Jump to content

गेटवे ऑफ इंडिया

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Puerta de la India (Bombay) (es); ગેટવે ઓફ ઇન્ડિયા (gu); Indiako Atea (eu); Ворота в Индию (ru); Gateway of India (de); Вароты Індыі (be); دروازه هند (fa); 印度门 (zh); Poarta Indiei (ro); 印度門 (zh-hk); Gateway of India (sv); השער להודו (he); 印度門 (zh-hant); भारतीय प्रवेशद्वार (hi); గేట్ వే అఫ్ ఇండియా (te); 인도문 (ko); Pordego al Barato (eo); Brána Indie (cs); இந்தியாவின் நுழைவாயில் (ta); Portale dell'India (it); গেটওয়ে অব ইন্ডিয়া (bn); porte de l'Inde (fr); Gateway of India (nb); गेटवे ऑफ़ इंडिया (bho); गेटवे ऑफ इंडिया (mr); Pintu Gerbang India (ms); Portal da Índia (pt); Gateway of India (en); ਗੇਟਵੇ ਆਫ ਇੰਡਿਆ (pa); Հնդկաստանի դարպաս (hy); Porth India (cy); Cổng Ấn Độ (vi); Gateway of India (nl); Gateway of India (ceb); Brama Indii (Mumbaj) (pl); Gerbang India (id); Ìn-tō͘ ê Mn̂g-lō͘ (nan); ഗേറ്റ് വേ ഓഫ് ഇന്ത്യ (ml); Hindistan keçidi (az); Брама до Індії (uk); インド門 (ja); ಗೇಟ್‍ವೇ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯ, ಮುಂಬೈ (kn); ประตูสู่อินเดีย (th); Porta da India (gl); بوابة الهند (ar); 印度门 (zh-hans); ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱚᱱᱚᱱ ᱫᱩᱣᱟᱹᱨ (sat) monumento di Mumbai (it); インド・ムンバイの記念建造物 (ja); monument commémoratif britannique (fr); મુંબઈ, ભારતમાં આવેલું એક સ્મારક (gu); Monumen lengkung yang terletak di kota Mumbai (id); Mumbaiko monumentua (eu); मुंबई में स्मारक (hi); bouwwerk in Bombay (nl); arco triunfal em Bombaim (pt); मुंबईतील स्मारक (mr); ముంబైలో స్మారక చిహ్నం (te); 인도 뭄바이의 기념비 (ko); monument in Mumbai, India (en); نصب تذكاري (ar); brána v Bombaji (cs); monument din Mumbai (ro) Porte de l’Inde (fr); ગેટ વે ઓફ ઇન્ડીયા (gu); इंडिया गेट (mr); Gateway of India (ml); ఇండియా గేట్ (te); 인도의 대문 (ko); गेटवे ऑफ़ इंडिया, गेट वे आफ इण्डिया (hi); ᱜᱮᱴᱣᱮ ᱚᱯᱷ ᱤᱱᱰᱤᱭᱟ (sat); Gateway of India, Porta da Índia, Portão da Índia (pt); India Gate (en); دروازهٔ هند (fa); 印度門 (zh); கேட்வே ஆஃப் இந்தியா, இந்தியாவின் நுழைவாயில்(மும்பை) (ta)
गेटवे ऑफ इंडिया 
मुंबईतील स्मारक
माध्यमे अपभारण करा
  विकिपीडिया
प्रकारविजय स्मारक (आर्च)
स्थान कुलाबा, मुंबई शहर जिल्हा, कोकण विभाग, महाराष्ट्र, भारत
पाणीसाठ्याजवळअरबी समुद्र
स्थापत्यशास्त्रातील शैली
वास्तुविशारद
  • जॉर्ज विटेट
मालक संस्था
वारसा अभिधान
  • State Protected Monument
स्थापना
  • इ.स. १९२४
अधिकृत उद्घाटनाचा दिनांक
  • डिसेंबर ४, इ.स. १९२४
रुंदी
  • १५ m
उंची
  • २६ m
समुद्रसपाटीपासूनची उंची
  • १० m
Map१८° ५५′ १८.६१″ N, ७२° ५०′ ०४.९४″ E
अधिकार नियंत्रण
कलाकार मराठी

गेटवे ऑफ इंडिया ही दक्षिण मुंबईमधील एक इमारत आहे. १९११ मध्ये पाचवा जॉर्ज आणि राणी मेरी यांनी भारताला दिलेल्या भेटीचे स्मारक म्हणून ही भव्य कमान बांधण्यात आली होती. याची पायाभरणी ३१ मार्च, १९१३ रोजी करण्यात आली व १९२४ मध्ये ही इमारत बांधून पूर्ण झाली. हिची रचना इंडो-सारासेनिक शैलीत केली गेली आहे. त्याचे १६ व्या शतकातील गुजराती स्थापत्यांतील काही नमुनेही आढळतात. बेसाॅल्ट दगडांनी बांधलेली ही कमान २६ मीटर (८५ फूट) उंचीची आहे.

यानंतर गेट वे ऑफ इंडिया ही व्हिक्टोरिया राणीसाठी व बॉम्बेचे नवे राज्यपाल यांच्यासाठी भारताचे प्रतीक म्हणून वापरात आली. गेटवे ऑफ इंडिया ही इमारत दक्षिण मुंबईतील शिवाजी मार्गाच्या शेवटी अपोलो बंदर परिसरात असलेल्या वॉटरफ्रंटवर आहे. ही इमारत शहराचे प्रमुख पर्यटन आकर्षण आहे.

इतिहास

[संपादन]

गेटवे ऑफ इंडिया, बॉम्बे, १९२४,
गेटवे ऑफ इंडियावरील शिलालेखात असे म्हणले आहे की, "एमसीएमएक्सआय (MCMXI -रोमन अंकलेखनपद्धतीनुसार १९११) डिसेंबरच्या दुसऱ्या दिवशी दिल्ली दरबारापूर्वी किंग जॉर्ज पाचवा आणि क्वीन मेरी यांनी हिंदुस्तानला दिलेल्या भेटीच्या आठवणींसाठी गेटवे ऑफ इंडिया तयार करण्यात आले होते. मात्र,१९११ साली या इमारतीचा नुसता आराखडा तयार झाला होता. ३१ मार्च १९१४ रोजी बाॅम्बेचे राज्यपाल सर जॉर्ज सिडेनहॅम क्लार्क यांनी गेटवे ऑफ इंडिया बांधण्यासाठी मंजूरी दिली. व बांधकाम १९१५ साली सुरू करण्यात आले.

रावबहादूर यशवंतराव देसाई चौक

[संपादन]

गेट वे ऑफ इंडिया आणि ताजमहाल हॉटेलच्या जवळ असलेल्या चौकाला रावबहादूर यशवंतराव देसाई चौक असे बृहन्मुंबई महानगरपालिकेने नाव दिलेले आहे.[]

घटना

[संपादन]

२५ ऑगस्ट २००३ रोजी एका बॉम्बस्फोटामुळे गेटवे समोर उभे असलेले अनेक लोक जखमी झाल्यामुळे गेटवे ऑफ इंडियाच्या इमारतीसमोर मोठ्या प्रमाणावर दहशत पसरली होती. ताजमहाल हाॅटेल या शहरातील सर्वात जुन्या लक्झरी हॉटेलसमोर बॉम्ब असलेली टॅक्सी पार्क केलेली होती. ताजमहाल हाॅटेलजवळच्या कारच्या खिडक्या फोडल्या गेल्या आणि मोटारी खराब करण्यात आलल्या. स्फोटाच्या शक्तीने अनेक लोक समुद्रात उडून पडले असल्याची शक्यता आहे.

२००८ च्या मुंबई हल्ल्यांनंतर सर्व जेटी बंद करण्यात आल्या आणि बॉम्बे प्रेसिडेन्सी रेडिओ क्लबजवळ दोन नवी बांधकामे करण्यात आली.

Sunset at Gate Way of India - Mumbai
  1. ^ महाराष्ट्र टाईम्स, मुंबई टाईम्स, मंगळवार,९ जुलै २०२४