नवापूर तालुका

नवापूर
	?नवापूर; ; महाराष्ट्र • भारत
	— तालुका —
	२१° १०′ १२″ N, ७३° ४६′ ४८″ E ओपनस्ट्रीट मॅप; गूगल अर्थ; प्रोक्सिमिटीरामा;
प्रमाणवेळ	भाप्रवे (यूटीसी+५:३०)
भाषा	मराठी
तहसील	नवापूर
पंचायत समिती	नवापूर
कोड; • पिन कोड; • दूरध्वनी	; • 425418; • +०२५६९

नवापूर हा भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील नंदुरबार जिल्ह्याचा, गुजरातच्या सीमेवर असलेला एक तालुका व गाव आहे.

पार्श्वभूमी

नवापूर रेल्वे स्थानकचा अर्धा भाग गुजरात राज्यात येतो.नवापूर हा भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील नंदुरबार जिल्ह्याचा, गुजरातच्या सीमेवर असलेला एक तालुका व शहर आहे. नवापूर ह्या शहराचे वैशिष्ट म्हणजे हे शहर प्रसिद्ध आहे रेल्वे स्थानकसाठी कारण ह्या रेल्वे स्थानकचा अर्धा भाग गुजरात राज्यात येतो 1960 च्या महाराष्ट्र गुजरात स्थापना विभाजनानंतर नवापूर तालुका पूर्व महाराष्ट्रात आणि उच्छल हा पश्चिम भाग गुजरात राज्य असा विभाजित झाला त्यामुळे नवापूर गावासह तालुका अर्धा महाराष्ट्र व गुजरात असा विभाजित करण्यात आला. इथली प्रमुख बोली भाषा आदिवासी मावची वसावे असून गुजराती व मराठी कामकाज भाषा आहे. इथली लोकसंख्या साधारणतः 70000 ते 85000 पर्यंत आहेत.

छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या 1671 च्या साल्हेर लढाईत बागलाण प्रांत ते नवापूर पर्यंत मोरोपंत पिंगळे प्रतापराव गुर्जर यांच्या तुकडीने मुघलांना पिटाळून लावलं आणि तेव्हा मराठा राजसत्तेच्या 1818 पावेतो नवापूर हे रायगंण सुभे होते तेथें ठिंगळे सरदार यांना नेमुन चोथाई वसुली चे अधिकार मिळवले होते त्यांच्या ताब्यातील हल्डनी, दुधवे, शिर्वे, नवापूर येथे शिव कालीन मुघल गढी आणि कोंडाईबारी घाटात भामेर व रायकोट किल्ला, तापी नदी किनारी रायगडी भूईकोट किला,त्यांच्या ताब्यात होता,^[१]

तालुक्यातील गावे

भौगोलिक स्थान

उत्तरेस तापी नदी मुळे निर्माण झालेला मेंदानी भाग पुर्व व दक्षिणेस पश्चिम घाटाचा कोंडाईबारी चरणमल डानग डोंगर रांगा उत्तरटोक असा सुपीक जमीन असलेला भु भाग

हवामान

लोकजीवन

प्रेक्षणीय स्थळे

नवापूर तालुक्यात अनेक छोटे धरणे मध्यम प्रकल्प आहेत भरडू,खडकी,बोरपडा,नागझरी(रंगावली),खोकसा,खेरवा,भवरे,हलदानी, त्यातील जलाशय पाहण्यासारखे आहेत,तसेच छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या 1671 च्या साल्हेर लढाईत बागलाण प्रांत ते नवापूर पर्यंत मोरोपंत पिंगळे प्रतापराव यांच्या तुकडीने मुघलांना पिटाळून लावलं आणि तेव्हा मराठा राजसत्तेच्या वेळी नवापूर हे रायगंण सुभे करून तेथें ठिंगळे सरदार यांना नेमुन चोथाई वसुली चे अधिकार मिळवले होते त्यांच्या ताब्यातील हल्डनी, दुधवे, शिर्वे, नवापूर येथे शिव कालीन मुघल गढी आणि कोंडाईबारी घाटात रायकोट किल्ला, रायगडी भूईकोट किला,त्यांच्या ताब्यात होता, सोळा व सतराव्या शतकात ब्राहणपुर ऑरंगाबद सुरत यातील दळण वळण आणि व्यापारी मार्गावरील एक महत्वाचे ठाणे नवापूर होते

नागरी सुविधा

संदर्भ

नंदुरबार जिल्ह्यातील तालुके
अक्कलकुवा तालुका \| अक्राणी तालुका \| तळोदे तालुका \| नंदुरबार तालुका \| नवापूर तालुका \| शहादा तालुका

^ अहिल्याबाई होळकर

[1] अहिल्याबाई होळकर

[१]

?नवापूर महाराष्ट्र • भारत
— तालुका —
२१° १०′ १२″ N, ७३° ४६′ ४८″ E ओपनस्ट्रीट मॅप गूगल अर्थ प्रोक्सिमिटीरामा

प्रमाणवेळ	भाप्रवे (यूटीसी+५:३०)
भाषा	मराठी
तहसील	नवापूर
पंचायत समिती	नवापूर
कोड • पिन कोड • दूरध्वनी	• 425418 • +०२५६९