नेरळ
| नेरळ | |
| भारतामधील शहर | |
 |
|
  नेरळ |
|
| देश |  भारत |
| राज्य | महाराष्ट्र |
| जिल्हा | रायगड जिल्हा |
| समुद्रसपाटीपासुन उंची | १३० फूट (४० मी) |
| लोकसंख्या (२०११) | |
| - शहर | १६,०६० |
| - घनता | ३६८ /चौ. किमी (९५० /चौ. मैल) |
| प्रमाणवेळ | यूटीसी+०५:३० |
| neral.ind.in | |
नेरळ हे रायगड जिल्ह्याच्या कर्जत तालुक्यामधील एक गाव आहे. नेरळ रेल्वे स्थानक मुंबई उपनगरी रेल्वेच्या मध्य मार्गावरील एक स्थानक आहे. येथून वीस किलोमीटर अंतरावर असलेल्या माथेरान या थंड हवेच्या ठिकाणी जाण्यासाठी छोट्या रेल्वेचे हे पहीले स्थानक आहे. या छोट्या नॅरो गेज रेल्वे ट्रॅकचे निर्माण अब्दुल हुसैन आदमजी पीरबोय यांनी स्वखर्चाने केला, इ.स. १९०७ मध्ये या ट्रॅकवर पहीली छोटी रेल्वेगाडी धावली.
नेरळ हे भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील रायगड जिल्ह्यातील एक शहर आहे.[1][2] पनवेल, मुंबई, ठाणे आणि पुण्याशी जोडलेले रायगड जिल्ह्यातील हे ८३ किमीचे विकसनशील शहर आहे. आगरी, कुंभार, ब्राह्मण, मुस्लिम इत्यादी समाजातील स्थानिक लोक येथे स्थायिक झाले कारण हे ठिकाण माथेरान आणि विकटगडासाठी प्रमुख मार्ग होते जे मराठा साम्राज्य, मुघल साम्राज्य आणि ईस्ट इंडिया कंपनीसाठी राजकीयदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण होते. नेरळ ते माथेरान ट्रेन मार्ग ईस्ट इंडिया कंपनीने व्यापार आणि वसाहतींसाठी विकसित केला होता. हुतात्मा वीर भाई कोतवाल हे नेरळ - माथेरानमध्ये ब्रिटिश पोलिसांविरुद्ध बंड करणारे महान वीर होते. गावाची स्थापना 12 व्या शतकात चंचे कुटुंबाने केली होती, जोरदार पुरामुळे त्यांची बहुतेक शेती जमीन नष्ट झाली होती. मूळचे चंचे कुटुंब जिथे स्थलांतरित झाले ते ठिकाण आता चंचे पाडा म्हणून ओळखले जाते. आजूबाजूच्या गावांतील इतर अनेक कुटुंबांनी पुढील वर्षांमध्ये त्यांचे घर, शेत आणि जनावरे यांच्यावर होणाऱ्या नियमित पुरापासून स्वतःचे रक्षण करण्यासाठी असेच पालन केले.
हवामान
[संपादन]पावसाळ्यात येथे भरपूर प्रमाणात पाऊस पडतो आणि हवामान समशीतोष्ण राहते. हिवाळ्यात येथील हवामान थंड असते व अनेकदा सकाळी धुके पडते. उन्हाळ्यात हवामान उष्ण असते. पावसाळ्यात येथे भातशेती, नागलीशेती केली जाते.