Jump to content

"खडक" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Content deleted Content added
खूणपताका: अभिनंदन! १० व्या संपादनाचा टप्पा ओलांडला ! दृश्य संपादन
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
ओळ १: ओळ १:
[[चित्र:Darone.jpg|अल्ट=|इवलेसे]]
[[चित्र:Darone.jpg|अल्ट=|इवलेसे]]
मातीच्या कोणत्याही कठीण रुपातील निसर्गजन्य वस्तूला खडक म्हणतात. तसेच इतर प्रकारचेही खडक असू शकतात.माती एकत्र होऊन खडक बनतात.
लाव्हापासून बनलेल्या कठीण रूपातील निसर्गजन्य वस्तूला दगड किंवा खडक किंवा पाषाण म्हणतात. लाव्हा रस घट्ट झाला की त्यापासून डोंगर बनतात. खडक हा डोंगराचा तुकडा असतो. इतर प्रकारचेही खडक असू शकतात.


भूपृष्ठावर व त्याखाली काही किलोमीटर खोलीपर्यंत आढळणाऱ्या व नैसर्गिकरीत्या तयार झालेल्या खनीजीच्या मिश्रणाला खडक असे म्हणतात .खडकांचे गुणधर्म हे त्यातील खनिजे व ही खनिजे एकत्र येण्याच्या प्रक्रियेवर अवलंबून असतात. बहुतांशी खडकात सिलिका , अल्युमिनीअम , मॅग्नशिअम व लोह यांचे प्रमाण जास्त असते .
द्रवरूपातील पृ्थ्वी थंड होताना खडक तयार झाले. भूपृष्ठावर व त्याखाली काही किलोमीटर खोलीपर्यंत आढळणाऱ्या व नैसर्गिकरीत्या तयार झालेल्या खनिजाच्या मिश्रणालाही खडक म्हणतात .खडकाचे गुणधर्म हे त्यातील खनिजे व ही खनिजे एकत्र येण्याच्या प्रक्रियेवर अवलंबून असतात. बहुतांशी खडकांत सिलिका, ॲल्युमिनियम, मॅग्नशिअम व लोह यांचे प्रमाण जास्त असते .


==प्रकार ==
==प्रकार ==
निर्मितीनुसार खडकाचे तीन प्रमुख प्रकार पडतात .
निर्मितीनुसार खडकाचे तीन प्रमुख प्रकार पडतात .


===अग्निजन्य खडक ===
==अग्निजन्य खडक ==
भूगर्भातील तप्त [[लाव्हा]] थंड झाल्यावर त्याला अतिशय कठीण असे स्वरूप येते त्यालाच अग्निजन्य खडक असे म्हणतात. [[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रात]] [[बसाल्ट खडक|बसाल्ट]] या खडकाचे [[पठार]] आहे.
भूगर्भातील तप्त [[लाव्हा]] थंड झाल्यावर त्याला अतिशय कठीण असे स्वरूप येते, त्यालाच अग्निजन्य खडक (बेसाल्ट) असे म्हणतात. [[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रात]] [[बेसाल्ट]] या काळ्या पाषाणाचे [[पठार]] आहे.

===गाळाचे खडक=== हवकनहिहलबनदनतसरल
==गाळाचे खडक==
[[चित्र:Darone.jpg|अल्ट=|इवलेसे]]
लाव्हापासून बनलेल्या कठीण रूपातील निसर्गजन्य वस्तूला दगड किंवा खडक किंवा पाषाण म्हणतात. लाव्हा रस घट्ट झाला की त्यापासून डोंगर बनतात. खडक हा डोंगराचा तुकडा असतो. इतर प्रकारचेही खडक असू शकतात.

हे खडक पृथ्वीच्या अंतर्गत भागातील पदार्थापासूनन तयार होत असल्यामुळे त्यांना प्राथमिक खडक असेही म्हणतात. या खडकांत जीवाश्म आढळत नाहीत .

द्रवरूपातील पृ्थ्वी थंड होताना खडक तयार झाले. भूपृष्ठावर व त्याखाली काही किलोमीटर खोलीपर्यंत आढळणाऱ्या व नैसर्गिकरीत्या तयार झालेल्या खनिजाच्या मिश्रणालाही खडक म्हणतात .खडकाचे गुणधर्म हे त्यातील खनिजे व ही खनिजे एकत्र येण्याच्या प्रक्रियेवर अवलंबून असतात. बहुतांशी खडकांत सिलिका, ॲल्युमिनियम, मॅग्नशिअम व लोह यांचे प्रमाण जास्त असते.



ज्वालामुखीय प्रक्रियेतून बाहेर पडणाऱ्या लाव्हारसाचे भूपृष्ठावर व शिलारसाचे भूपृष्ठाखाली घनीभवन होते. त्यापासून निर्माण होणाऱ्या खडकांना अग्निज खडक असे म्हणतात. हे खडक पृथ्वीच्या अंतर्गत भागातील पदार्थापासुन तयार होत असल्यामुळे त्यांना प्राथमिक खडक असेही म्हणतात . या खडकात जीवाशमं आढळत नाहीत .


अग्निज खडकाचे दोन प्रकार केले जातात .
अग्निज खडकाचे दोन प्रकार केले जातात .
ओळ १९: ओळ २५:


२)बहिनिर्मित अग्निज खडक
२)बहिनिर्मित अग्निज खडक

.


==गाळाचे खडक==


===रूपांतरित खडक===


[[वर्ग:भूगोल]]


==रूपांतरित खडक==


[[वर्ग:भूगोल]]
[[वर्ग:भूगोल]]

१६:०९, २६ सप्टेंबर २०१९ ची आवृत्ती

लाव्हापासून बनलेल्या कठीण रूपातील निसर्गजन्य वस्तूला दगड किंवा खडक किंवा पाषाण म्हणतात. लाव्हा रस घट्ट झाला की त्यापासून डोंगर बनतात. खडक हा डोंगराचा तुकडा असतो. इतर प्रकारचेही खडक असू शकतात.

द्रवरूपातील पृ्थ्वी थंड होताना खडक तयार झाले. भूपृष्ठावर व त्याखाली काही किलोमीटर खोलीपर्यंत आढळणाऱ्या व नैसर्गिकरीत्या तयार झालेल्या खनिजाच्या मिश्रणालाही खडक म्हणतात .खडकाचे गुणधर्म हे त्यातील खनिजे व ही खनिजे एकत्र येण्याच्या प्रक्रियेवर अवलंबून असतात. बहुतांशी खडकांत सिलिका, ॲल्युमिनियम, मॅग्नशिअम व लोह यांचे प्रमाण जास्त असते .

प्रकार

निर्मितीनुसार खडकाचे तीन प्रमुख प्रकार पडतात .

अग्निजन्य खडक

भूगर्भातील तप्त लाव्हा थंड झाल्यावर त्याला अतिशय कठीण असे स्वरूप येते, त्यालाच अग्निजन्य खडक (बेसाल्ट) असे म्हणतात. महाराष्ट्रात बेसाल्ट या काळ्या पाषाणाचे पठार आहे.

गाळाचे खडक

लाव्हापासून बनलेल्या कठीण रूपातील निसर्गजन्य वस्तूला दगड किंवा खडक किंवा पाषाण म्हणतात. लाव्हा रस घट्ट झाला की त्यापासून डोंगर बनतात. खडक हा डोंगराचा तुकडा असतो. इतर प्रकारचेही खडक असू शकतात.

हे खडक पृथ्वीच्या अंतर्गत भागातील पदार्थापासूनन तयार होत असल्यामुळे त्यांना प्राथमिक खडक असेही म्हणतात. या खडकांत जीवाश्म आढळत नाहीत .

द्रवरूपातील पृ्थ्वी थंड होताना खडक तयार झाले. भूपृष्ठावर व त्याखाली काही किलोमीटर खोलीपर्यंत आढळणाऱ्या व नैसर्गिकरीत्या तयार झालेल्या खनिजाच्या मिश्रणालाही खडक म्हणतात .खडकाचे गुणधर्म हे त्यातील खनिजे व ही खनिजे एकत्र येण्याच्या प्रक्रियेवर अवलंबून असतात. बहुतांशी खडकांत सिलिका, ॲल्युमिनियम, मॅग्नशिअम व लोह यांचे प्रमाण जास्त असते.


अग्निज खडकाचे दोन प्रकार केले जातात .

१) अंतनिर्मित अग्निज खडक

२)बहिनिर्मित अग्निज खडक

.


गाळाचे खडक

रूपांतरित खडक


रूपांतरित खडक