बंटवाल

बंटवाल
बंटवाल
	Suburb
	Kashi Mutt
	गुणक: 12°53′37″N 74°59′41″E / 12.8936°N 74.9947°Eगुणक: 12°53′37″N 74°59′41″E / 12.8936°N 74.9947°E
Country	India
State	कर्नाटक
District	दक्षिण कन्नड
जवळचे शहर	मंगळूर
क्षेत्रफळ
• एकूण	२५ km२ (१० sq mi)
Elevation	३६ m (११८ ft)
लोकसंख्या (2011)
• एकूण	४०,१५५
• लोकसंख्येची घनता	एक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी / कार्यवाहक/किमी2 (एक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी round कार्यवाहक/चौ मै)
Languages
Time zone	UTC+5:30 (IST)
PIN	574 211
Telephone code	08255
Vehicle registration	KA-70
संकेतस्थळ	www.bantwaltown.mrc.gov.in

बंटवाल ( listen (सहाय्य·माहिती)</img> listen (सहाय्य·माहिती)) हा दक्षिण कन्नड जिल्ह्यातील एक तालुका आहे. तो कर्नाटक, भारत येथे स्थित आहे. तो मंगलोर शहराच्या मध्यभागापासून पूर्वे दिशेला २५ किमी (१६ मैल) अंतरावर स्थित आहे . बंटवालचा बीसी रोड-कैकंबा हे कर्नाटकातील दक्षिण कन्नड जिल्ह्यातील सर्वात वेगाने विकसित होत असलेल्या क्षेत्रांपैकी एक आहे.

बीसी रोड-कैकंबा, पनेमंगलोर आणि मेलकर प्रदेशांसोबतच शहरीकरण झाले आहे. ते मंगळुरूचे पूर्व उपनगर म्हणूनही विकसित होत आहेत. मंगळुरूच्या पूर्वेकडे, बीसी रोड-कैकंबा प्रदेशापर्यंतचा भाग एक सतत मंगळूर शहरी एकत्रीकरण क्षेत्र बनवतो. जो सध्या कर्नाटकात बंगळुरूनंतर दुसरा सर्वात मोठे क्षेत्र आहे. बंटवाल हे दक्षिण कन्नड जिल्ह्यातील लोकसंख्येच्या बाबतीत मंगळूर, उल्लाल (दोन्ही मंगळूर शहरी एकत्रीकरण क्षेत्रांतर्गत येतात) आणि पुत्तूर नंतर चौथ्या क्रमांकाचे मोठे शहरी क्षेत्र आहे.

इतिहास[संपादन]

बंटवाल म्हणजे बंट वाला, ज्याचा अर्थ तुलू भाषेत "जिथे बंट राहतात" असा होतो.^[२] हे राष्ट्रीय महामार्ग ७३ (भारत) वर नेत्रावती नदीच्या काठावर वसलेले आहे. बीसी रोड (बंटवाल क्रॉस रोड) जवळचे शहर व्यापारी केंद्र म्हणून प्रसिद्ध आहे.

पूर्वी, बंटवाल हे शहर पर्शियन आखाती राज्यांबरोबरच्या व्यापारासाठी प्रसिद्ध होते. ते मंगळूरच्या अगदी जवळ होते. तथापि, पावसाळ्यात नेत्रावती नदीला आलेल्या पुरामुळे व्यापारी आणि नवीन वसाहतींना जास्त उंचीमुळे बीसी रोड लगतच्या शहरात जाण्यास भाग पाडले. हळूहळू बहुतांश सरकारी कार्यालये बीसी रोडवर स्थलांतरित झाली.

१८५२ पूर्वी, बंटवाल तालुका हा संपूर्ण कॅनरा प्रांतातील सर्वात मोठा तालुका होता. त्यात उत्तर कॅनरा, उडुपी, मंगळूर आणि कासारगोड जिल्ह्यांचा समावेश होता. ४११ गावे आणि एकूण लोकसंख्या १,६९,४१६ होती. स.न. १८५२ मध्ये, त्याचा एका भागापासून पुत्तूर तालुका तयार करण्यात आला.^[३] बंटवाल हे म्हैसूर देशात जात असताना प्रांतातील उत्पादनासाठी एक उद्योजक होते आणि कॉफीच्या व्यापाराच्या विस्तारामुळे त्यांना उशीरा वर्षांचा मोठा फायदा झाला होता. त्यात बिल्लव, बंट, भंडारी, गनिगस, कुलाल, गौड सारस्वत ब्राह्मण, कोकणी कॅथलिक आणि काही जैन लोकांची सुमारे हजारो विखुरलेली घरे होती. ^[३]

लोकसंख्याशास्त्र[संपादन]

२००१ च्या भारताच्या जनगणनेनुसार^[४], बंटवालची लोकसंख्या ३६,८२९ होती. लोकसंख्येच्या ५०% पुरुष आणि ५०% स्त्रिया आहेत. बंटवालचा सरासरी साक्षरता दर ७४% आहे. हा दर राष्ट्रीय सरासरी ५९.५% पेक्षा जास्त आहे. ७६% पुरुष आणि ७२% स्त्रिया साक्षर आहेत. १२% लोकसंख्या ६ वर्षांपेक्षा कमी वयाची आहे. तुलु भाषा ही येथे बोलली जाणारी मुख्य भाषा आहे. कन्नड व्यतिरिक्त, कोकणी आणि शहरामध्ये बेरी भाषिक लोकसंख्या देखील आहे.

२०११ च्या भारतीय जनगणनेनुसार, एकूण लोकसंख्येच्या ६१.२७% हिंदू, ३२.४७% मुस्लिम आणि ५.९५% ख्रिश्चन आहेत.^[५]

राजकारण[संपादन]

यू राजेश नाईक (भाजप) हे २०१८ पासून बांटवल (कर्नाटक विधानसभा मतदारसंघ) चे आमदार आहेत.

अर्थव्यवस्था[संपादन]

हे शहर अजूनही किराणामाल, तंबाखू, हार्डवेअर आणि सोन्याचे महत्त्वाचे व्यापार केंद्र मानले जाते.

वाहतूक[संपादन]

बीसी रोड बसस्थानकावरून अनेक बसेस मुडीपू, मूडबिद्री, सुरथकल, मुल्की, किन्नीगोली, विटला या जवळपासच्या ठिकाणी जातात. बीसी रोड येथील रेल्वे स्थानकाची देखभाल दक्षिण पश्चिम रेल्वेकडून केली जाते. येथून मंगळूर बंदर सुमारे ३० किलोमीटर (१९ मैल) अंतरावर आहे. मंगळूर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ बीसी रोडपासून सुमारे ४५ मिनिटांच्या अंतरावर आहे.

हे देखील पहा[संपादन]

मिथूर

संदर्भ[संपादन]

^ "Home | ಬಂಟ್ವಾಳ ಪುರಸಭೆ". Archived from the original on 2013-10-21. 2013-10-21 रोजी पाहिले.
^ "曲靖市商业展览专卖店". Archived from the original on 2019-10-03. 2023-04-17 रोजी पाहिले.
^ ^a ^b "A Gazetteer of Southern India" published in 1855
^ "Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)". Census Commission of India. Archived from the original on 2004-06-16. 2008-11-01 रोजी पाहिले.
^ "Muslim population goes up in DK too: Census report". 19 September 2015.

बाह्य दुवे[संपादन]

[१]^{[permanent dead link]}^{[ <span title="Dead link tagged October 2019">कायमचा मृत दुवा</span> ]}
श्री धमा मनिला
श्री करिंजेश्वरा शिव आणि पार्वती मंदिरे, करिंजे
श्री वीरा मारुती मंदिर, नंदावर
बंटवाल
श्री व्यंकटरमण स्वामी कॉलेज बंटवाल Archived 2018-10-22 at the Wayback Machine.
[२]
https://web.archive.org/web/20131021123414/http://www.bantwaltown.gov.in/

श्री पानोली बैलू कल्लुर्ती दैवस्थान, साजिपा बंटवाल

श्री सदाशिव मंदिर, नरहरी पर्वत श्री लक्ष्मी व्यंकटरमण मंदिर, बंटवाल श्री वीरा विठ्ठल व्यंकटरमण मंदिर, पानेमंगलोर श्री हनुमान मंदिर, नंदावरा श्री गणपती मठ, पानेमंगलोर पोलाली श्री राजराजेश्वरी मंदिर, पोलाली

[1] "Home | ಬಂಟ್ವಾಳ ಪುರಸಭೆ". Archived from the original on 2013-10-21. 2013-10-21 रोजी पाहिले.

[2] "曲靖市商业展览专卖店". Archived from the original on 2019-10-03. 2023-04-17 रोजी पाहिले.

[auto-3] "A Gazetteer of Southern India" published in 1855

[4] "Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)". Census Commission of India. Archived from the original on 2004-06-16. 2008-11-01 रोजी पाहिले.

[5] "Muslim population goes up in DK too: Census report". 19 September 2015.

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]