हॅम्लेट

हॅम्लेट ही विल्यम शेक्सपियर यांनी १५९९ ते १६०२ च्या दरम्यान लिहिलेली, डेन्मार्कचा राजकुमार हॅम्लेट याच्या आयुष्यातील दु:खद घटनांवर बेतली एक काल्पनिक शोकांतिका आहे. प्रिन्स हॅमेलेटला इजा करणे त्याच्या वडिलांचा, क्लौडियसवर, हॅम्लेटच्या वडिलांचा भूत राजा हॅम्लेटचा भूतकाळ होता. क्लौद्य याने आपल्या स्वतःच्या भावाला ठार मारले होते आणि सिंहासनावर कब्जा केला होता आणि त्याच्या मृत भावाच्या विधवाशीही लग्न केले होते.

हॅम्लेट हे शेक्सपियरचे सर्वात मोठे नाटक आहे, आणि ते जगातील इतर साहित्यांपैकी सर्वात शक्तिशाली आणि प्रभावशाली कादंबरीचे आहे. कदाचित शेक्सपियरच्या सर्वाधिक लोकप्रिय कारकिर्दीपैकी एक होता,आणि १८९८ पासून रॉयल शेक्सपियर कंपनी आणि स्ट्रॅटफोर्ड-यावर-एवोनमधील त्यांच्या पूर्ववर्तीयांच्या कामगिरी यादीमध्ये ते सर्वात जास्त कामगिरीचे मानले जातात.या लेखकाने जोहान वोल्फगॅंग वॉन गेटे आणि चार्ल्स डिकन्स यांच्याकडून जेम्स जॉयस आणि आयरिस मर्डोक यांना अनेक लेखकांना प्रेरणा दिली आहे - आणि "सिंड्रेला नंतर जगातील सर्वात फिल्मिंग कथा" म्हणून वर्णन केले आहे.

शेक्सपियरच्या हॅमेलेटची कथा १३ व्या शतकातील सॅको ग्रॅमॅमीटिकस यांनी आपल्या गेस्टा डानोरममध्ये जतन केलेली हॅम्लेट च्या दंतकथा पासून बनलेली होती, म्हणूनच १६ व्या शतकातील विद्वान फ्रँकोइस डी बेल्लेरॉर्फर्स्टने त्याला मागे टाकले. शेक्सपियर कदाचित पूर्वीच्या एलिझाबेथ नाटकाला आज उर-हॅमेलेट म्हणून ओळखले जाऊ शकते, तथापि काही विद्वानांचे असे मानणे आहे की त्याने स्वत: उर हेमलेट लिहिले आहे, नंतर हे हॅमलेटचे वर्जन तयार करण्यासाठी आम्ही त्याचे संशोधन केले आहे. शेक्सपियरच्या काळातील प्रमुख दिग्दर्शक रिचर्ड बार्बेज या आपल्या सहकारी अभिनेता, रिचर्ड बार्बगे यांच्यासाठी त्याने जवळजवळ निश्चितपणे शीर्षक भूमिका लिहिली आहे. सुरुवातीपासूनच ४०० वर्षांमध्ये, प्रत्येक सलग शतकात असंख्य अभिमानी कलाकारांनी ही भूमिका केली आहे.

नाटकाच्या तीन वेगवेगळ्या प्रकारच्या आवृत्त्या अस्तित्वात आहेत: फर्स्ट क्वार्टो (प्र १ संख्या, १६०३); दुसरा क्वार्टो (प्र २,१६०४); आणि प्रथम फोलिओ (एफ १, १६२३). प्रत्येक आवृत्ती इतरांमधून गहाळ ओळी आणि संपूर्ण दृश्ये समाविष्ट करते नाटकांची संरचना आणि वर्णनाची गहनता अतिशय गंभीर छाननी प्रेरणा देत आहे. याचे एक उदाहरण म्हणजे आपल्या काकाने मारणे करण्यासाठी हॅमलेटच्या विचलनाबद्दल शतकांपूर्वीचे वादविवाद, जे काही कृती लांबणीवर टाकण्यासाठी केवळ एक प्लॉट साधन म्हणून पाहतात, परंतु इतर कोणत्या गोष्टींवर तर्क करतात ते जटिल दार्शनिक व नैतिक मुद्द्यांमधील नाट्यीकरण आहे ज्यामध्ये शीत रक्तवाहिन्यांचा खून आहे. , गणना हिंसा, आणि इच्छा अलिकडेच, मानसशास्त्रीय टीकाकारांनी हॅमलेटच्या बेशुद्धावस्थेची अपेक्षा केली आहे, तर स्त्रियांच्या समीक्षकांचे पुन्हा मूल्यांकन केले जाते आणि ओपेलिया आणि गर्ट्रूडच्या बऱ्याच दुराचारी वर्णांचे पुनर्वसन करण्याचा प्रयत्न केला होता.

मराठी हॅम्लेट

मराठीत हॅम्लेट नाटक प्रथम आले ते नाना जोग यांच्या भाषांतरामुळे. प्रसिद्ध नट दामू केंकरे यांनी हॅम्लेट रंगवला होता. त्याच भाषांतरावर दूरचित्रवाणी-झी मराठीने तेच नाटक नव्याबे बेतले आहे. बेतलेले सध्याचे नाटक आले आहे. वाटकात सुमित राघवन याने अतिशय ताकदीने हॅम्लेट उभा केला आहे. हॅम्लेटच्या मनातील गोंधळ, अस्वस्थता, संशय, राग, हतबलता इत्यादी अनेक भावना विविध प्रकारे त्याने मांडल्या आहेत. सुनील तावडे, तुषार दळवी या सारखे इतर कसलेले अनुभवी नट देखील त्यात आहेत. चंद्रकांत कुलकर्णी यांचे नाट्यदिग्दर्शन लाभले आहे.

नाटकात हॅम्लेटचा काळ उभा करण्यासाठी किल्ल्याचे, तसेच राजदरबाराचे नेपथ्य, प्रकाशयोजना, वेशभूषा यांमध्ये कसलीही कसूर नाही. नाटकाला राहुल रानडे यांनी संगीत दिले आहे. दिले आहे, या सर्वांमुळे प्रेक्षकांना त्या काळात घेऊन जाते आणि एखादे मराठी नाटक पाहतो आहे असे न वाटता इंग्लंडमधील नाटक पाहतो आहे असे भासू लागते, हे या प्रयोगाचे यश आहे.

इतर माहिती :- शुभारंभाचे प्रयोग : रवींद्र नाट्य मंदिर येथे २७ एप्रिल २०१८

संदर्भ

https://en.wikipedia.org/wiki/Hamlet