रेडी
| ?रेडी महाराष्ट्र • भारत | |
| — गाव — | |
| |
| प्रमाणवेळ | भाप्रवे (यूटीसी+५:३०) |
| जवळचे शहर | वेंगुर्ला |
| जिल्हा | सिंधुदुर्ग जिल्हा |
| भाषा | मराठी |
| सरपंच | |
| बोलीभाषा | |
| कोड • आरटीओ कोड |
• एमएच/ |
रेडी हे भारतातील महाराष्ट्र राज्यातील दक्षिण कोकणातील सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील वेंगुर्ला तालुक्यातील एक गाव आहे. मूळ रेवती म्हणून ओळखले जाणारे, रेडी अरबी समुद्राच्या किनाऱ्याजवळ आहे. या प्रदेशात काजू आणि नारळाची झाडे वाढतात.
हे गाव कोकण विभागातील वेंगुर्ला तालुक्याचे आहे आणि पूर्वीच्या काळात हे एक महत्त्वाचे सागरी बंदर होते. यशवंतगड किल्ल्यासारख्या पुरातन ऐतिहासिक स्मारकांबरोबरच लांब कुमारी आणि स्वच्छ किनारे असल्यामुळे रेडी आता पर्यटनाचे केंद्र बनले आहे. रेडी मुंबईपासून फक्त ५६६ किमी दूर आहे आणि सहज पोहोचता येते.
भौगोलिक स्थान
[संपादन]रेडी 15.7402346 N 73.6769342 ° E वर स्थित आहे. त्याची सरासरी उंची 11 मीटर (36 फूट) आहे. कन्याल, गवतळे, बोमडोजीचीवाडी, वरचीकर हे क्षेत्र समाविष्ट आहेत. गावाचे सर्वात जवळचे शहर, शिरोडा, 8 किमी (5.0 मैल) दूर आहे.
हवामान
[संपादन]पावसाळ्यात येथे भरपूर प्रमाणात पाऊस पडतो आणि हवामान समशीतोष्ण राहते. हिवाळ्यात येथील हवामान थंड असते व अनेकदा सकाळी धुके पडते. उन्हाळ्यात हवामान उष्ण असते. पावसाळ्यात येथे भातशेती केली जाते.
रेडी एक उष्णकटिबंधीय मान्सून हवामान आहे, आणि वर्षभर उबदार आहे. उन्हाळ्यात सर्वाधिक तापमान 34 ° C (93 ° F) पर्यंत पोहोचते तर हिवाळ्यात तापमान 8 ° C (46 ° F) पर्यंत खाली येते.
लोकजीवन
[संपादन]सण
गणेश चतुर्थी हा गावातील सर्वात मोठा सण आहे. महाराष्ट्रातील गणेश मंदिरांपैकी एक असल्याने गणेश चतुर्थीला लोकांच्या जीवनात महत्त्वाचे स्थान आहे. रेडीमध्ये, बहुतेक हिंदू कुटुंबे गणेश चतुर्थीला पूजेसाठी स्वतःच्या लहान मातीच्या मूर्ती स्थापित करतात. "प्रस्थान" होईपर्यंत दररोज सकाळी आणि संध्याकाळी मूर्तीची पूजा केली जाते. गणेशोत्सव, इतर देव आणि संतांच्या सन्मानार्थ आरती गाणाऱ्या उपासकांनी गावातील प्रत्येकाच्या घरी भेट देऊन ज्यांचे उत्सव चालू आहेत त्यांच्या दैनंदिन पूजा समारंभांचा शेवट होतो. त्यांच्या संबंधित कुटुंबांच्या परंपरेनुसार, घरगुती उत्सव 1, 3, 5, 7, 11 किंवा 21 दिवसांनी संपतात जेव्हा मूर्ती विसर्जनासाठी अरबी समुद्रात मिरवणुकीत नेली जाते.
पाककृती
पाककृती सौम्य ते अतिशय मसालेदार पदार्थांपर्यंत श्रेणी व्यापते. भात, भाज्या, मसूर आणि फळे हे मुख्य अन्न आहेत. लोकप्रिय पदार्थांमध्ये फिश करी आणि तांदूळ यांचा समावेश आहे. जेवण (प्रामुख्याने दुपारचे जेवण आणि रात्रीचे जेवण) थाली नावाच्या प्लेटवर किंवा अधूनमधून पत्रावली किंवा केळीच्या पानावर दिले जाते. थालीवर दिल्या जाणाऱ्या प्रत्येक खाद्यपदार्थाची विशिष्ट जागा असते. काही घरांमध्ये, जेवणाची सुरुवात घरगुती देवांना अन्नदान (नैवेद्य) देऊन केली जाते. पाककृती मालवणी (कोकणी) नावाच्या महाराष्ट्रीयन-गोवा प्रकारातील आहे. स्थानिक पातळीवर उपलब्ध असल्याने समुद्री खाद्य आणि नारळाचा व्यापक वापर आहे. कोकणी लोकांचे मुख्य अन्न म्हणजे भात आणि मासे.
प्रेक्षणीय स्थळे
[संपादन]१.गणपती मंदिर . २.यशवंत गड.
इतिहास
[संपादन]रेडी मराठ्यांनी सोळाव्या शतकात बांधली आणि 1746 मध्ये पोर्तुगीजांनी ताब्यात घेतली. मागील किल्लेदार-धारक, महाराष्ट्राच्या सावंत कुळाने पोर्तुगीज सैन्याच्या माशांच्या पुरवठ्यात विष देऊन रेडीवर पुन्हा कब्जा करण्याचा प्रयत्न केला, पण हा हल्ला अयशस्वी ठरला.
शांतता करारानंतर शेवटी रेडीला सावंतकडे परत करण्यात आले, परंतु शांतता अल्पकालीन होती; 1765 मध्ये किल्ला ब्रिटिशांनी ताब्यात घेतला ज्यांनी रेडी किल्ल्याच्या भिंतींवर मालकी राखून 1890 मध्ये स्थानिक लोकांना जमीन विकली.
जवळील ठिकाणे
[संपादन]स्वयंभू शिव मंदिर, गणेश मंदिर, माऊली मंदिर, रामपुरुष मंदिर आणि नवदुर्गा मंदिर - जेथे दुर्गा देवीची पूजा केली जाते - लाल रंगात आहेत. यशवंतगड किल्ला, शिरोडा, अरावली आणि तेरेखोल किल्ला ही स्थानिक ऐतिहासिक स्मारके आहेत.