कुतुबशाही राजवंश

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

कुतुबशाही राजवंश ( पर्शियन : قطب‌ شاهیان कुतुब शाहियां किंवा سلطنت گلکنده सुलतानत-ए गोलकोंडे ) हे एक पर्शियन [१] तुर्कोमन वंशाचे शिया इस्लाम राजवंश होते. [२] [३] यांनी दक्षिण भारतातील गोलकोंडाच्या सल्तनतवर राज्य केले. [४] [५] [६] [७] बहमनी सल्तनतच्या पतनानंतर, कुतुबशाही राजघराण्याची स्थापना १५१२ मध्ये सुलतान-कुली कुतुब-उल-मुल्कने केली होती, ज्याला इंग्रजीमध्ये " कुली कुतुब शाह" म्हणून देखील ओळखले जाते.

१६३६ मध्ये, मुघल सम्राट शाहजहानने कुतुबशाहांना मुघल सत्ता मान्य करण्यास आणि नियतकालिक खंडणी देण्यास भाग पाडले. १६८७ मध्ये सातवा सुलतान अबुल हसन कुतुब शाहच्या कारकिर्दीत राजवंशाचा अंत झाला, जेव्हा मुघल शासक औरंगजेबाने अबुल हसनला अटक करून आयुष्यभर दौलताबाद येथे तुरुंगात टाकले आणि गोलकोंडाचा मुघल साम्राज्यात समावेश केला. [८] [९] [१०] कर्नाटक, आंध्र प्रदेश, ओडिशा आणि तेलंगणा या आधुनिक राज्यांच्या काही भागांपासून राज्याचा विस्तार झाला. [११] गोलकोंडा सल्तनत सतत आदिल शाही आणि निजाम शाह्यांशी संघर्ष करत होती. [१०]

कुतुबशाही हे पर्शियन शिया संस्कृतीचे संरक्षक होते. [९] [५] गोलकोंडा सल्तनतच्या अस्तित्वाच्या पहिल्या 90 वर्षांमध्ये (1512 - 1600) अधिकृत आणि न्यायालयीन भाषा देखील पर्शियन होती. 17 व्या शतकाच्या सुरुवातीस, तथापि, तेलुगू भाषेला पर्शियन भाषेचा देण्यात आला होता, तर कुतुबशाहीच्या राजवटीच्या शेवटी, ती प्राथमिक न्यायालयीन भाषा होती ज्यात पर्शियनचा वापर अधिकृत कागदपत्रांमध्ये अधूनमधून केला जात असे. इंडोलॉजिस्ट रिचर्ड ईटन यांच्या मते, कुतुबशाहांनी तेलुगू भाषा अंगीकारल्यामुळे, त्यांनी त्यांच्या राजवटीला तेलुगू भाषिक राज्य म्हणून पाहण्यास सुरुवात केली, सल्तनतीतील अभिजात वर्ग त्यांच्या शासकांना "तेलुगु सुलतान" म्हणून पाहत होते. [१२]

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ Christoph Marcinkowski, Shi'ite Identities: Community and Culture in Changing Social Contexts, 169-170;"The Qutb-Shahi kingdom could be considered 'highly Persianate' with a large number of Persian-speaking merchants, scholars, and artisans present at the royal capital."
  2. ^ Syed, Muzaffar Husain (2011). Concise History of Islam. Vij Books India Private Limited. p. 258. ISBN 9-382-57347-X. The Qutb Shahi dynasty was the ruling family of the sultanate of Golkonda in southern India. They were Shia Muslims and belonged to a Turkmen tribe.
  3. ^ Siddiq, Mohd Suleman.
  4. ^ Farooqui Salma Ahmed (2011).
  5. ^ a b Satish Chandra, Medieval India: From Sultanat to the Mughals, Part II, (Har-Anand, 2009), 210.
  6. ^ Schimmel, Former Professor Emerita Indo-Muslim Culture Department of Near Eastern Languages and Civilizations Annemarie., Schimmel, Annemarie. 
  7. ^ Peacock, Andrew CS, and Richard Piran McClary.
  8. ^ Keelan Overton (2020). Iran and the Deccan: Persianate Art, Culture, and Talent in Circulation, 1400–1700. Indiana University Press. p. 82. ISBN 9780253048943. 1 July 2020 रोजी पाहिले.
  9. ^ a b Farooqui Salma Ahmed (2011). A Comprehensive History of Medieval India: From Twelfth to the Mid-Eighteenth Century. Pearson Education India. pp. 177–179. ISBN 9788131732021. चुका उधृत करा: अवैध <ref> tag; नाव "Farooqi" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे
  10. ^ a b C.E. Bosworth, The New Islamic Dynasties, (Columbia University Press, 1996), 328.
  11. ^ Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. p. 118. ISBN 978-9-38060-734-4.
  12. ^ Richard M. Eaton (2005), A Social History of the Deccan, 1300-1761: Eight Indian Lives, Vol. 1, Cambridge University Press, 142-143
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=कुतुबशाही_राजवंश&oldid=2179545" पासून हुडकले