रिटा बॅनर्जी
| रीटा बॅनर्जी | |
|---|---|
| जन्म |
इ.स. १९६७ भारत |
| राष्ट्रीयत्व | भारतीय |
| कार्यक्षेत्र | लेखिका, स्त्रीवादी, कार्यकर्ती |
| साहित्य प्रकार | स्त्रीवाद, भ्रुण हत्या, महिला हक्क |
| चळवळ | महिला हक्क, मानवाधिकार |
| संकेतस्थळ |
www |
रीटा बॅनर्जी (जन्म १९६७) या भारतातील लेखिका, छायाचित्रकार आणि लिंगभावाशी संबंधित कार्यकर्त्या आहेत. त्यांचे नॉन-फिक्शन पुस्तक सेक्स अँडा पॉवर: डीफायनिंग हिस्टरी, शेपिंग सोसायटीज २००८ मध्ये प्रकाशित झाले. भारतातील स्त्री भ्रूण हत्येबाबत जागरुकता निर्माण करण्यासाठी कार्यरत असणाऱ्या ५० मिलियन मिसिंग ऑनलाइन मोहिमेच्या त्या संस्थापिका आहेत.
कारकिर्दीची सुरुवात
[संपादन]रीटा बॅनर्जी यांनी आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात संवर्धन जीवशास्त्र विषयातील पर्यावरणतज्ज्ञ म्हणून केली. इ.स. १९९५ मध्ये त्यांना असोसिएशन फॉर वुमन इन सायन्स (एडब्ल्युआयएस) कडून प्लांट बायोलॉजीमध्ये एमी लुट्झ पुरस्कार मिळाला. त्यांच्या मक्यावर ऍसिड पावसाच्या परिणामांवर केलेल्या त्यांच्या पीएचडी कार्यासाठी हा दिला होता.[१] त्यांना मिळालेल्या इतर पुरस्कार आणि मान्यतांमध्ये हे समाविष्ट आहे: पीएचडी संशोधनासाठी जीवशास्त्रातील मॉर्गन ॲडम्स पुरस्कार; सिग्मा शी सायंटिफिक रिसर्च सोसायटी, सहयोगी सदस्य; बॉटनिकल सोसायटी ऑफ अमेरिकाचा यंग बोटॅनिस्ट रेकग्निशन अवॉर्ड; चार्ल्स ए. डाना फेलोशिप फॉर रिसर्च इन इकोलॉजी; हॉवर्ड ह्यूजेस अनुवांशिक संशोधनासाठी अनुदान. अमेरिकन युनिव्हर्सिटी आणि कॉलेजेसमधील विद्यार्थ्यांपैकी हूज हू या यादीतही त्यांची नोंद होती. रीटा बॅनर्जींच्या अनेक प्रकल्पांमध्ये लैंगिक दृष्टीकोन होता. त्यांनी पर्यावरण-स्त्रीवादी वंदना शिव यांच्या नेतृत्वाखाली भारतातील चिपको महिलांच्या तळागाळातील चळवळीसोबत आणि इन्स्टिट्यूट फॉर पॉलिसी स्टडीज आणि वर्ल्ड रिसोर्सेस इन्स्टिट्यूटसाठी काम केले.
लेखन आणि लिंग सक्रियता मध्ये संक्रमण
[संपादन]वयाच्या ३०व्या वर्षी बॅनर्जी भारतात परतल्या. त्यांनी भारतातील लैंगिक समानता आणि महिलांच्या हक्कांच्या मुद्द्यांवर लिहायला सुरुवात केली.[२] त्यांचे लेखन आणि फोटो विविध देशांतील नियतकालिके आणि मासिकांमध्ये प्रकाशित झाले आहेत. २००९ मध्ये त्यांना नियतकालिक आणि जर्नल लेखनासाठी उत्कृष्टतेचा सर्वोच्च पुरस्कार मिळाला.
सेक्स अँड पॉवर
[संपादन]रीटा बॅनर्जी यांचे नॉन-फिक्शन पुस्तक 'सेक्स अँड पॉवर: डीफायनिंग हिस्टरी, शेपिंग सोसायटीज' हे भारतात २००८ मध्ये प्रथम प्रकाशित झाले. हे पुस्तक भारतातील लैंगिकता आणि लैंगिकतेच्या पाच वर्षांच्या सामाजिक आणि ऐतिहासिक अभ्यासाचे परिणाम आहे. लिंग आणि योनीची पूजा, मंदिरांमधील कामुक कला आणि कामसूत्र सारख्या प्रेमनिर्मितीच्या कला आणि विज्ञानावरील साहित्य या विषयांबद्दल ऐतिहासिक मोकळेपणा असूनही, सध्याचा भारत लैंगिक संबंधांबद्दल का चिडलेला आहे हे बॅनर्जी या पुस्तकात तपासतात.[३] त्यांनी असा निष्कर्ष काढला की समाजाचे लैंगिक आचार वेळोवेळी बदलत असतात आणि सत्तेत असलेल्या सामाजिक गटांशी जोडलेले असतात.[४]
मुलाखती
[संपादन]वुमन ऑन वुमन राइट्स: रिटा बॅनर्जी वुमेन्स वेबसह, २६ सप्टेंबर २०१२
आलम बैंस. रीटा बॅनर्जी यांची मुलाखत: पुरस्कारप्राप्त लेखिका, छायाचित्रकार, लिंग कार्यकर्ता. युवा की आवाज, ९ जानेवारी २०१२.
५० मिलियन मिसिंग मोहीम. हार्ट टू हार्ट वार्ता, ७ डिसेंबर २०११
अंजुम चौधरी नय्यर. सेक्स आणि पॉवरच्या लेखिका, रीटा बॅनर्जी विवाह, घटस्फोट आणि मजबूत मुली वाढवण्याविषयी बोलतात. मसालामोमस: दक्षिण आशियाई कनेक्शनसह आजच्या मॉम्ससाठी ऑनलाइन मासिक, ३१ ऑक्टोबर २०११
कॉलिन टॉडहंटर. डीलिंक वेल्थ अँड वेडींग्ज. डेक्कन हेराल्ड. मे २०११.
सोराया नुलिया. रीटा बॅनर्जी यांची मुलाखत – भाग १. माझा तो (कला) पूर्ण ब्लॉग. ८ मार्च २०११.
सोराया नुलिया. रीटा बॅनर्जी यांची मुलाखत – भाग दुसरा माझा तो (कला) पूर्ण ब्लॉग. १३ एप्रिल २०११
भारताचे मूक लिंग शुद्धीकरण. द एशिया मॅग! ३ एप्रिल २००९.
खेळावर पॉवर. इंडियन एक्सप्रेस, १८ मार्च २००९.
सिआरा लीमिंग. लेखिका प्रश्न आणि उत्तर: रीता बॅनर्जी. द बिग इश्यू इन द नॉर्थ, २०-२६ जुलै २००९.
पन्नास दशलक्ष बेपत्ता महिला: रीटा बॅनर्जी स्त्री नरसंहाराचा सामना करते. माउंट होल्योक माजी विद्यार्थी त्रैमासिक, २९ ऑगस्ट २००८.
अनसूया बसू. युगानुयुगे सेक्स. द टेलिग्राफ, १५ मार्च २००९.
कॉलिन टॉडहंटर. व्हेयर हॅव दे ऑल गॉन? द डेक्कन हेराल्ड, ११ ऑक्टोबर २००८
संदर्भ
[संपादन]- ^ Tooney, Nancy M. (July 1995). "AWIS Educational Foundation Awards". AWIS Magazine. 24 (4): 16. 18 May 2015 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 7 May 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "Published works". Rita Banerji. 2010-01-15. 8 May 2015 रोजी पाहिले.
- ^ Husson Isozaki, Anna. "Review of Sex and Power". Intersections: Gender, History and Culture in the Asian Context. Australian National University. 2022-03-08 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 8 May 2015 रोजी पाहिले.
- ^ Sengupta, Anandita. "How we came to genocide". Tehelka. Anant Media Pvt. Ltd. 2015-05-18 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 8 May 2015 रोजी पाहिले.