मारिया टेल्केस

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

मारिया टेल्केस (१२ डिसेंबर, १९०० - २ डिसेंबर, १९९५) एक हंगेरियन-अमेरिकन बायोफिजिस्ट आणि संशोधक होत्या ज्यांनी सौर ऊर्जा तंत्रज्ञानावर काम केले. [१]

बायोफिजिस्ट म्हणून काम करण्यासाठी त्या १९२५ मध्ये युनायटेड स्टेट्समध्ये गेल्या. त्या १९३७ मध्ये अमेरिकन नागरिक बनल्या आणि १९३९ मध्ये सौरऊर्जेचा व्यावहारिक वापर करण्यासाठी मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजीमध्ये काम सुरू केले [२] एमआयटीमध्ये असताना, टेलकेसने एक पद्धत तयार केली ज्यामध्ये सूर्यापासून ऊर्जा साठवण्यासाठी सोडियम सल्फेटचा वापर केला.

दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान, त्यानी एक सौर ऊर्धपातन यंत्र विकसित केले, जे युद्धाच्या शेवटी तैनात केले गेले, ज्याने खाली पडलेल्या एअरमेन आणि टॉर्पेडोड खलाशांचे प्राण वाचवले. [२] [३] [४] गरीब आणि शुष्क प्रदेशातील गावकऱ्यांसाठी एक आवृत्ती तयार करणे हे तिचे ध्येय होते. [५] टेलकेस, ज्याला अनेकदा द सन क्वीन म्हटले जाते, [६] सौर थर्मल स्टोरेज सिस्टमच्या संस्थापकांपैकी एक मानले जाते. युद्धानंतर, मारिया टेल्केस एमआयटीमध्ये सहयोगी संशोधन प्राध्यापक बनल्या.

१९४० च्या दशकात तिने आणि वास्तुविशारद एलेनॉर रेमंड यांनी दररोज ऊर्जा साठवून पहिले सौर-उष्णतेचे घर तयार केले. [५] [७] १९५३ मध्ये त्यांनी विविध अक्षांशांवर लोकांसाठी सोलर ओव्हन तयार केले जे मुलांसाठी वापरले जाऊ शकते. तिने शेतकऱ्यांसाठी त्यांची पिके सुकवण्याचा मार्ग विकसित केला. [७]

१९५२ मध्ये, टेलकेस सोसायटी ऑफ वुमन इंजिनिअर्स अचिव्हमेंट अवॉर्डची पहिली प्राप्तकर्ता बनली. १९७७ मध्ये, तिला नॅशनल अॅकॅडमी ऑफ सायन्सेस बिल्डिंग रिसर्च अॅडव्हायझरी बोर्डाकडून जीवनगौरव पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. [३]

प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण[संपादन]

टेलकेसचा जन्म बुडापेस्ट, हंगेरी येथे १९०० मध्ये अलादार आणि मारिया लबान डी टेलकेस येथे झाला, तिने बुडापेस्टमधील प्राथमिक आणि हायस्कूलमध्ये शिक्षण घेतले. त्यानंतर तिने Eötvös Loránd विद्यापीठात शिक्षण घेतले, १९२० मध्ये भौतिक रसायनशास्त्रात BA आणि १९२४ मध्ये PhD ची पदवी प्राप्त केली [८]

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ "NIHF Inductee Maria Telkes Invented Solar Power Storage". National Inventors Hall of Fame (इंग्रजी भाषेत). 14 March 2022 रोजी पाहिले.
  2. ^ a b "NIHF Inductee Maria Telkes Invented Solar Power Storage". www.invent.org (इंग्रजी भाषेत). 2022-12-06 रोजी पाहिले. चुका उधृत करा: अवैध <ref> tag; नाव "auto3" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे
  3. ^ a b "Mária Telkes | American physical chemist and biophysicist | Britannica". www.britannica.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-12-06 रोजी पाहिले."Mária Telkes | American physical chemist and biophysicist | Britannica". www.britannica.com. Retrieved 2022-12-06. चुका उधृत करा: अवैध <ref> tag; नाव "auto1" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे
  4. ^ Rinde, Meir (July 14, 2020). "The Sun Queen and the Skeptic: Building the World's First Solar Houses". Distillations. 5 July 2021 रोजी पाहिले.
  5. ^ a b Saxon, Wolfgang (1996-08-13). "Maria Telkes, 95, an Innovator Of Varied Uses for Solar Power". The New York Times (इंग्रजी भाषेत). ISSN 0362-4331. 2022-12-06 रोजी पाहिले. चुका उधृत करा: अवैध <ref> tag; नाव "auto" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे
  6. ^ "How Mária Telkes Became 'The Sun Queen' | National Inventors Hall of Fame®". www.invent.org (इंग्रजी भाषेत). 14 March 2022 रोजी पाहिले.
  7. ^ a b "Maria Telkes | Lemelson". lemelson.mit.edu. 2022-12-06 रोजी पाहिले.
  8. ^ "Telkes, Maria | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. 2019-04-03 रोजी पाहिले.