हेमा उपाध्याय
हेमा उपाध्याय (जन्म १९७२-११ डिसेंबर २०१५) हया मुंबईतील एक भारतीय कलाकार होत्या.तसेच त्या ती छायाचित्रण आणि शिल्पी संस्थापनांसाठी प्रसिद्ध होत्या.१९९८ पासून तर त्यांच्या २०१५ त्यांच्या मृत्यूपर्यंत त्या सक्रिय होत्या.[१]
वैयक्तिक जीवन
[संपादन]हेमा हिराणी यांचा जन्म गुजरात मधील बडोद्या येथे झाला.लग्नाअगोदर यांचे आडनाव हिराणी असे होते.१९९२ साली त्या सहकारी कलाकार चिंतन उपाध्याय यांना भेटल्या.१९९८ साली त्या दोघांनी लग्न केले आणि मुंबईत स्थायिक झाले.[२]परंतु त्यांचे वैवाहिक जीवन जास्त काळ टिकले नाही.२०१० मध्ये त्यांनी घटस्फोट घेण्याआधी अनेक प्रदर्शनात एकत्र काम केले. त्यांना २०१४ मध्ये अधिकृतपणे घटस्फोट दिला गेला. त्यानंतर चिंतन दिल्लीला गेले,आणि हेमा मुंबई मधील जुहू-तारा रस्त्यावर असलेल्या आपल्या फ्लॅटमध्ये राहिल्या.[३]
सुरुवातीला केलेले काम
[संपादन]हेमा १९९४ मध्ये गॅलरी केमॉल्ड,आता केमॉल्ड प्रेस्कॉट रोड (मुंबई) येथे स्वीट स्वीट मेमोरिस नावाचे पहिले प्रदर्शन होते. प्रदर्शनात पेपर वर्क मिश्र मीडियाचा समावेश होता.हि कामे त्यांनी १९९८ मध्ये बॉम्बेमध्ये स्थलांतरित झालेल्या आपल्या स्थलांतरणाच्या कल्पनांविषयी संवाद साधण्यासाठी स्वतःची छायाचित्रे तयार केली आहेत.[४] २००१ मध्ये हेमा यांनी आर्टस्पेस,सिडनी आणि ऑस्ट्रेलियाच्या आधुनिक कला, ब्रिस्बेन, ऑस्ट्रेलिया येथे पहिले आंतरराष्ट्रीय सोलो प्रदर्शन केले होते.तेथे त्यांनी 'द एनमिफ अँड ॲडल्ट' (ही दहावी आंतरराष्ट्रीय त्रिस्तरीय-भारतातील नवी दिल्ली येथे प्रदर्शित केलेली) त्यांच्यासोबत गॅलरीत प्राणघातक झेंडे फडफडले. लष्करी कारवाईच्या परिणामांबद्दल दर्शकांच्या मतानुसार हे काम करण्याचा उद्देश होता.[५]
संग्रहालय प्रदर्शन
[संपादन]२००४ पासून, हेमा उपाध्याय यांनी चीनमधील उस्ताद कला बीजिंग, उलेन्स सेंटर येथे विविध गट शोचा भाग असलेल्या संस्थांची स्थापना केली. नॅशनल पोर्ट्रेट गॅलरी कॅनबेरा, ऑस्ट्रेलिया; सेंटर पॅम्पिडु, पॅरिस, फ्रान्स; सीम वर संग्रहालय, जेरुसलेम, इस्रायल; मॅक्रो म्युझियम, रोम, इटली; IVAM, वलेन्सीया, स्पेन; मार्ट संग्रहालय, इटली; मोरी कला संग्रहालय, तोक्यो, जपान; हंगेर बिकोका, मिलान, इटली; शिकागो सांस्कृतिक केंद्र, शिकागो, यूएसए; इकोले नॅशनल सुपरिअरे डेस बेऔक्स आर्ट्स, पॅरिस, फ्रान्स; फुकुओका आशियाई कला संग्रहालय, फुकुओका, जपान; जपान फाउंडेशन, तोक्यो आणि हेनी ऑनस्टॅड कुसेंटर,ओस्लो, नॉर्व यांची केली.२००९ मध्ये हेमा यांचे निधन झाल्यानंतर काही महिने त्यांचे काम बोस्टनमध्ये ललित कला संग्रहालयात "मेगेसिटीज एशिया" या थीमवर प्रदर्शित करण्यात आले.
निवडीक सोलो प्रेझेंटेशन
[संपादन]- २०१२ अतिरिक्त सामान्य, ललित कला बडोदा फॅकल्टी, आणि वढेरा आर्ट गॅलरी, नवी दिल्ली
- २०१२ मुथ स्थलांतर, आर्ट गॅलरी ऑफ न्यू साउथ वेल्स, सिडनी, ऑस्ट्रेलिया
- २०११-१२ राजकुमारी रस्टेड बेल्ट, स्टुडिओला कॅटा, वरोना इटली (माजी मांजर)
- २०११ मॉडर्निझनेशन, इस्प्रेस टॉपगोफी डेला इर्ट, फेस्टिवल डी 'ऑटोमनी अ पॅरीस, पॅरीस
- २००९ मधल्या मधमाशी कुठे शोषून येतात, तेथे मी चोखायला लागतो, मॅक्रो म्युझियमचे पुन्हपन, रोम इटली
- २००८-०९ तुमचा विश्वासू, गॅलरी नेचर मॉर्ट, नवी दिल्ली
- २००८ युनिव्हर्स चक्रीवादळ, सिंगापूर टायलर प्रिन्ट इंस्टिट्यूट, सिंगापूर (माजी कॅट)
- २००४ अंडरनेथ, गॅलरी केमोल्ड, बॉम्बे (उदा. कॅट)
- २००१-०२ द नंफ अँड द ॲडल्ट, इंस्टिट्यूट ऑफ मॉडर्न आर्ट, ब्रिस्बेन (माजी कॅट)
- २००१ गोड वेट मेमोरिज, गॅलरी केमॉल्ड, बॉम्बे (माजी कॅट)
- २००१ द अँकर आणि ॲडल्ट, आर्ट स्पेस, सिडनी
ग्रुप प्रेझेंटेशन
[संपादन]- चौथा आंतरराष्ट्रीय प्रिंट बिएनलाल, भारत भवन, भोपाळ, १९९७
- पृथ्वी कला गॅलरी, मुंबई,१९९८
- ऑब्जेक्ट्सचे सीक्रेट लाइफ, लेकरेन गॅलरी, मुंबई,२०००
- क्षेत्राचे आक्षेप, श्रीधरानी गॅलरी, नवी दिल्ली,२००१
- एक्स इंटरनॅशनल ट्रेंनाले, ललित कला अकादमी, नवी दिल्ली,२००१
- रूपांतरीत, कला उद्योग, इंडिया हॅबिटॅट सेंटर, नवी दिल्ली,२००२
- क्रॉसिंग पीढीः दवेवर, गॅलरी केमॉल्ड, मुंबई,२००३
- लोको-फोको-मोटो, सामना स्टिक्सने बनविलेले शिल्पकला, आंतरराष्ट्रीय कलाकार 'रेसिडेन्सी, कराची, पाकिस्तान,२००३
- पार्टनोजेनेसिस, इव्हान डगहर्टी गॅलरी, सिडनी, ऑस्ट्रेलिया,२००३
- बियाण्यांवरील वृक्ष, हनी ओन्टास्त कुससेंटर, ओस्लो, नॉर्वे,२००३
- आम्ही भेटलो, जपान फाउंडेशन मंच, तोक्यो, जपान,२००४
- इंडियन उन्हाळी: इकोले नॅशनल सुपररीअर डेस बेऑक्स आर्ट्स, पॅरिस,२००५
- इंडियन समकालीन कला, चेल्सी कॉलेज ऑफ आर्ट, लंडन,२००५
- वर्तमान भविष्य, एनजीएमए, मुंबई,२००५
- पॅरलल रियालिटीस्-एशियन आर्ट नाऊ द द थ्री फुकुओका एशियन आर्ट ट्रायनेल, ब्लॅकबर्न म्युजियम, ब्लॅकबर्न, यूके,२००६
- लोंग हॅप आऊरर्स अँड हॅन्डस हॉपिनेस अँड इतर स्टॉईज, संग्रहालय गॅलरी, मुंबई,२००६
मृत्यू
[संपादन]हेमा उपाध्याय आणि त्यांचे वकील हरेश भामबानी शुक्रवारी ११ डिसेंबर २०१५ रोजी आर्थिक वाद ओढत असताना ठार झाले.
संदर्भ आणि नोंदी
[संपादन]- ^ Mengle, Gautam S. (2015-12-13). "Artist Hema Upadhyay, her lawyer found dead in drain". The Hindu (इंग्रजी भाषेत). ISSN 0971-751X. 2018-08-25 रोजी पाहिले.
- ^ "Bodies of Mumbai artist Hema Upadhyay, her lawyer found in drain". https://www.hindustantimes.com/ (इंग्रजी भाषेत). 2015-12-13. 2018-08-25 रोजी पाहिले. External link in
|work=(सहाय्य) - ^ Vadehra Art Gallery; Grosvenor Vadehra (Art Gallery : London, England) (2006). Indian art. here and now: young voices from India. [Volume] 3/3 [Volume] 3/3 (English भाषेत). New Delhi: Vadehra Art Gallery. ISBN 8187737271.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Megacities Asia Takes Over Museum of Fine Arts, Boston, and Beyond with Immersive Sculptures and Installations". Museum of Fine Arts, Boston (इंग्रजी भाषेत). 2016-03-23. 2018-08-25 रोजी पाहिले.
- ^ "Bodies Of Artist Hema Upadhyay, Her Lawyer Found In Mumbai Drain". NDTV.com. 2018-08-25 रोजी पाहिले.