Jump to content

नलिनी अंबाडी

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
नलिनी अंबाडी

जन्म २० मार्च, १९५९ (1959-03-20)
पुरस्कार अमेरिकन असोसिएशन फॉर द ॲडव्हान्समेंट ऑफ सायन्स

नलिनी अंबाडी (२० मार्च १९५९ ते २८ ऑक्टोबर २०१३) या एक भारतीय-अमेरिकन सामाजिक मानसशास्त्रज्ञ आणि गैर-मौखिक वर्तन आणि परस्पर धारणा यावरील अग्रगण्य तज्ञ होत्या.[१] त्यांचा जन्म कोलकाता, भारत येथे झाला होता. त्यांनी दिल्ली विद्यापीठाच्या लेडी श्री राम कॉलेज फॉर वुमनमधून बॅचलर डिग्री मिळवली होती.[२] कॉलेज ऑफ विल्यम अँड मेरी येथून मानसशास्त्रातील पदव्युत्तर पदवीसाठी युनायटेड स्टेट्समध्ये जाऊन त्यांनी आपले शिक्षण केले होते. नंतर हार्वर्डमधून सामाजिक मानसशास्त्रात पीएचडी प्राप्त केली. हार्वर्डमध्ये संशोधन पूर्ण करत असताना, त्यांची भेट त्यांचे पती राज मारफाटियाशी यांच्याशी झाली. ते त्यावेळेस हार्वर्ड लॉ स्कूलमध्ये शिकत होते.[३]

१९९१ मध्ये पीएचडी पूर्ण केल्यानंतर, त्यांनी होली क्रॉस कॉलेजमध्ये सहाय्यक प्राध्यापक म्हणून पद स्वीकारून शैक्षणिक क्षेत्रात प्रवेश केला. त्या टफ्ट्स विद्यापीठात सहयोगी प्राध्यापक बनल्या.[४] २०११ मध्ये नलिनी अंबाडी नंतर स्टॅनफोर्ड फॅकल्टीमध्ये सामील झाल्य. स्टॅनफोर्डच्या मानसशास्त्र विभागात शिकवणाऱ्या त्या पहिल्या भारतीय वंशाच्या व्यक्ती होत्या. विशेष म्हणजे त्यांच्या शैक्षणिक कारकिर्दीत त्यांनी थिन स्लाइस जजमेंट्सच्या संकल्पनेवर व्यापक संशोधन सादर केले. स्टॅनफोर्डमध्ये शिकवत असताना त्यांनी स्पार्क सेंटरची स्थापना केली. २०१३ मध्ये ल्युकेमियामुळे त्यांचा मृत्यू होईपर्यंत त्यांनी स्पार्क सेंटर तयार करण्याचे काम केले. त्यांच्या मृत्यूमुळे जागतिक स्तरावर दक्षिण-आशियाई अस्थिमज्जा नोंदणीची संख्या वाढवण्याच्या मोहिमेला सुरुवात झाली. [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">संदर्भ हवा</span> ]

मानसशास्त्राचे प्राध्यापक निकोलस रूल यांनी नलिनी अंबाडी यांचे वर्णन करताना लिहीले होते की - "सामाजिक मानसशास्त्र, सांस्कृतिक मानसशास्त्र आणि सामाजिक आणि सांस्कृतिक न्यूरोसायन्समधील वारसा मागे सोडणे[आहे] ज्याचे आपण सर्व लाभार्थी आहोत... विज्ञानातील उत्कृष्टतेचे एक प्रेरणादायी उदाहरण आहे. चिकाटी, उत्कटता आणि अनपेक्षित नशीब एखाद्याचे जीवन कसे बदलू शकते आणि एखाद्या व्यक्तीच्या अपेक्षेपेक्षा जास्त प्रभाव पाडू शकतो."[५][६]

प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण

[संपादन]

त्या भारतातील केरळ राज्यातील मूळ रहिवासी होत्या. नलिनी अंबाडी यांनी त्यांचे शालेय शिक्षण लॉरेन्स स्कूल, लव्हडेल येथे केले. लेडी श्री राम कॉलेज फॉर वुमन, दिल्ली येथे महाविद्यालयात प्रवेश घेतला.[५][६] त्यानंतर, त्या उच्च शिक्षणासाठी युनायटेड स्टेट्समध्ये गेल्या. त्यांनी व्हर्जिनियाच्या कॉलेज ऑफ विल्यम अँड मेरीमधून मानसशास्त्रात एमए पूर्ण केले. त्यांनी रॉबर्ट रोसेन्थल यांच्या मार्गदर्शनाखाली १९९१ मध्ये हार्वर्ड विद्यापीठातून सामाजिक मानसशास्त्रात पीएच.डी. पूर्ण केली. त्यांच्याबरोबर त्यांनी थिन स्लाईस जजमेंटव्र संशोधन केले. [७][८]

शैक्षणिक कारकीर्द

[संपादन]

२००४ मध्ये टफ्ट्स विद्यापीठात मानसशास्त्र विभागात प्राध्यापक म्हणून त्यांची नियुक्ती झाली. त्यापूर्वी त्यांनी हार्वर्ड विद्यापीठ, केंब्रिज [९] आणि कॉलेज ऑफ होली क्रॉस, मॅसॅच्युसेट्स [१०] येथे शैक्षणिक पदे भूषवली होती. त्यानंतर त्या २०११ मध्ये कॅलिफोर्नियाच्या स्टॅनफोर्ड विद्यापीठात गेल्या.[४] हार्वर्ड, टफ्ट्स आणि स्टॅनफोर्ड येथे मानसशास्त्र शिकवणाऱ्या त्या पहिल्या भारतीय-अमेरिकन महिला होत्या.

नलिनी अंबाडी यांनी अंतर्ज्ञानाच्या अभ्यासात विशेष काम केले होते. त्यांच्या संशोधनात असे आढळून आले की मानवांना कादंबरीतील लोक किंवा परिस्थितींना प्रतिसाद म्हणून गैर-मौखिक संकेत पटकन समजतात आणि झटपट ठसा उमटवलेली माहिती ही परिस्थिती किंवा व्यक्तीला दीर्घ कालावधीत जाणून घेतल्याने एकत्रित केलेल्या माहितीइतकी शक्तिशाली असते.[११] त्यांनी आणि रॉबर्ट रोसेन्थल यांनी अशा तात्कालिक गैर-मौखिक संकेतांचा संदर्भ देण्यासाठी " थिन स्लाईस " हा शब्द तयार केला. नंतर, लेखक माल्कम ग्लॅडवेल यांनी ब्लिंक: द पॉवर ऑफ थिंकिंग विदाऊट थिंकिंगमधील अंबाडीच्या कामाचा विस्तृत उल्लेख केला होता.[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (October 2023)">संदर्भ हवा</span> ]

नलिनी अंबाडी यांच्या सुप्रसिद्ध प्रयोगांपैकी एकाने विद्यार्थ्यांना शिकविल्याप्रमाणे अपरिचित प्राध्यापकांचे १०-सेकंदांचे मूक व्हिडिओ पाहण्यास सांगितले आणि प्राध्यापकांना आवड, प्रामाणिकपणा, योग्यता आणि इतर गुणांसाठी रेट करण्यास सांगितले. ज्या विद्यार्थ्यांनी प्राध्यापकांचे व्यक्तिमत्त्व आणि अध्यापनाचे गुण जाणून घेण्यासाठी पूर्ण सेमिस्टर घालवले होते त्यांच्या समान रेटिंगसह विद्यार्थ्यांचे प्रतिसाद उल्लेखनीयपणे चांगले संबंधित आहेत.[११]

संदर्भ

[संपादन]
  1. ^ Gladwell, Malcolm, 1963- (2005). Blink : the power of thinking without thinking (1st ed.). New York: Little, Brown and Co. ISBN 0316172324. OCLC 55679231.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  2. ^ "Nalini Ambady, Stanford psychology professor, dies at 54". Stanford News. 31 October 2013. 4 December 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 14 January 2014 रोजी पाहिले.
  3. ^ "A Dedication to Nalini Ambady" (PDF). 2021-01-19 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित.
  4. ^ a b Ambady, Nalini. "Curriculum Vitae" (PDF). Tufts University. 30 October 2013 रोजी पाहिले.Ambady, Nalini. "Curriculum Vitae" (PDF). Tufts University. Retrieved 30 October 2013.
  5. ^ a b Warnick, J.E.; Landis, D. (2015). Neuroscience in Intercultural Contexts. International and Cultural Psychology. Springer New York. ISBN 978-1-4939-2260-4. 9 Apr 2023 रोजी पाहिले.
  6. ^ a b Rule, Ncholas O. "Foreword: A dedication to Nalini Ambady" (PDF). University of Toronto. 9 April 2023 रोजी पाहिले.
  7. ^ Ambady, Nalini; Rosenthal, Robert (1992). "Thin slices of expressive behavior as predictors of interpersonal consequences: A meta-analysis". Psychological Bulletin (इंग्रजी भाषेत). 111 (2): 256–274. doi:10.1037/0033-2909.111.2.256. ISSN 1939-1455.
  8. ^ Tannenbaum, Melanie. "Rest In Peace, Nalini Ambady". Scientific American. 30 October 2013 रोजी पाहिले.
  9. ^ "Psychology Professor Denied Tenure | News | The Harvard Crimson". www.thecrimson.com. 2023-03-16 रोजी पाहिले.
  10. ^ TIMES, Margalit Fox, THE NEW YORK. "Former Holy Cross professor Ambady dies at 54". The Worcester Telegram & Gazette (इंग्रजी भाषेत). 2023-03-16 रोजी पाहिले.
  11. ^ a b Fox, Margalit (4 November 2013). "Nalini Ambady, Psychologist of Intuition, Is Dead at 54". The New York Times. 12 November 2013 रोजी पाहिले.Fox, Margalit (4 November 2013). "Nalini Ambady, Psychologist of Intuition, Is Dead at 54". The New York Times. Retrieved 12 November 2013.

बाह्य दुवे

[संपादन]
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=नलिनी_अंबाडी&oldid=2398551" पासून हुडकले