शोभना भारतीया
.jpg)
शोभना भारतीया(जन्म ४ जानेवारी १९५७) ह्या हिंदुस्तान टाइम्स समूहाचे अध्यक्ष व संपादकीय संचालक आहेत. भारतातील अग्रगण्य वृत्तपत्र आणि मीडिया हाऊसमध्ये त्यांनी एक संपादक म्हणून काम केले आहे.शोभना भारतीय राज्यसभा सदस्य आहेत. ते भारतीय उद्योगपती कृष्णकुमार बिर्ला यांच्या कन्या आहेत. ते बिर्ला टेक्नॉलॉजी ऍण्ड सायन्स इंस्टीट्यूट, पिलानीच्या प्रो-चॅन्सेलर आहेत. शोभना भरतिया ह्या एक भारतीय उद्योगपती आहे. ती HT मीडियाच्या अध्यक्षा आणि संपादकीय संचालक आहेत, जे भारतातील सर्वात मोठे वृत्तपत्र आणि मीडिया हाऊस आहे, जे तिला तिच्या वडिलांकडून मिळाले आहे. तिने अलीकडेच BITS स्कूल ऑफ मॅनेजमेंटच्या चान्सलर आणि BITS-पिलानी (बिर्ला इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी अँड सायन्स, पिलानी)च्या प्रो-चांसलर म्हणूनही पदभार स्वीकारला आहे ज्याची स्थापना तिचे आजोबा जी.डी. बिर्ला यांनी केली होती आणि त्या एंडेव्हर इंडियाच्या सध्याच्या अध्यक्षा आहेत.
काँग्रेस पक्षाशी जवळून संबंध असलेल्या शोभना यांनी २००६ ते २०१२ या कालावधीत भारतीय संसदेच्या वरच्या सभागृहाच्या राज्यसभेच्या नामनिर्देशित सदस्या म्हणून काम केले. २०१६ मध्ये, फोर्ब्सने तिला जगातील ९३ व्या सर्वात शक्तिशाली महिला म्हणून सूचीबद्ध केले तिने नोएडा स्थित ज्युबिलंट भरतिया ग्रुपचे मालक श्याम सुंदर भरतियाशी लग्न केले आहे.
पार्श्वभूमी
[संपादन]४ जानेवारी १९५७ रोजी मारवाडी कुटुंबात जन्मलेल्या, भरतिया या उद्योगपती आणि काँग्रेस पक्षाचे सदस्य के के बिर्ला यांची कन्या आणि बिर्ला कुटुंबातील एक कुलपिता जीडी बिर्ला यांची नात आहे. केके बिर्ला कुटुंबाकडे HT मीडियामध्ये ७५.३६% हिस्सा होता, ज्याची किंमत २००४ मध्ये ८.३४ अब्ज रुपये होती. ती कोलकात्यात मोठी झाली आणि तिचे शालेय शिक्षण लॉरेटो हाऊसमध्ये झाले. ती कलकत्ता विद्यापीठाची पदवीधर आहे आणि तिचे लग्न श्याम सुंदर भरतिया यांच्याशी झाले आहे. रु.चे अध्यक्ष. १४-बिलियन फार्मास्युटिकल फर्म Jubilant LifeScience Limited (पूर्वीच्या रसायन उपक्रम Vam Organics मधील स्पिनऑफ). श्याम सुंदर भरतिया हे दिवंगत मोहन लाल भरतिया यांचे पुत्र आहेत. तिला दोन मुलगे आहेत, प्रियव्रत भारतीय, जन्म ४ ऑक्टोबर १९७६ आणि शमित भारतीय, जन्म २७ एप्रिल १९७९ रोजी. त्यांचा मुलगा शमित भरतिया देखील HT मीडिया समूहाचा संचालक आहे आणि डोमिनोज सारख्या जीवनशैली व्यवसाय देखील पाहतो. बंगलोरमध्ये सोमवार ते रविवार पिझ्झा फ्रँचायझी आणि सुविधा स्टोअर चेन. २०१३ मध्ये शमित भरतियाने चेन्नईचे उद्योगपती भद्रश्याम कोठारी यांची मुलगी नयनतारा कोठारी आणि धीरूभाई अंबानी यांची मुलगी नीना यांच्याशी लग्न केले.
शिक्षण आणि कारकीर्द
[संपादन]त्या कोलकाता मध्ये मोठा झाल्या आणि लोरेटो हाऊस येथे शिकल्या . त्यांनी कोलकत्ता विद्यापीठातून पदवी प्राप्त केली. इ.स. १९८६ मध्ये जेव्हा भारतीया हिंदुस्तान टाइम्समध्ये प्रवेश करत होता, तेव्हा त्या राष्ट्रीय वृत्तपत्राच्या पहिल्या महिला मुख्य कार्यकारी अधिकारी होत्या. हिंदुस्तान टाईम्सच्या एका उज्ज्वल, तरुण पेपरमध्ये बदललेल्या शक्तींपैकी एक मानले जाते, 'त्या संपादकीय आणि आर्थिक पैलूंवर दिसते. त्यांनी हिंदुस्थान टाइम्स मिडियाच्या पब्लिक इक्विटी लॉँच साठी ४ अब्ज पैसे घेतले.
मीडिया कारकीर्द
[संपादन]भरतिया १९८६ मध्ये हिंदुस्तान टाइम्समध्ये २९ वर्षांचे आणि थेट मुख्य कार्यकारी म्हणून रुजू झाले. त्या राष्ट्रीय वृत्तपत्राच्या पहिल्या महिला मुख्य कार्यकारी होत्या आणि कदाचित सर्वात तरुणांपैकी एक होत्या. हिंदुस्तान टाइम्सच्या "उज्ज्वल, तरुण पेपरमध्ये" रूपांतरित होण्यामागील ती एक प्रेरक शक्ती मानली जाते. सप्टेंबर २००५ मध्ये एचटी मीडियाच्या सार्वजनिक इक्विटी लॉन्चद्वारे ४ अब्ज.
तिला वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरम (१९९६) कडून ग्लोबल लीडर ऑफ टुमारो पुरस्कार मिळाला आहे. ती पीएचडी चेंबर ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्री द्वारे २००१ सालची उत्कृष्ठ बिझनेस वुमन आणि नॅशनल प्रेस इंडिया अवॉर्ड, १९९२ची प्राप्तकर्ता देखील आहे. तिने बिझनेस वुमन अवॉर्ड, कॉर्पोरेट एक्सलन्स अवॉर्ड्स 2007 साठी द इकॉनॉमिक टाइम्स अवॉर्ड्स देखील जिंकले आहेत. फोर्ब्सच्या आशियातील ५० महिलांच्या मिक्समध्ये तिला नाव देण्यात आले. मीडिया आणि लीडरशिपच्या माध्यमातून राष्ट्र उभारणीत तिच्या उत्कृष्टतेबद्दल तिला ASSOCHAM लेडीज लीग कडून दिल्ली वुमन ऑफ द डिकेड अचिव्हर्स अवॉर्ड २०१३ मिळाला आहे.
राजकीय कारकीर्द
[संपादन]शोभना २००५ मध्ये पद्मश्री पुरस्कारासाठी नामांकित झालेल्या पहिल्या होत्या. पत्रकारितेसाठी हा पुरस्कार देण्यात आला. पुढच्या वर्षी, फेब्रुवारी २००६ मध्ये, सोनिया गांधी यांच्या नेतृत्वाखालील सत्ताधारी संयुक्त पुरोगामी आघाडीच्या शिफारशीनुसार शोभना यांना राज्यसभेवर, संसदेच्या वरच्या सभागृहात नामनिर्देशित करण्यात आले. साहित्य, विज्ञान, कला आणि समाजसेवा या क्षेत्रातील नामवंत लोकांसाठी राखीव असलेल्या या नामांकनाला भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयात आव्हान देण्यात आले होते. ती पत्रकार नसून "मीडिया बॅरन" होती आणि ती होती. भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसशी राजकीयदृष्ट्या संलग्न होते. तथापि, न्यायालयाने प्रवेशाच्या टप्प्यावरच अपील फेटाळून लावले, असे म्हणले की "समाजसेवा"ची व्याप्ती तिला समाविष्ट करण्यासाठी पुरेशी विस्तृत आहे. तिने "बालविवाह (निर्मूलन) आणि विविध तरतुदी विधेयक, २००६" सादर केले. तिच्या जवळच्या मित्रांमध्ये भाजपचे राजकारणी अरुण जेटली यांचा समावेश होता.