर्व राज्यांत. (२०१३ साली) एकट्या महाराष्ट्रात ४३ कस्तुरबा गांधी बालिका विद्यालये आहेत. तर संपूर्ण भारतात, (मार्च २०१३पर्यंत) ३५०० कस्तुरबा गांधी निवासी बालिका विद्यालये उघडली गेली आहेत, आणि त्यांत ३.६ लाख मुली मोफत शिक्षण घेत आहेत. मुलींपैकी २९% अनुसूचित जातीच्या, २६५ अनुसूचित जमातीच्या, २६५ इतर मागासवर्गीय जातींच्या, ९% मुसलमान आणि १०% दारिद्‌ऱ्यरेषेखालील कुटुंबांतील आहेत. या मुलींचा सर्व खर्च शाळा करते आणि त्या प्रत्येक मुलीला वरखर्चाला दरमहा २०० रुपये दिले जातात.
• कस्तुरबा गांधी रोड, बोरीवली(मुंबई); अहमदाबाद; जामनगर; पुणे; बंगलोर; राजकोट; कॉनॉट प्लेस(नवी दिल्ली),
• डॉ. व्ही.बी. गांधी रोड, मुंबई (जुने नाव फोर्बस स्ट्रीट)
• शामळदास गांधी रोड (जुने नाव प्रिन्सेस स्ट्रीट), मुंबई
• संजय गांधी उद्यान (जुने नाव बोरीवली नॅशनल पार्क, त्याहून जुने नाव कृष्णगिरी उपवन), मुंबई

संदर्भ

नेहरू-गांधी-नेहरू-गांधी [१]

गांधीमार्ग [२]

नेहरू-इंदिरा-राजीव योजना [३]

(अपूर्ण)