पतियाळा आणि पूर्व पंजाब राज्य संघ विधानसभा

पतियाळा आणि पूर्व पंजाब राज्य संघ विधानसभा ही भारतातील पतियाळा आणि पूर्व पंजाब राज्य संघाची एकसदनीय राज्य-स्तरीय विधानमंडळ होती. विधानसभेच्या दोन निवडणुका झाल्या; पहिली १९५१ मध्ये आणि दुसरी १९५४ मध्ये. विधानसभेत ६० जागा होत्या. पतियाळा येथील राजेशाही किल्ला मुबारकच्या दरबारात (कोर्ट) सभा होत असे.

१९५१ मध्ये ४० एकल-सदस्यीय मतदारसंघ आणि १० दुहेरी-सदस्यीय मतदारसंघ होते (त्यापैकी एकही अनुसूचित जाती किंवा अनुसूचित जमातीसाठी राखीव नव्हता). भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने या निवडणुकीत २६ जागा जिंकल्या. अकाली दलाने १९ जागांसह अपक्ष आणि भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाचा पाठिंबा एकत्रित करून संयुक्त आघाडीची स्थापना केली. भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस मंत्रिमंडळाने १८ एप्रिल १९५२ रोजी राजीनामा दिला. २२ एप्रिल १९५२ रोजी युनायटेड फ्रंटचे ग्यानसिंग रारेवाला यांनी मंत्रिमंडळाची स्थापना केली. रारेवाला यांनी ११ मार्च १९५३ रोजी राजीनामा दिला.

भारतीय राज्यघटनेच्या कलम १७२(१) च्या तरतुदीनुसार १९५१ मध्ये निवडून आलेल्या विधानसभेचा कार्यकाळ पाच वर्षांचा होता. भारतीय राष्ट्रपती राजेंद्र प्रसाद यांनी ४ मार्च १९५३ रोजी संविधानाच्या कलम ३५६ नुसार विधानसभा विसर्जित केली. अध्यक्षांनी घोषित केले की, परिसीमन आयोगाच्या मतदारसंघांची पुनर्रचना पूर्ण होताच नवीन निवडणुका घेण्यात येतील. सीमांकन आयोगाचा आदेश १५ सप्टेंबर १९५३ रोजी प्रकाशित झाला. पतियाळा आणि पूर्व पंजाब राज्य संघ राज्याच्या विधानसभेच्या सार्वत्रिक निवडणुका फेब्रुवारी १९५४ मध्ये झाल्या. १९५४ च्या निवडणुकीत ३४ अनारक्षित एकल-सदस्यीय मतदारसंघ, २ एकल-सदस्यीय मतदारसंघ अनुसूचित जातींसाठी राखीव आणि १२ अनारक्षित दुहेरी-सदस्यीय मतदारसंघ होते. भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसला निवडणुकीत पूर्ण बहुमत मिळाले. कर्नल रघबीर सिंग यांची ६ मार्च १९५४ रोजी विधानसभेत भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे नेते म्हणून निवड झाली. काँग्रेसने दोन दिवसांनी सरकार स्थापन केले. रामसरचंद मित्तल यांची सभापती तर सरदार चेत सिंग यांची उपसभापती म्हणून निवड करण्यात आली.

३१ ऑक्टोबर १९५६ रोजी, पतियाळा आणि पूर्व पंजाब राज्य संघ विधानसभेचे पंजाब विधानसभेत विलीनीकरण झाले. पतियाळा आणि पूर्व पंजाब राज्य संघ विधानसभेचे सदस्य १ नोव्हेंबर १९५६ पासून पंजाब विधानसभेचे सदस्य बनले. पतियाळा आणि पूर्व पंजाब राज्य संघ विधानसभेच्या सदस्यांनी पंजाब विधान परिषदेसाठी सहा सदस्यांची निवड केली.