होल्स्टीन फ्रिजियन गाय
होल्स्टीन फ्रिजियन गाय हा एक युरोपियन गोवंश असून संकरित पशुधनासाठी हा मोठ्या प्रमाणात वापरल्या जातो. नेदरलँड्स आणि जर्मनी प्रजननकर्त्यांनी उत्कृष्ट गोवंश निर्माण करण्याच्या उद्दिष्टाने ही जात विकसित केली आहे.
होल्स्टेन-फ्रीजियन ही जगातील सर्वात व्यापक गुरांची जात आहे; हा गोवंश १५० पेक्षा जास्त देशांमध्ये आढळतो.[१] जगाच्या वाढीसह, उत्तर अमेरिका आणि दक्षिण अमेरिकेत दुधाची मागणी वाढली आणि त्या प्रदेशातील दुग्ध उत्पादकांनी प्रथम नेदरलँड्समधून विविध पशुधन आयात केले. तथापि, सुमारे ८,८०० फ्रिजियन (ब्लॅक पाईड जर्मन गायी) आयात केल्यानंतर, तत्कालीन उद्भवलेल्या रोगाच्या समस्येमुळे युरोपने दुग्धजन्य प्राण्यांची निर्यात करणे बंद केले.[२]
आज ही जात युरोपच्या उत्तरेला दुधासाठी आणि युरोपच्या दक्षिणेला मांसासाठी वापरली जाते. १९४५ नंतर, राष्ट्रीय पायाभूत सुविधांच्या विकासामुळे युरोपियन पशुपालन आणि दुग्धजन्य पदार्थ विशिष्ट प्रदेशांपुरते मर्यादित झाले. या बदलामुळे काही प्राणी दुग्धोत्पादनासाठी आणि इतरांना गोमांस उत्पादनासाठी नियुक्त करण्याची गरज निर्माण झाली. पूर्वी, दुहेरी हेतू असलेल्या प्राण्यांपासून दूध आणि गोमांस तयार केले जात होते. आज युरोप मध्ये, ८०% पेक्षा जास्त दुग्ध उत्पादन बोर्डो आणि व्हेनिस दरम्यानच्या रेषेच्या उत्तरेला होते. तर युरोपमधील एकूण गोधनाच्या ६०% पेक्षा जास्त गुरे तेथे आढळतात. आजच्या युरोपियन जाती, डच फ्रिशियनचे राष्ट्रीय डेरिव्हेटिव्ह, युनायटेड स्टेट्समधील प्रजननकर्त्यांनी विकसित केलेल्या प्राण्यांपेक्षा खूप वेगळे प्राणी बनले आहेत, जे फक्त दुग्ध उत्पादनासाठी होल्स्टेन्सचा वापर करतात.
परिणामी, प्रजननकर्त्यांनी युनायटेड स्टेट्समधून विशेष डेअरी होल्स्टेन्स आयात केले आहेत जेणेकरून त्यांना युरोपियन काळ्या-गोऱ्यांसह संकरित करावे. आज, "होलस्टीन" हा शब्द उत्तर किंवा दक्षिण अमेरिकन स्टॉक आणि युरोपमध्ये, विशेषतः उत्तर युरोपमध्ये त्या स्टॉकच्या वापराचे वर्णन करण्यासाठी वापरला जातो. "फ्रीजियन"चा वापर पारंपारिक युरोपियन वंशाच्या प्राण्यांचे वर्णन करण्यासाठी केला जातो ज्यांचे प्रजनन डेअरी आणि गोमांस दोन्हीसाठी केले जाते. दोघांमधील क्रॉसचे वर्णन "होलस्टीन-फ्रीजियन" असे केले जाते.
वैशिष्ट्ये
[संपादन]होल्स्टेन्समध्ये विशिष्ट खुणा असतात, सामान्यतः काळा आणि पांढरा किंवा लाल आणि पांढरा रंग, सामान्यत: पाईबाल्ड नमुने प्रदर्शित करतात.[३] क्वचित प्रसंगी, काहींना पांढऱ्यासह काळा आणि लाल असे दोन्ही रंग असतात. लाल घटक या अद्वितीय रंगास कारणीभूत ठरतो. 'निळा' हा देखील एक ज्ञात रंग आहे. हा रंग पांढऱ्या केसांमध्ये काळे केस मिसळून तयार होतो, ज्यामुळे गायीला निळसर रंग येतो. या रंगाला काही शेत मंडळांमध्ये 'ब्लू रोन' असेही म्हणतात. ते त्यांच्या उच्च दुग्ध उत्पादनासाठी प्रसिद्ध आहेत, सरासरी २२,५३० पाउंड (१०,२२० किलो) प्रति वर्ष दूध. या दुधापैकी 858 पाउंड (३.७%) बटरफॅट आणि ७१९ पाउंड (३.१%) प्रथिने आहेत.[४]
निरोगी वासराचे वजन जन्माच्या वेळी ४० ते ५० किलो किंवा त्याहून अधिक असते. प्रौढ होल्स्टेन गायीचे वजन साधारणपणे ६८०–७७० किलो (१५००–१७०० पाउंड) असते आणि खांद्यावर १४५–१६५ सेमी (५८–६५ इंच) उंच असते. ११ ते १४ महिने वयाच्या होल्स्टीन heifers प्रजनन केले पाहिजे, जेव्हा त्यांचे वजन ३१७ - ३४० किलो (700-750 lb) किंवा प्रौढ वजनाच्या ५५% असते. साधारणपणे, २१ ते २४ महिने वयाच्या आणि प्रौढ शरीराच्या वजनाच्या 80% दरम्यान होल्स्टीन हेफर्स पहिल्यांदा वासरासाठी प्रजननकर्त्यांनी योजना आखली आहे. गर्भावस्था काळात नऊ आणि दीड महिने आहे.[५]
हे सुद्धा पहा
[संपादन]संदर्भ
[संपादन]- ^ "Gateway to dairy production and products". FAO (fao.org). 20 July 2020 रोजी पाहिले.[permanent dead link]
- ^ CIV, France, a tradition of animal husbandry. Animal husbandry and environment Archived 2013-04-12 at the Wayback Machine.. Civ-viande.org. Retrieved on 2011-11-03.
- ^ Fontanesi, L.; Scotti, E.; Russo, V. (15 Sep 2011). "Haplotype variability in the bovine MITF gene and association with piebaldism in Holstein and Simmental cattle breeds". Animal Genetics. 43 (3): 250–256. doi:10.1111/j.1365-2052.2011.02242.x. ISSN 1365-2052. PMID 22486495.
- ^ Holstein Association USA, The World's Largest Dairy Breed Association. Holsteinusa.com. Retrieved on 2011-11-03.
- ^ Breeds of Livestock – Holstein Cattle. Ansi.okstate.edu (2000-02-23). Retrieved on 2011-11-03.
बाह्य दुवे
[संपादन]- Department of Animal Husbandry, Dairying & Fisheries, Government of India, New Delhi
- ICAR-Indian Agricultural Research Institute
- Cattle — Breeds of Livestock, Department of Animal Science
- Zebu Cattle of India and Pakistan. An FAO Study Prepared by N.R. Joshi ... and R.W. Phillips. [With Illustrations.]
- पशुपालन से कमाई करना है तो इन बातों का रखें हमेशा ध्यान