"बालपण" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Content deleted Content added
No edit summary
खूणपताका: मोबाईल संपादन मोबाईल अ‍ॅप संपादन Android app edit
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
ओळ १: ओळ १:
(असंबद्ध, अर्थशून्य, निरर्थक, अर्थहीन लेख)

'''बालपण''' ही मानवाच्या शरिराच्या वाढीतील [[जन्म|जन्मानंतरची]] व [[पौगंडावस्था|पौगंडावस्थेपूर्वीची]] अवस्था होय. या अवस्थेत व्यक्तीला स्वतःबद्दल फारशी जाणीव नसते. बालपण हा जिवनाचा असा भाग आहे जिथे
'''बालपण''' ही मानवाच्या शरिराच्या वाढीतील [[जन्म|जन्मानंतरची]] व [[पौगंडावस्था|पौगंडावस्थेपूर्वीची]] अवस्था होय. या अवस्थेत व्यक्तीला स्वतःबद्दल फारशी जाणीव नसते. बालपण हा जिवनाचा असा भाग आहे जिथे
बालपणातील आयु
बालपणातील आयु
शब्द बालपण हे अविशिष्ट आहे मानवीय विकासात वयाच्या भिन्न-भिन्न टप्प्यासाठी प्रयुक्त होऊ शकतो. विकासात्मक रूपात हे बालपण आणि वयस्कच्या मधील कालावधी ला दर्शवते. सामान्य शब्दात बालपण ला जन्मापासून आरंभ झाल्याचे मानले जाते. अवधारणेच्या रूपात काही लोक बालपण याला खेळ आणि मनाच्या निर्मळपणात जोडुन पाहातात, जे किशोरवयात समाप्त होते. अनेक देशात, एक बालिग होण्याचे वय असते जेव्हा बालपण आधिकारिक रूपात समाप्त होते आणि व्यक्ती क़ानूनी द्रुष्टी ने वयस्क होतो. हे वय 13 ते 21 च्या सुमारास कोठे ही असू शकते आणि 18 सगळ्यात सर्रास आहे.
शब्द बालपण हे अविशिष्ट आहे(म्हणजे काय?). मानवीय विकासात वयाच्या भिन्न-भिन्न टप्प्यासाठी प्रयुक्त होऊ शकतो (म्हणजे काय?). विकासात्मक रूपात हे बालपण आणि वयस्कच्या मधील कालावधी ला दर्शवते. सामान्य शब्दात बालपण ला जन्मापासून आरंभ झाल्याचे मानले जाते. अवधारणेच्या रूपात (म्हणजे काय?) काही लोक बालपण याला खेळ आणि मनाच्या निर्मळपणात जोडुन पाहातात, जे किशोरवयात समाप्त होते. अनेक देशात, एक बालिग (म्हणजे काय?) होण्याचे वय असते जेव्हा बालपण आधिकारिक रूपात समाप्त होते आणि व्यक्ती क़ानूनी द्रुष्टी ने वयस्क होतो. हे वय 13 ते 21 च्या सुमारास कोठे ही असू शकते आणि 18 सगळ्यात सर्रास आहे.


बालपणाचे विकासात्मक चरण
बालपणाचे विकासात्मक चरण
ओळ १७: ओळ १९:
तर्क दिले जाते की बालपण एक प्राकृतिक घटना नसून समाज ची रचना आहे. एक महत्वपूर्ण मध्यवादी आणि इतिहासकार फिलिप एरीस ने अापल्या पुस्तकात सेंचुरीज़ ऑफ़ चाइल्डहुड मध्ये या गोष्टी कडे लक्ष वेधले आहे या विषयाला कनिंघम द्वारे अपनी पुस्तक इनवेन्शन ऑफ़ चाइल्डहुड (2006) मध्ये पुढे वाढविले जे मध्य काळा पासून बालपणाच्या ऐतिहासिक बाबीवर प्रकाश टाकते ज्याला ते विश्व युद्धाच्या नंतरच्या 1950, 1960 आणि 1970 दशकातील कालावधीच्या रूपात संदर्भित करते.
तर्क दिले जाते की बालपण एक प्राकृतिक घटना नसून समाज ची रचना आहे. एक महत्वपूर्ण मध्यवादी आणि इतिहासकार फिलिप एरीस ने अापल्या पुस्तकात सेंचुरीज़ ऑफ़ चाइल्डहुड मध्ये या गोष्टी कडे लक्ष वेधले आहे या विषयाला कनिंघम द्वारे अपनी पुस्तक इनवेन्शन ऑफ़ चाइल्डहुड (2006) मध्ये पुढे वाढविले जे मध्य काळा पासून बालपणाच्या ऐतिहासिक बाबीवर प्रकाश टाकते ज्याला ते विश्व युद्धाच्या नंतरच्या 1950, 1960 आणि 1970 दशकातील कालावधीच्या रूपात संदर्भित करते.


एरीस ने पेंटिग, समाधि-पत्थर, फ़र्नीचर आणि शाळा अभिलेखाच्या अध्ययनाला 1961 मध्ये प्रकाशित केले होते. त्यांनी पाहिले की 17वीं शताब्दीच्या पहिले बालकांचे प्रतिनिधित्व अल्प-वयस्कांप्रमाणे केले जायचे. तेव्हापासून इतिहासकारांनी पूर्वीच्या बालपणावर खूप शोध केले. एरीस चे पहिले जार्ज बोआस ने दी कल्ट आफ़ चाइल्डहुड प्रकाशित केले होते.
एरीस ने पेंटिग, समाधि-पत्थर, फ़र्नीचर आणि शाळा अभिलेखाच्या अध्ययनाला 1961 मध्ये प्रकाशित केले होते (काय संबंध?). त्यांनी पाहिले की 17वीं शताब्दीच्या पहिले बालकांचे प्रतिनिधित्व अल्प-वयस्कांप्रमाणे केले जायचे. तेव्हापासून इतिहासकारांनी पूर्वीच्या बालपणावर खूप शोध केले. एरीस चे पहिले जार्ज बोआस ने दी कल्ट आफ़ चाइल्डहुड प्रकाशित केले होते.


नवजागरण काळात, यूरोप मध्ये बालकांचे कलात्मक प्रदर्शन नाटकीय रूपाने वाढले तरी याने बालकांच्या प्रति सामाजिक वागणूक ला प्रभावित नाही केले. बाल श्रम वर आलेख पहा
नवजागरण काळात, यूरोप मध्ये बालकांचे कलात्मक प्रदर्शन नाटकीय रूपाने वाढले तरी याने बालकांच्या प्रति सामाजिक वागणूक ला प्रभावित नाही केले. बाल श्रम वर आलेख पहा (कुठे?)


जीन जैक्स रूसो असे व्यक्ती आहे ज्याला साधारणपणे बालपणाच्या आधुनिक धोरणाच्या उत्पत्ति चे श्रेय दिले जाते - किंवा त्यांच्या वर आरोपित केले जाते. जान लॉक आणि अन्य 17व्या शताब्दीच्या अन्य उदार विचारकांच्या विचारांच्या आधारे रूसो ने बालपणाला प्रौढ धोका आणि व्यत्यय ला सामोरे जाण्यापूर्वी ची लघु अभयारण्य अवधि म्हणले आहे. रूसो ने निवेदन केले "या निरागसांच्या आनंदाला का लुटायचा जे ऐवढ्या लवकर व्यतीत होते. "सुरवाती बालपणातील लवकर संपणारे या कालावधी मध्ये कडवटपणा का भरावा? जे सुंदर दिवस न तर बालकांसाठी परत येतील आणि ना ही तुमच्या साठी परत येतील?
जीन जैक्स रूसो असे व्यक्ती आहे ज्याला साधारणपणे बालपणाच्या आधुनिक धोरणाच्या उत्पत्ति चे श्रेय दिले जाते - किंवा त्यांच्या वर आरोपित (!) केले जाते. जान लॉक आणि अन्य 17व्या शताब्दीच्या अन्य उदार विचारकांच्या विचारांच्या आधारे रूसो ने बालपणाला प्रौढ धोका आणि व्यत्यय ला सामोरे जाण्यापूर्वी ची लघु अभयारण्य अवधि म्हणले आहे. रूसो ने निवेदन केले "या निरागसांच्या आनंदाला का लुटायचा जे ऐवढ्या लवकर व्यतीत होते. "सुरवाती बालपणातील लवकर संपणारे या कालावधी मध्ये कडवटपणा का भरावा? जे सुंदर दिवस न तर बालकांसाठी परत येतील आणि ना ही तुमच्या साठी परत येतील?


विक्टोरिया काळाला बालपणातील आधुनिक संस्थाच्या स्रोत च्या रूपात वर्णित केले आहे. विडंबना ही आहे की या काळातील औद्योगिक क्रांति ने बाल श्रमाला वाढविले होते, परंतू ईसाई सुसमाचार लेखक आणि लेखक चार्ल्स डिकेन्स आणि अन्य च्या अभियानामुळे बाल मजदूरी उत्तरोत्तर कम होत गेली आणि 1802-1878 च्या कारख़ाना अधिनियम द्वारे समाप्त झाली. विक्टोरिया कालीन लोकांनी एकजुट होऊन कुटुंबाची भूमिका आणि बालकाच्या पवित्रते वर ज़ोर दिला आणि और ठळकपणे, तेव्हापासूनच पश्चिमी समाजात हे व्यवहार चालू राहिले. [मूल शोध?]
विक्टोरिया काळाला बालपणातील आधुनिक संस्थाच्या स्रोत च्या रूपात वर्णित केले आहे. विडंबना ही आहे की या काळातील औद्योगिक क्रांति ने बाल श्रमाला वाढविले होते, परंतू ईसाई सुसमाचार लेखक आणि लेखक चार्ल्स डिकेन्स आणि अन्य च्या अभियानामुळे बाल मजदूरी उत्तरोत्तर कम होत गेली आणि 1802-1878 च्या कारख़ाना अधिनियम द्वारे समाप्त झाली. विक्टोरिया कालीन लोकांनी एकजुट होऊन कुटुंबाची भूमिका आणि बालकाच्या पवित्रते वर ज़ोर दिला आणि और ठळकपणे, तेव्हापासूनच पश्चिमी समाजात हे व्यवहार चालू राहिले. [मूल शोध?]

२३:२१, १३ नोव्हेंबर २०१९ ची आवृत्ती

(असंबद्ध, अर्थशून्य, निरर्थक, अर्थहीन लेख)

बालपण ही मानवाच्या शरिराच्या वाढीतील जन्मानंतरचीपौगंडावस्थेपूर्वीची अवस्था होय. या अवस्थेत व्यक्तीला स्वतःबद्दल फारशी जाणीव नसते. बालपण हा जिवनाचा असा भाग आहे जिथे बालपणातील आयु शब्द बालपण हे अविशिष्ट आहे(म्हणजे काय?). मानवीय विकासात वयाच्या भिन्न-भिन्न टप्प्यासाठी प्रयुक्त होऊ शकतो (म्हणजे काय?). विकासात्मक रूपात हे बालपण आणि वयस्कच्या मधील कालावधी ला दर्शवते. सामान्य शब्दात बालपण ला जन्मापासून आरंभ झाल्याचे मानले जाते. अवधारणेच्या रूपात (म्हणजे काय?) काही लोक बालपण याला खेळ आणि मनाच्या निर्मळपणात जोडुन पाहातात, जे किशोरवयात समाप्त होते. अनेक देशात, एक बालिग (म्हणजे काय?) होण्याचे वय असते जेव्हा बालपण आधिकारिक रूपात समाप्त होते आणि व्यक्ती क़ानूनी द्रुष्टी ने वयस्क होतो. हे वय 13 ते 21 च्या सुमारास कोठे ही असू शकते आणि 18 सगळ्यात सर्रास आहे.

बालपणाचे विकासात्मक चरण अधिक माहितीसाठी पहा: Child development stages and Child development प्रारंभिक बालपण शैशवावस्था नंतर हे प्रारंभिक बालपण येते आणि बालकाचे डगमगते चालण्या बरोबर सुरू होते जेव्हा मुल बोलने आणि स्वतंत्र रूपात चालतो जेथे शैशवावस्था तीन वर्ष वयात समाप्त होते, जेव्हा मुल मूलभूत गरजांसाठी आपल्या आईवडिलांवर कमी निर्भर राहु लागतो. प्रारंभिक बालपण है सात ते आठ वय वर्षा पर्यंत असते. लहान मुलांच्या शिक्षणा साठी राष्ट्रीय संगठनानुसार पण प्रारंभिक बालपण ची कालावधी जन्म ते आठ वय वर्ष आहे.

मध्य बालपण मध्य बालपण सरासरी सात किंवा आठ वयापासून सुरू होते जे अनुमाने प्राथमिक शाळेचे वय आहे आणि सरासरी पौगंडावस्था मध्ये संपते मग आता किशोरावस्था सुरू होते.

किशोरावस्था किशोरावस्था, ही बालपण ची अंतिम अवस्था, यौवना पासून सुरू होते. किशोरावस्था चे शेवटा आणि प्रौढ ची सुरुवात मध्ये देशवार आणि क्रियावार भिन्नता आहे आणि एकाच देश-राज्य किंवा संस्कृति मध्ये वेगवेगळे वय वर्षे असतात जेणेकरून व्यक्ति ला तेवढे परिपक्व (कालक्रमानुसार तथा कानूनी रूप ने) मानले जाते की समाज द्वारे त्यांच्या वर कार्ये सौपवता येईल.

बालपण चा इतिहास तर्क दिले जाते की बालपण एक प्राकृतिक घटना नसून समाज ची रचना आहे. एक महत्वपूर्ण मध्यवादी आणि इतिहासकार फिलिप एरीस ने अापल्या पुस्तकात सेंचुरीज़ ऑफ़ चाइल्डहुड मध्ये या गोष्टी कडे लक्ष वेधले आहे या विषयाला कनिंघम द्वारे अपनी पुस्तक इनवेन्शन ऑफ़ चाइल्डहुड (2006) मध्ये पुढे वाढविले जे मध्य काळा पासून बालपणाच्या ऐतिहासिक बाबीवर प्रकाश टाकते ज्याला ते विश्व युद्धाच्या नंतरच्या 1950, 1960 आणि 1970 दशकातील कालावधीच्या रूपात संदर्भित करते.

एरीस ने पेंटिग, समाधि-पत्थर, फ़र्नीचर आणि शाळा अभिलेखाच्या अध्ययनाला 1961 मध्ये प्रकाशित केले होते (काय संबंध?). त्यांनी पाहिले की 17वीं शताब्दीच्या पहिले बालकांचे प्रतिनिधित्व अल्प-वयस्कांप्रमाणे केले जायचे. तेव्हापासून इतिहासकारांनी पूर्वीच्या बालपणावर खूप शोध केले. एरीस चे पहिले जार्ज बोआस ने दी कल्ट आफ़ चाइल्डहुड प्रकाशित केले होते.

नवजागरण काळात, यूरोप मध्ये बालकांचे कलात्मक प्रदर्शन नाटकीय रूपाने वाढले तरी याने बालकांच्या प्रति सामाजिक वागणूक ला प्रभावित नाही केले. बाल श्रम वर आलेख पहा (कुठे?)

जीन जैक्स रूसो असे व्यक्ती आहे ज्याला साधारणपणे बालपणाच्या आधुनिक धोरणाच्या उत्पत्ति चे श्रेय दिले जाते - किंवा त्यांच्या वर आरोपित (!) केले जाते. जान लॉक आणि अन्य 17व्या शताब्दीच्या अन्य उदार विचारकांच्या विचारांच्या आधारे रूसो ने बालपणाला प्रौढ धोका आणि व्यत्यय ला सामोरे जाण्यापूर्वी ची लघु अभयारण्य अवधि म्हणले आहे. रूसो ने निवेदन केले "या निरागसांच्या आनंदाला का लुटायचा जे ऐवढ्या लवकर व्यतीत होते. "सुरवाती बालपणातील लवकर संपणारे या कालावधी मध्ये कडवटपणा का भरावा? जे सुंदर दिवस न तर बालकांसाठी परत येतील आणि ना ही तुमच्या साठी परत येतील?

विक्टोरिया काळाला बालपणातील आधुनिक संस्थाच्या स्रोत च्या रूपात वर्णित केले आहे. विडंबना ही आहे की या काळातील औद्योगिक क्रांति ने बाल श्रमाला वाढविले होते, परंतू ईसाई सुसमाचार लेखक आणि लेखक चार्ल्स डिकेन्स आणि अन्य च्या अभियानामुळे बाल मजदूरी उत्तरोत्तर कम होत गेली आणि 1802-1878 च्या कारख़ाना अधिनियम द्वारे समाप्त झाली. विक्टोरिया कालीन लोकांनी एकजुट होऊन कुटुंबाची भूमिका आणि बालकाच्या पवित्रते वर ज़ोर दिला आणि और ठळकपणे, तेव्हापासूनच पश्चिमी समाजात हे व्यवहार चालू राहिले. [मूल शोध?]

समकालीन युगात, जो एल.किन्चेलो आणि शर्ली आर. स्टीनबर्ग ने बालपण आणि बालपणचे शिक्षण वर एक टीकात्मक सिद्धांत निर्माण केले ज्याला त्यानी किंडरकल्चर असे म्हटले. किन्चेलो आणि स्टीनबर्ग ने बालपणातील अध्ययन साठी अनेक शोधांचे आणि सैद्धांतिक विमर्श (ब्रिकोलेज) चे उपयोग विभिन्न दृष्टिकोणात - इतिहास लेखन, नृवंशविज्ञान, संज्ञानात्मक अनुसंधान, मीडिया अध्ययन, सांस्कृतिक अध्ययन, राजनीतिक आर्थिक विश्लेषण, हेर्मेनेयुटिक्स, सांकेतिकता, सामग्री विश्लेषण इत्यादी च्या आधारावर केले. या हुपरिपेक्षीय तपासणी च्या आधारावर किन्चेलो आणि स्टीनबर्ग ने दृढ़ता पूर्वक म्हणले की आधुनिक काळात बालपणाच्या नव्या युगात प्रवेश केले. या नाटकीय सांस्कृतिक परिवर्तनाचे साक्ष्य सर्वव्यापी आहे, परंतू 20वीं शताब्दी च्या शेवटी आणि 21वीं शताब्दीच्या सुरवातीत अनेक व्यक्तींनी याला अजून पाहिले नाही. जेव्हा बालपणके जल्दी निकल जाने वाले दिनों में कड़वाहट क्यों भरें, जो दिन न उनके लिए और ना ही आपके लिए कभी लौट कर आने वाले हैं।