कांगितेन

जपान येथे गणेश

कांगितेन किंवा कांकितेन ( जपानी :歓喜天, "आनंदाचा देव";  संस्कृत ( IAST ): नंदिकेश्वर ), ज्याला बिनायका (毘那夜迦; Skt. विनायक ), गणबाची (誐那夜迦; पर्यायी गहाना , 誐那夜迦) म्हणूनही ओळखले जाते. इतर नावांमध्ये गणहट्टेई ; गणपती ), किंवा अधिक सामान्यपणे, शोतेन किंवा शोडेन (聖天, lit. "पवित्र देव"  किंवा "उत्तम देव"), हिंदू देव गणेशाच्या बौद्ध समतुल्य आहेत. भारतीय परंपरेचा हा देव जपान देशात पूजला जातो. भारत आणि जपान यांचा धार्मिक वारसा एकच आहे याचे हे स्पष्ट उदाहरण आहे. तसेच प्राचीन काळापासून हिंदू धर्म जगभर पसरलेला होता हे ही सिद्ध होते. जो सर्व अडथळे आणि अडचणी दूर करतो आणि चांगले भाग्य आणतो. आपत्तीपासून बचावासाठी प्रार्थना करण्यासाठी कांगितेनचा विश्वास भारतात लोकप्रिय आहे. कांकितेन नंदिकेश्वर यांचे पिता भगवान शिव आहेत.

स्वरूप

गणेशाच्या अनेक प्रतिमा असल्या तरी कांगितेन ही एक द्वैत विनायक प्रतिमा आहे. शोतेन (कांगितेन) हे प्रामुख्याने एकटे किंवा अधिक सामान्यपणे, त्याच्या पत्नीला आलिंगन देत असल्याचे चित्रित केले आहे. वज्र , परशु , फास, दंड, त्रिशूळ, चक्र, तुटलेला दात किंवा एक यांसारखी विविध वैशिष्ट्ये धारण करून, त्याला दोन, चार, सहा, आठ किंवा अगदी बारा हातांनी दाखवले जाते.

लोकप्रियता

बिनायका एक अत्यंत प्रभावी देव म्हणून लोकप्रिय आहेत जो त्याच्याकडून जे काही मागितले जाते ते न चुकता देतो. त्यांच्या संकल्पनेच्या क्षणापासून ज्यांचा त्याच्याशी कर्माचा संबंध आहे त्यांच्यावर तो लक्ष ठेवतो, आयुष्यभर त्यांचा अदृश्य साथीदार म्हणून काम करतो असेही म्हणले जाते. कांगितेनला हिंदू देव गणेशाकडून अनेक नावे आणि वैशिष्ट्ये वारशाने मिळाली आहेत. जपानमध्ये, देवता सामान्यतः 'शोतेन' / 'शोदेन' (聖天, "पवित्र / उदात्त देव"; Skt. आर्यादेव ) किंवा 'Kangiten' (歓喜天, "आनंदाची देवता"; Skt. किंवा नंदिकेश्वरा म्हणून ओळखली ).आनंद आणि समृद्धी देणारा म्हणून पूजले जाते. भक्तांमध्ये, त्याला कधीकधी सन्माननीय 'टेन्सन' (天尊, "पूज्य देवता") देखील संबोधले जाते. शोतेन यांना समर्पित म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या ऐतिहासिक व्यक्तींमध्ये (आणि ज्यांच्या यशाचे श्रेय काहीवेळा त्यांना दिले गेले होते) त्यात प्रसिद्ध सरदार टोयोटोमी हिदेयोशी आणि टोकुगावा इयासू , एडो काळातील व्यापारी किनोकुनिया बुन्झाएमॉन आणि ताकाडाया काहेई , डेम्यो आणि राजकीय सुधारक मात्सुदानो , मात्सुदानो व्यवसाय आणि धनाढ्य यांचा समावेश आहे. द्वैत विनायक प्रतिमेची उत्पत्ती आणि अर्थ यासंबंधी अनेक ग्रंथ वेगवेगळ्या कथा सांगतात.

विश्वास

बिनायकाला अभिषेक केलेल्या पवित्र तीर्थात आंघोळ केल्याने सर्व अशुद्धता शुद्ध होते आणि सर्व अडथळे दूर होतात असे मानले जाते. हे भारतीय लोकांच्या आजच्या विश्वासा प्रमाणेच आहे.

पूजा पद्धती

जपानमध्ये प्रथम, बिनायका कांगितेनची मूर्ती तयार केली जाते आणि चंद्र पौर्णिमा जवळ येत असताना, गोलाकार वेदी तयार केली जाते. स्वच्छ तांब्याच्या भांड्यात एक लिटर तिळाचे तेल टाकून गणेश मंत्राचा १०८ वेळा जप केला जातो. त्यानंतर तेल तापवले जाते आणि प्रतिमा वेदीवर ठेवली जाते. या कारणास्तव बिनायका कांगितेनची प्रतिमा बहुतेकदा धातूचे बनवलेले असतात. नंतर तांब्यातील तेलाचा पुतळ्याच्या डोक्यावर १०८ वेळा अभिषेक केला जातो. याच वेळी कनकिदन नावाची मिठाई तयार केली जाते. ही भारतीय मोदक जसा आहे तशीच् आहे असे दिसून येते. असे म्हणले जाते की जर तुम्ही दिवसातून सात वेळा हे केले आणि सात दिवस चालू ठेवले तर तुमची इच्छा पूर्ण होईल.

हे ही पहा

• जपानमधील हिंदू धर्म