सर्वंकष त्रिकोणमितीय सर्वेक्षण

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
ग्रेट त्रिकोणमितीय सर्वेक्षणासाठी निर्देशांक

ग्रेट त्रिकोणमितीय सर्वेक्षण हा एक प्रकल्प होता ज्याचा उद्देश संपूर्ण भारतीय उपखंडाचे वैज्ञानिक अचूकतेने सर्वेक्षण करणे होते. त्याची सुरुवात 1802 मध्ये ब्रिटिश पायदळ अधिकारी विल्यम लॅम्बटन यांनी ईस्ट इंडिया कंपनीच्या आश्रयाने केली होती. [१] त्यांचे उत्तराधिकारी जॉर्ज एव्हरेस्ट यांच्या नेतृत्वाखाली या प्रकल्पाची जबाबदारी सर्वे ऑफ इंडियाकडे देण्यात आली. अँड्र्यू स्कॉट वॉ याने एव्हरेस्ट सर केला आणि 1861 नंतर या प्रकल्पाचे नेतृत्व जेम्स वॉकर यांच्याकडे होते, ज्यांनी 1871 मध्ये त्याच्या पूर्णतेची देखरेख केली.

द्वीपकल्प ओलांडून प्रथम त्रिकोणी

सर्वोच्च अचूकता प्राप्त करण्यासाठी साध्या त्रिकोणमितीवरून मोजलेल्या सर्व अंतरांवर अनेक सुधारणा लागू केल्या गेल्या:

  • पृथ्वीची वक्रता
  • पृथ्वीच्या वक्रतेचे गोलाकार नसलेले स्वरूप
  • पेंडुलम आणि प्लंब रेषांवर पर्वतांचा गुरुत्वाकर्षण प्रभाव [२]
  • अपवर्तन
  • समुद्रसपाटीपासूनची उंची

अधीक्षक[संपादन]

  • 1818-1823 - विल्यम लॅम्बटन
  • 1823-1843 - सर जॉर्ज एव्हरेस्ट
  • 1843-1861 - अँड्र्यू स्कॉट वॉ
  • 1861-1883 - जेम्स थॉमस वॉकर
  • 1884-1888 - चार्ल्स थॉमस हेग
  • 1888-1894 - जॉर्ज स्ट्रहान
  • 1894-1899 - सेंट जॉर्ज कॉर्बेट गोर
  • 1899-1911 - सिडनी जेराल्ड बुरार्ड
  • 1912-1921 - सर जेराल्ड पॉन्सनबी लेनॉक्स-कॉनिंगहॅम
  1. ^ Gill, B. (2001); "THE BIG MAN. Surveying Sir George Everest", in: Professional Surveyor Magazine, Vol. 21 Nr 2. Retrieved online Archived 2017-02-10 at the Wayback Machine. 8 March 2016.
  2. ^ Pratt, John Henry (1855). "On the Attraction of the Himalaya Mountains, and of the Elevated Regions beyond Them, upon the Plumb-Line in India". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. 145: 53–100. doi:10.1098/rstl.1855.0002. JSTOR 108510.