बव्हेरियन भाषा
 | या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
बव्हेरियन ( जर्मन: Bairisch </link> [ ˈbaɪʁɪʃ ] ⓘ</link></link> ; Bavarian: Boarisch किंवा Boirisch [१] ), अथवा ऑस्ट्रो-बॅव्हेरियन, जर्मनी च्या आग्नेय प्रांतांमध्ये बोलली जाणारी जर्मन भाषेचीच एक बोलीभाषा आहे । बव्हेरियन ही उच्च जर्मन भाषा समूहाचाच एक प्रमुख गट आहे, ज्यामध्ये जर्मन राज्य बव्हेरिया, बहुतांश ऑस्ट्रिया आणि दक्षिण टिरोल हा इटालियन प्रदेश समाविष्ट आहे. . [२] १९४५ पूर्वी, दक्षिणेकडील सुडेटनलँड आणि पश्चिम हंगेरीच्या काही भागांमध्ये बव्हेरियन देखील प्रचलित होती . [३] सुमारे १,२५,००० चौरस किमी (४८,००० चौ. मैल) प्रदेशात बोलली जाणारी ही बोली , सर्व जर्मन बोलींमध्ये सर्वात मोठी आहे। २००८ मध्ये झालेल्या एक सर्वेक्षणानुसार , 45 टक्के बव्हेरियन लोकांनी दैनंदिन संवादात फक्त बोलीभाषा वापरण्याचा दावा केला. [२] ही बोली विशेषतः उत्तर जर्मन भाषिकांना कळण्यास थोडी अवघड जाते ।
बव्हेरियन आणि प्रमाण जर्मनमधील फरक हा डॅनिश आणि नॉर्वेजियन किंवा झेक आणि स्लोव्हाकमधील फरकापेक्षा थोडा मोठा आहे. [४]
मूळ
[संपादन]इतिहास आणि व्युत्पत्ती
[संपादन]बव्हेरियन हा शब्द त्यांच्या आदिवासी बोलीसह बव्हेरियामध्ये स्थायिक झालेल्या लोकांच्या नावावरून आला आहे. या शब्दाची उत्पत्ती अद्याप विवादित आहे. सर्वात सामान्य सिद्धांत हा शब्द बाजोवार्जोझ असा आहे, ज्याचा अर्थ "बोजेर भूमीचे रहिवासी" आहे. बदल्यात, बोजेर ( लॅटिन: Boii </link> , जर्मन: Boier </link> ) हे नाव बव्हेरिया मध्ये राहणाऱ्या मूळच्या केल्टिक लोकांना वापरलं जात , तेच नंतर रोमन आणि सुरुवातीच्या मध्ययुगीन काळात जर्मन आगमनाच्या लागोपाठ आलेल्या लाटांच्या मिश्र लोकसंख्येला संबोधावयास वापरलं जाऊ लागलं । [५]
भौगोलिक वितरण आणि बोलीभाषा
[संपादन]- युरोप मध्ये:
- जर्मनीमध्ये ही भाषा अप्पर बाव्हेरिया, लोअर बव्हेरिया आणि बव्हेरियामधील अप्पर पॅलाटिनेट जिल्ह्यांमध्ये बोलली जाते . हे दक्षिणेकडील वोग्टलँड, सॅक्सनीमध्ये देखील बोलले जाते ;
- ऑस्ट्रियामध्ये, व्होरार्लबर्ग आणि रॉयटे वगळता ;
- इटलीमध्ये दक्षिण टायरॉलमध्ये आणि उत्तर इटलीमध्ये सिम्ब्रियन आणि कार्निक लोकांचे मूठभर भाषिक एन्क्लेव्ह;
- स्वित्झर्लंडमध्ये, ग्रिसन्समधील समनौन गावात हे बोलले जाते;
- सोप्रोन ( हंगेरी ) आणि परिसरात.
- युरोपच्या बाहेर:
- Treze Tílias, ब्राझील मध्ये
- पोझुझो, पेरू मध्ये
- युनायटेड स्टेट्स आणि कॅनडामध्ये (हटराइट जर्मन)
बव्हेरियनच्या तीन मुख्य बोली आहेत:
- उत्तरी बव्हेरियन, मुख्यत्वे अप्पर पॅलाटिनेटमध्ये बोलले जाते, परंतु लगतच्या भागात देखील ( अप्पर फ्रँकोनियाचे छोटे भाग ( वुन्सीडेल जिल्हा आणि बायर्युथ जिल्हा ), सॅक्सनी (दक्षिण व्होग्टलँड ), मध्य फ्रँकोनिया, अप्पर बव्हेरिया आणि लोअर बव्हेरिया ).
- इसार आणि डॅन्यूब या मुख्य नद्यांसह मध्य बव्हेरियन, अप्पर बाव्हेरियामध्ये बोलल्या जातात ( म्युनिकसह, ज्यामध्ये प्रमाणित जर्मन भाषिक बहुसंख्य आहेत), लोअर बाव्हेरिया, दक्षिणी अप्पर पॅलाटिनेट, आयच-फ्रीडबर्गचा स्वाबियन जिल्हा, राज्याचा उत्तरी भाग. साल्झबर्ग, अप्पर ऑस्ट्रिया, लोअर ऑस्ट्रिया, व्हिएन्ना ( व्हिएनीज जर्मन पहा ) आणि उत्तर बर्गेनलँड .
- समनौन, टायरॉल, साउथ टायरॉल, कॅरिंथिया, स्टायरिया आणि साल्झबर्ग आणि बर्गनलँडच्या दक्षिणेकडील भागांमध्ये दक्षिणी बव्हेरियन .
बाह्य दुवे
[संपादन]
विकिमिडिया कॉमन्सवर Bavarian language शी संबंधित संचिका आहेत.- Bavarian Wikipedia: Wikipedia:Boarische Umschrift, Boarische Dialekte im Vagleich
साचा:Languages of Germanyसाचा:Germanic languages
- ^ Rowley, Anthony R. (2023). Boarisch – Boirisch – Bairisch: Eine Sprachgeschichte (German भाषेत). Friedrich Pustet GmbH & Co. KG. ISBN 9783791734378.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ a b Rowley 2011.
- ^ "Bavarian". Ethnologue. 2017-08-31 रोजी पाहिले.
- ^ Hinderling (1984) quoted in Rowley (2011).
- ^ Hasenfratz, Hans-Peter (2011). Barbarian Rites: The Spiritual World of the Vikings and the Germanic Tribes. Simon and Schuster. ISBN 978-1594774218.