भारत-उत्तर कोरिया संबंध

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
উত্তর কোরিয়া–ভারত সম্পর্ক (bn); relations entre la Corée du Nord et l'Inde (fr); Индийско-северокорейские отношения (ru); भारत-उत्तर कोरिया संबंध (mr); Quan hệ Ấn Độ - Bắc Triều Tiên (vi); 朝鲜－印度关系 (zh); インドと北朝鮮の関係 (ja); יחסי הודו-קוריאה הצפונית (he); Hindistan–Şimali Koreya münasibətləri (az); 朝鲜－印度关系 (zh-cn); भारत-उत्तर कोरिया संबंध (hi); భారత్-ఉత్తర కొరియా సంబంధాలు (te); 인도-북한 관계 (ko); India–North Korea relations (en); rilatoj inter Barato kaj Nord-Koreio (eo); rełasion biłatarałe intrà India–Corea del Nord (vec); العلاقات الهندية الكورية الشمالية (ar) ভারত ও উত্তর কোরিয়ার মধ্যে কূটনৈতিক সম্পর্ক (bn); relations diplomatiques (fr); білатеральні відносини (uk); 朝鲜民主主义人民共和国和印度共和国的关系 (zh-cn); יחסי חוץ (he); diplomatic relations between India and North Korea (en); 双边关系 (zh); bilateral relations (en-us); diplomatic relations between India and North Korea (en) North Korea–India relations, India-North Korea relations, North Korea-India relations (en); rilatoj inter Nord-Koreio kaj Barato (eo)
भारत-उत्तर कोरिया संबंध 
diplomatic relations between India and North Korea
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
प्रकारbilateral relation
स्थान भारत, उत्तर कोरिया
आरंभ वेळडिसेंबर १०, इ.स. १९७३
अधिकार नियंत्रण
साचा:Translations:Template:Wikidata Infobox/i18n/msg-editlink-alttext/mr

भारत-उत्तर कोरिया संबंध हे दोन आशियाई देश भारत आणि उत्तर कोरियामधील द्विपक्षीय संबंध आहेत. दोन्ही देशांमध्ये व्यापार आणि राजनैतिक संबंध वाढत आहेत. प्याँगयांगमध्ये भारताचा दूतावास आहे आणि उत्तर कोरियाचा दूतावास नवी दिल्लीत आहे.

भारत हा उत्तर कोरियाचा सर्वात मोठा व्यापारी भागीदार आणि प्रमुख अन्न सहाय्य पुरवठादार होता.[१] २०१३ मध्ये उत्तर कोरियाला भारताची निर्यात एकूण US$६० दशलक्षपेक्षा जास्त होती.[२] तथापि, भारताने संयुक्त राष्ट्रांच्या सुरक्षा परिषदेच्या आर्थिक निर्बंधांची अंमलबजावणी केली आहे आणि एप्रिल २०१७ मध्ये उत्तर कोरियाबरोबरचा बहुतांश व्यापार बंद केला आहे [३]

भारत हा उत्तर कोरियाच्या अण्वस्त्र प्रसाराच्या टीकाकार आहे आणि त्याने अण्वस्त्रीकरण आणि निःशस्त्रीकरणावरही चिंता व्यक्त केली आहे. भारताने उत्तर कोरियाच्या अणुचाचण्यांचा वारंवार निषेध केला आहे आणि त्याचा आण्विक कार्यक्रम प्रादेशिक सुरक्षेसाठी धोका असल्याचे मानले आहे.[४][५] पण दुसरीकडे, भारताने कोविड-१९ साथीच्या आजारादरम्यान उत्तर कोरियाला $१ दशलक्ष वैद्यकीय मदत दिली आहे.

उत्तर कोरिया आणि दक्षिण कोरिया यांच्यातील कोणत्याही शांततापूर्ण कराराचे जोरदार समर्थन केले जाईल, असे भारताने म्हटले आहे. भारताने स्पष्ट केले आहे की तो कोरियाच्या एकीकरणाचा समर्थक आहे.[६] २०१४ च्या बीबीसी वर्ल्ड सर्व्हिस पोलनुसार, २३% भारतीय उत्तर कोरियाच्या जागतिक प्रभावाकडे सकारात्मकतेने पाहतात, तर २७% लोक नकारात्मक मत व्यक्त करतात.[७]

इतिहास[संपादन]

१३ व्या शतकातील समगुक युसा या इतिहासानुसार, प्राचीन कोरियन राणी हीओ ह्वांग-ओके "आयुता" नावाच्या राज्यातून आली होती. विविध सिद्धांत भारतातील अयुताला अयोध्या किंवा कन्याकुमारी म्हणून ओळखतात.[८] २००१ मध्ये, दक्षिण कोरियाच्या शिष्टमंडळाने अयोध्येत राणीच्या स्मारकाचे उद्घाटन केले.[९]

१९२९ मध्ये रवींद्रनाथ टागोरांची "लॅम्प ऑफ द इस्ट" ही कविता कोरियाच्या गौरवशाली भूतकाळाबद्दल आणि उज्ज्वल भविष्याबद्दल बोलते. ही कविता आजही लोकप्रिय आहे.[१]

आधुनिक संबंध[संपादन]

दोन्ही देशांचे राजधानीत दूतावास आहे. १० डिसेंबर १९७३ रोजी प्याँगयांगमध्ये भारतीय दूतावासाची स्थापना करण्यात आली. दोन्ही राज्ये अलिप्ततावादी चळवळीचे सदस्य आहेत, जे अनेक आंतरराष्ट्रीय मुद्द्यांवर एक समान दृष्टिकोन अधोरेखित करतात.[१०][११]

पाकिस्तान-उत्तर कोरिया संबंधांमुळे; विशेषतः पाकिस्तानच्या आण्विक क्षेपणास्त्र कार्यक्रमासाठी केलेल्या मदतीमुळे; भारत-उत्तर कोरिया संबंधांबवर परिणाम झाला आहे. १९९९ मध्ये, भारताने कांडला किनाऱ्यावर उत्तर कोरियाचे एक जहाज जप्त केले ज्यामध्ये क्षेपणास्त्र घटक आणि ब्लूप्रिंट्स आढळून आले. दक्षिण कोरियाशी भारताचे संबंध आर्थिक आणि तांत्रिकदृष्ट्या खूप मोठे आहेत आणि दक्षिण कोरियातील गुंतवणूक आणि तंत्रज्ञानासाठी भारताच्या उत्सुकतेचा उत्तरेसोबतच्या संबंधांवर विपरीत परिणाम झाला आहे.[१२][१३]

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ a b Why Does India Have Relations With North Korea?
  2. ^ Look Who's Helping North Korea, Forbes, Nov 2010
  3. ^ Panda, Jagannath (30 September 2020). "India's Ties to North Korea: Can New Delhi Overcome Challenges to Its Maturing Engagement?". 38 North. The Henry L. Stimson Center. 8 October 2020 रोजी पाहिले.
  4. ^ India says North Korea nuclear test "of deep concern", Reuters, Feb 12, 2013
  5. ^ "Kim's death: Will India-North Korea ties improve?, NDTV, December 20, 2011". Archived from the original on 16 March 2013. 21 December 2012 रोजी पाहिले.
  6. ^ "Archived copy". Archived from the original on 5 April 2012. 2015-02-19 रोजी पाहिले.CS1 maint: archived copy as title (link)
  7. ^ Negative views of Russia on the Rise: Global Poll
  8. ^ Choong Soon Kim (16 October 2011). Voices of Foreign Brides: The Roots and Development of Multiculturalism in Korea. AltaMira Press. p. 34. ISBN 978-0-7591-2037-2.
  9. ^ "Korean memorial to Indian princess". BBC News. 2001-05-03.
  10. ^ "India-DPR Korea Relations". Embassy of India Pyongyang. February 2020. 8 October 2020 रोजी पाहिले.
  11. ^ "The food bridge India built with Kim's Korea". The Telegraph. Kolkata. Archived from the original on 7 January 2012. 21 December 2012 रोजी पाहिले.
  12. ^ "Kim's death: Will India-North Korea ties improve?". NDTV. 19 December 2011. Archived from the original on 16 March 2013. 21 December 2012 रोजी पाहिले.
  13. ^ "North Korea's rocket launch unwarranted: India". The Hindu. 13 December 2012. 21 December 2012 रोजी पाहिले.
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=भारत-उत्तर_कोरिया_संबंध&oldid=2352125" पासून हुडकले