भारतातील महानगरपालिका

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Corporación municipal (India) (es); ভারতের পৌরসংস্থা (bn); corporation municipale en Inde (fr); ભારતની મહાનગરપાલિકાઓ (gu); муніцыпальная карпарацыя ў Індыі (be-tarask); corporació municipal índia (ca); भारतातील महानगर पालिका (mr); Municipal Corporation (de); corporação municipal na Índia (pt); Հնդկաստանի քաղաքային կորպորացիա (hy); 印度城市自治体 (zh); občina v Indiji (sl); インドの自治体 (ja); ഇന്ത്യയിലെ മുനിസിപ്പൽ കോർപ്പറേഷൻ (ml); ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪುರಸಭೆ ನಿಗಮ (kn); भारत में पौर निगम (hi); నగరపాలక సంస్థ (te); ਨਗਰ ਨਿਗਮ (ਭਾਰਤ) (pa); municipal corporation in India (en); ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ (sat); corporazione municipale dell'India (it); муниципальная корпорация в Индии (ru) local government in India (en); భారతదేశంలో ఒక స్థానిక ప్రభుత్వం వర్గానికి చెందిన సంస్థ (te); Verwaltungseinheit von Indien (de); local government in India (en); gouvernement local en Inde (fr); ഇന്ത്യയിലെ പ്രാദേശിക സർക്കാർ (ml); भारत में एक स्थानीय सरकार (hi) corporazione municipale, Municipal Corporation, M. Corp. (it); indijska občina (sl)
भारतातील महानगर पालिका 
local government in India
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
उपवर्गlocal authority,
विधिमंडळ,
municipal corporation,
local government in India
स्थान भारत
अधिकार नियंत्रण
साचा:Translations:Template:Wikidata Infobox/i18n/msg-editlink-alttext/mr

महानगरपालिका, नगर निगम, शहर निगम किंवा नगर सभा हे भारतातील स्थानिक प्रशासन (सरकार) असते. हे दहा लाखांपेक्षा जास्त लोकसंख्या असलेल्या शहरी क्षेत्राचे व्यवस्थापन करते. भारतातील विविध शहरांमध्ये वाढती लोकसंख्या आणि शहरीकरणास स्थानिक प्रशासकीय संस्थेची आवश्यकता आहे. ही स्थानिक संस्था राज्य सरकारकडून मालमत्ता कर आणि निश्चित अनुदान गोळा करून आरोग्यसेवा, शैक्षणिक संस्था, घरबांधणी, सार्वजनिक वाहतूक इत्यादींंसारखी समाजासाठी आवश्यक असणारी सेवा पुरविण्यासाठी काम करू शकते. भारताच्या ७४ व्या घटनादुरुस्तीत शहरी स्थानिक स्वराज्याबाबत संबंधित तरतुदी करण्यात आल्या.[१]

ज्या मोठ्या शहराची लोकसंख्या तीन लाखांहून अधिक असते तेथील नगरपालिका या स्थानिक स्वराज्य संस्थेचे रूपांतर यथावकाश महानगरपालिका या वरच्या दर्जाच्या संस्थेत केले जाते. महानगरपालिकेला इंग्रजीत म्युनिसिपल कॉर्पोरेशन, मध्य प्रदेश राज्यात नगर पालिका निगम आणि अन्य हिंदी भाषक राज्यांत नगर निगम म्हणतात. महानगरपालिका या लांबलचक शब्दाऐवजी मराठीत या संस्थेचा उल्लेख महापालिका या सुटसुटीत नावाने होतो.

संस्थात्मक पदानुक्रम[संपादन]

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ "THE CONSTITUTION (AMENDMENT) (इंग्रजी मजकूर)". indiacode.nic.in. ३ डिसेंबर २०१६ रोजी पाहिले. या लेखात वापरलेल्या स्रोतांंमधील मजकूर सार्वजनिक अधिक्षेत्रात आहे.