माघ नवरात्र
माघ नवरात्री हा माघ (जानेवारी-फेब्रुवारी) या चंद्र महिन्यात साजरा होणारा एक वार्षिक हिंदू सण आहे. या नवरात्रीला गुप्त नवरात्री असेही म्हणतात. या उत्सवाचा पाचवा दिवस अनेकदा स्वतंत्रपणे वसंत पंचमी किंवा बसंत पंचमी म्हणून साजरा केला जातो; जो हिंदू परंपरेतील वसंत ऋतुची अधिकृत सुरुवात असतो. यामध्ये देवी सरस्वती पूजा केली जाते आणि कला, संगीत, लेखन आणि पतंग उडवले जातात. काही प्रदेशांमध्ये, हिंदू प्रेमाचा देव काम हा पूजनीय आहे. [१] [२] माघ नवरात्री ही प्रादेशिक किंवा वैयक्तिकरित्या साजरी केली जाते. [३]
नवरात्र म्हणजे नऊ रात्रींचा समूह असा शब्दशः अर्थ होत असून हा सण नऊ रात्री (आणि दहा दिवस) साजरा होतो; प्रथम चैत्र महिन्यात ( ग्रेगोरियन कॅलेंडरच्या मार्च/एप्रिलमध्ये) आणि पुन्हा शारदा महिन्यात साजरा होतो. नवरात्र वेगवेगळ्या कारणांसाठी आणि हिंदू भारतीय सांस्कृतिक क्षेत्राच्या विविध भागांमध्ये वेगळ्या पद्धतीने साजरी केली जाते. [४] [५]
सैद्धांतिकदृष्ट्या, चार हंगामी नवरात्री आहेत. तथापि, व्यवहारात, पावसाळ्यानंतर शरद ऋतूतील शारदा नवरात्री नावाचा हा सण आहे. हा सण हिंदू कॅलेंडर महिन्याच्या आश्विन महिन्याच्या शुक्ल पक्षात साजरा केला जातो, जो विशेषतः सप्टेंबर आणि ऑक्टोबर या ग्रेगोरियन महिन्यांमध्ये येतो. [४] [१]
संदर्भ[संपादन]
- ^ a b James G. Lochtefeld 2002.
- ^ R. Manohar Lall (1933). Among the Hindus: A Study of Hindu Festivals. Asian Educational Services. pp. 27–33. ISBN 978-81-206-1822-0.
- ^ The Illustrated Weekly of India, Volume 96. Bennett, Coleman & Company. 1975. p. 37.
- ^ a b Encyclopedia Britannica 2015.
- ^ Christopher John Fuller (2004). The Camphor Flame: Popular Hinduism and Society in India. Princeton University Press. pp. 108–109. ISBN 978-0-69112-04-85.