सेंगोल

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
भारताच्या नवीन संसद भवनात स्थापित सेंगोल

सेंगोल ( IAST:seṅgōl) हा सोन्याचा मुलामा असलेला चांदीचा राजदंड आहे, जो २०२३ मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी भारताच्या नवीन संसद भवनात स्थापित केला होता [१] हे मूलतः भारताचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांना, स्वातंत्र्याच्या पूर्वसंध्येला, 14 ऑगस्ट 1947 रोजी, अधेनाम मठातील पवित्र पुरुषांच्या शिष्टमंडळाने भेट दिले होते.

इतिहास[संपादन]

प्राचीन काळी भारतात राजाचा राज्याभिषेक झाला तेव्हा औपचारिक राज्याभिषेकानंतर राजा राजदंड घेऊन सिंहासनावर बसत असे. गादीवर बसल्यावर ते म्हणायचे की आता मी राजा झाला आहे अदंड्योस्मि, अदंड्योस्मि, अदंड्यो (मी अदम्य आहे, मी अदम्य आहे); म्हणजे मला कोणी शिक्षा करू शकत नाही. तर जुनी पद्धत अशी होती की त्याच्या जवळ एक संन्यासी लंगोटी घालून उभा असायचा. त्याच्या हातात एक छोटी, पातळ पलाश काठी होती. तो राजावर तीनदा हल्ला करायचा आणि त्याला म्हणायचा, 'राजा! ही अदंड्योस्मि अदंड्योस्मि चुकीची आहे. दण्ड्योसि दण्ड्योसि दण्ड्योसि म्हणजे तुम्हाला शिक्षाही होऊ शकते.

मोदी[संपादन]

नवीन संसद भवनाच्या उद्घाटनावेळी, हिंदू प्रार्थना सह, मोदींनी नवीन संसद भवनात लोकसभा अध्यक्षांच्या खुर्चीजवळ सेंगोलची स्थापना केली. [२]

2023 मध्ये पंतप्रधान मोदी हिंदू (अधिनाम) पुजाऱ्यांकडून 'सेंगोल' घेत आहेत

रचना[संपादन]

सेंगोल हा सोन्याचा मुलामा असलेला राजदंड आहे, सुमारे ५ फूट (१.५ मी) लांबीमध्ये. [३] [४] त्याच्या माथ्यावर नंदी कोरलेला आहे. [५] [६]

टीका[संपादन]

काही राजकीय विश्लेषकांनी असे नमूद केले आहे की सेंगोल हे राजेशाहीसाठी योग्य दैवी शक्तीचे प्रतीक आहे; जे लोकशाहीच्या संसदेत येत नाही. [७] पुढे, इतरांनी नोंदवले आहे की सेंगोल हा भाजपचा हिंदू प्रतीकवादाला वैध करण्याचा प्रयत्न आहे. [८]

न्यू यॉर्क टाईम्सच्या मते, नवीन भारतीय संसदेच्या उद्घाटनादरम्यान, हा राजदंड नवीन संसदेचा अर्थ अंतर्भूत करणारी एक महत्त्वाची वस्तू म्हणून उदयास आला - "केवळ भारताच्या वसाहतवादी भूतकाळातील अवशेष नष्ट करण्यासाठी नव्हे तर धर्मनिरपेक्षतेची जागा घेण्यासाठी त्यानंतर आलेले शासन." [९]

हे देखील पहा[संपादन]

  • नवीन संसद भवन
  • औपचारिक गदा

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ "Inspired by the Cholas, handed over to Nehru: historic 'Sengol' to be installed in new Parliament building". The Hindu (इंग्रजी भाषेत). 2023-05-24. ISSN 0971-751X. 2023-05-28 रोजी पाहिले.
  2. ^ "Fact-Check: The Sengol Was Never Labelled 'Walking Stick', Nor Kept in Anand Bhawan". The Wire. 29 May 2023. 3 June 2023 रोजी पाहिले.
  3. ^ "New Parliament: What Is The Significance Of Sengol In Rs 20,000 Crore-Worth Central Vista Project?".
  4. ^ "INDIA: Oh Lovely Dawn". Time (इंग्रजी भाषेत). 1947-08-25. ISSN 0040-781X. Archived from the original on 2023-05-24. 2023-05-26 रोजी पाहिले.
  5. ^ "New Parliament building opening | How a letter to PMO set off a search for the Sengol". The Hindu (इंग्रजी भाषेत). 2023-05-24. ISSN 0971-751X. Archived from the original on 2023-05-24. 2023-05-25 रोजी पाहिले.
  6. ^ அகஸ்டஸ் (2023-05-25). "நாடாளுமன்றத்தில் செங்கோல்; இதற்கும் சோழர்களுக்கும் என்ன தொடர்பு? - தரவுகளுடன் விரிவான அலசல்". www.vikatan.com (तामिळ भाषेत). 2023-05-25 रोजी पाहिले.
  7. ^ "The Sengol Is a Symbol of 'Divine Right' to Power". The Wire (इंग्रजी भाषेत). 2023-05-28. 2023-05-28 रोजी पाहिले.
  8. ^ "New Parliament building seeks to legitimise Hindutva victory over India's multicultural past". Scroll (इंग्रजी भाषेत). 2023-05-28. 2023-05-28 रोजी पाहिले.
  9. ^ "Modi Opens India's New Parliament Building as Opposition Boycotts". New York Times.