तुतारी

तुतारी फुंकणारा तुतारीवाला (मुंबई, इ.स. २००६)

तुतारी (स्त्रीलिंगी नाम; अनेकवचन: तुतार्‍या) हे भारतीय उपखंडात, विशेषकरून महाराष्ट्रात, प्रचलित असणारे एक सुषिर (म्हणजे तोंडाने फुंकून वाजवण्याचे) वाद्य आहे. ही आकडेबाज वळणाची, म्हणजे साधारणतः इंग्रजी 'सी' आकाराची असते व तिचा आकार वाजविणाऱ्याच्या तोंडाकडे निमुळता होत आलेला असतो. सर्वसाधारणपणे, हे पितळेचे बनविलेले असते. मात्र सध्या अन्य धातू व मिश्रधातूंमध्येही तुतार्‍या बनवल्या जातात.

पूर्वी लढाईस तोंड फुटणे किंवा राजाचे आगमन होणे, इत्यादी प्रसंगी तुतारी फुंकली जात असे. वर्तमान काळात लग्नप्रसंगात किंवा सभासमारंभांच्या उद्घाटनप्रसंगी हिचा वापर होताना आढळतो.

चित्रदालन

• 

  तुतारीवाल्याचे शिल्प : मोराची चिंचोली, महाराष्ट्र

• 

  तुतारीवाला