रानी मछैया
| रानी मछैया | |
|---|---|
| आयुष्य | |
| जन्म स्थान | सिद्धापुरा ,कोडागु, कर्नाटक , भारत |
| व्यक्तिगत माहिती | |
| नागरिकत्व |  भारतीय
|
| देश | भारत |
| गौरव | |
| पुरस्कार | पद्मश्री पुरस्कार |
रानी मछैया ह्या कोडागुच्या उमाथत लोकनृत्यकार, कोडवा साहित्य अकादमीच्या माजी अध्यक्षा [१] नृत्याद्वारे कोडावा संस्कृतीचे संवर्धन आणि त्याचा प्रसार करतात. भारत सरकारने उमाथत नृत्य क्षेत्रातील योगदानासाठी त्यांना २०२३ मध्ये पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित केले आहे.[२]
ओळख
[संपादन]'उमाथत ची रानी' या नावाने प्रसिद्ध असलेल्या राणीचा जन्म १९४३ मध्ये कोडागु जिल्ह्यातील सिद्धापुरा येथे झाला. [३]मछैयाचे दिवंगत पती वकील होते ज्यांचे वयाच्या ६५ व्या वर्षी निधन झाले. तिचा मुलगा सतीश बेंगळुरूमध्ये सॉफ्टवेर अभियंता आहे. राणीची मुलगी सरिता देवैया ही कोडागुमध्ये गृहिणी आहे.[४]
कारकीर्द
[संपादन]तिने PUC सोडले आणि १९८४ नंतर ‘उमाथत’ लोकप्रिय करण्यासाठी मोहीम सुरू केली. राणी मछैया यांनी १०,००० हून अधिक मुलांना ‘उमाथत’ लोकनृत्य शिकवून कोडवा संस्कृतीचे संवर्धन आणि जतन करण्यासाठी कठोर परिश्रम घेतले आहेत. मछैयाने कावेरी कला वृंदा देखील स्थापन केली आणि गोवा, हिमाचल प्रदेश, जम्मू आणि काश्मीर, ओडिशा, मिझोरम, महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश, पंजाब आणि इतर राज्यांमध्ये नृत्य प्रकार लोकप्रिय केले. सध्या, ती कोडवा भाषेचे साहित्य जतन करण्यासाठी लिपी (वर्णमाला किंवा लिपी) डिझाइन करण्यासाठी काम करणाऱ्या कोडवांच्या गटांना प्रोत्साहन देत आहे. "हे काहीसे कन्नडसारखेच दिसेल आणि त्यात ध्वन्यात्मकता आणि अतिरिक्त शब्द असतील जे कन्नड लिपीमध्ये कोडवा भाषेत वापरले जातात.[५]
पुरस्कार
[संपादन]संदर्भ
[संपादन]- ^ "Reminiscing 2009: A year of ups and downs". Deccanherald.com (English भाषेत). 31 December 2009. 14 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 14 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ a b "Padma Awards 2023 announced". pib.gov.in (English भाषेत). 25 January 2023. 13 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 13 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Their life objective saved art from going into oblivion". Deccanherald.com (English भाषेत). 26 January 2023. 14 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 14 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Karnataka: Who Are Padma Shri Awardees 'Tamate Master' and 'Ummathat Ki Rani'?". thequint.com (English भाषेत). 27 January 2023. 14 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 14 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Meet Rani Machaiah, who has made popularising a Kodava folk dance form her life's mission". Indianexpress.com (English भाषेत). 11 March 2023. 14 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 14 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Rajyotsava Awards". karnataka.gov.in (English भाषेत). 14 March 2023. 14 March 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 14 March 2023 रोजी पाहिले.CS1 maint: unrecognized language (link)