स्केलेबल व्हेक्टर ग्राफिक्स

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
स्केलेबल व्हेक्टर ग्राफिक्स
सेवा व्हेक्टर ग्राफिक्स
विभाग एक्सस्टन्सीबल मार्कअप लांगुएज (एक्स.एम.एल)

स्केलेबल व्हेक्टर ग्राफिक्स (एस.व्ही.जी) एक एक्सस्टन्सीबल मार्कअप लांगुएज (एक्स.एम.एल) आहे जो द्विमितीय ग्राफिक्सच्या व्हेक्टर प्रतिमेवर आधारित आहे. हे परस्पर क्रियाशीलता आणि अ‍ॅनिमेशनला समर्थन देते. एसव्हीजी स्पेसिफिकेशन हे 1999 पासून वर्ल्ड वाइड वेब कन्सोर्टियम (डब्ल्यू 3 सी) द्वारे विकसित केलेले एक मुक्त मानक आहे.

एस.व्ही.जी प्रतिमा आणि त्यांचे वर्तन एक्स.एम.एल. मजकूर फायलींमध्ये परिभाषित केले गेले आहेत. याचा अर्थ असा की ते शोधले, अनुक्रमित, स्क्रिप्ट केलेले आणि संकुचित केले जाऊ शकतात. एक्स.एम.एल फायली म्हणून, एस.व्ही.जी प्रतिमा कोणत्याही मजकूर संपादकासह तसेच ड्राइंग सॉफ्टवेअर सह तयार आणि संपादित केल्या जाऊ शकतात.

मोझिला फायरफॉक्स, इंटरनेट एक्सप्लोरर, गूगल क्रोम, ऑपेरा, सफारी आणि मायक्रोसॉफ्ट एज यासह सर्व प्रमुख आधुनिक वेब ब्राउझरला एसव्हीजी रेन्डरिंग समर्थन आहे.

आढावा[संपादन]

इ.स. मध्ये व्हेक्टर ग्राफिक भाषेसाठी सहा स्पर्धात्मक प्रस्ताव संघटनेला सादर केले गेले होते. त्यानंतर, एस.व्ही.जी 1999 पासून वर्ल्ड वाइड वेब कन्सोर्टियम (डब्ल्यू 3 सी) मध्ये विकसित होत आहे. सुरुवातीच्या एस.व्ही.जी वर्किंग ग्रुपने कोणत्याही व्यावसायिक सबमिशनचा विकास न करण्याचा निर्णय घेतला, परंतु एक नवीन मार्कअप भाषा तयार करण्याचा निर्णय घेतला जो त्याद्वारे माहिती देण्यात आला परंतु त्यापैकी खरोखरच आधारित नाही.[१]

ही प्रतिमा बिटमॅप आणि व्हेक्टर प्रतिमांमधील फरक स्पष्ट करते. बिटमॅप प्रतिमा पिक्सलच्या निश्चित सेटसह बनलेली आहे, तर व्हेक्टर प्रतिमा आकारांच्या निश्चित सेटसह बनलेली आहे. चित्रात, स्केलिंग बिटमैप पिक्सेल प्रकट करते तर व्हेक्टर प्रतिमा स्केलिंग करताना आकार संरक्षित करतात.

एस.व्ही.जी तीन प्रकारच्या ग्राफिक ऑब्जेक्ट्सना अनुमती देते: व्हेक्टर ग्राफिक आकार जसे की सरळ रेषा आणि वक्र, बिटमैप प्रतिमा आणि मजकूर असलेले पथ आणि बाह्यरेखे. ग्राफिकल ऑब्जेक्ट्स पूर्वी प्रस्तुत केलेल्या ऑब्जेक्ट्समध्ये गटबद्ध, शैलीकृत, रूपांतरित आणि एकत्रित केले जाऊ शकतात. वैशिष्ट्य संचामध्ये नेस्टेड ट्रान्सफॉर्मेशन्स, क्लिपिंग पथ, अल्फा मास्क, फिल्टर इफेक्ट आणि टेम्पलेट ऑब्जेक्ट्स समाविष्ट आहेत. एस.व्ही.जी रेखांकने परस्परसंवादी असू शकतात आणि एस.व्ही.जी एक्स.एम.एल घटकांमध्ये परिभाषित, किंवा एस.व्ही.जी डॉक्युमेंट ऑब्जेक्ट मॉडेल (डी.ओ.एम) पर्यंत प्रवेश करणाऱ्या स्क्रिप्टिंगद्वारे समाविष्ट मधून एनिमेशन होऊ शकतात. एस.व्ही.जी स्टाईलिंगसाठी सी.एस.एस आणि स्क्रिप्टिंगसाठी जावास्क्रिप्ट वापरते. आंतरराष्ट्रीयकरण आणि स्थानिकीकरणा सह मजकूर, एस.व्ही.जी. डी.ओ.एम. मधील स्पष्ट मजकूरात दिसणे, एस.व्ही.जी ग्राफिक्सची प्रवेशयोग्यता वाढवते. [२]

एस.व्ही.जी स्पेसिफिकेशन २०११ मध्ये आवृत्ती १.१ मध्ये सुधारित केले. कमी संगणकीय आणि प्रदर्शन क्षमता असलेल्या मोबाइल डिव्हाइस साठी म्हणजेच दोन 'एस.व्ही.जी प्रोफाइल,' एस.व्ही.जी टिनी आणि एस.व्ही.जी बेसिक आहेत.[३] स्केलेबल व्हेक्टर ग्राफिक्स 2 15 सप्टेंबर २०१ 2016 रोजी डब्ल्यू 3 सी उमेदवाराची शिफारस बनली. एस.व्ही.जी 2 एस.व्ही.जी 1.1 आणि एस.व्ही.जी टिनी 1.2च्या व्यतिरिक्त अनेक नवीन वैशिष्ट्ये समाविष्ट करते.[४]

मुद्रण[संपादन]

एस. व्ही.जी. स्पेसिफिकेशन प्रामुख्याने व्हेक्टर ग्राफिक्स मार्कअप भाषेवर लक्ष केंद्रित करत असले तरी, त्याच्या डिझाइनमध्ये अ‍ॅडोबच्या पीडीएफ सारख्या पृष्ठ वर्णन भाषेच्या मूलभूत क्षमतांचा समावेश आहे. यात समृद्ध ग्राफिक्सची तरतूद आहे आणि स्टाईलिंगच्या उद्देशाने सीएसएसशी सुसंगत आहे. एसव्हीजीकडे प्रत्येक ग्लिफ आणि प्रतिमा एका छापलेल्या पृष्ठावर निवडलेल्या ठिकाणी ठेवण्यासाठी आवश्यक माहिती असते.[५]

स्क्रिप्टिंग आणि अ‍ॅनिमेशन[संपादन]

एस.व्ही.जी रेखांकने गतिमान आणि परस्परसंवादी असू शकतात. घटकांमध्ये केलेल्या वेळ-आधारित बदलांचे वर्णन एसएमआयएल मध्ये केले जाऊ शकते किंवा स्क्रिप्टिंग भाषेत (उदा. ईसीएमए स्क्रिप्ट किंवा जावास्क्रिप्ट) प्रोग्राम केले जाऊ शकते. डब्ल्यू 3 सी एस.व्ही.जी. मधील एनिमेशनसाठी मानक म्हणून स्पष्टपणे एसएमआयएलची शिफारस करतो. [६]

"ऑनमाउसओव्हर" आणि "ऑनक्लिक" सारख्या इव्हेंट हँडलरचा समृद्ध सेट कोणत्याही एसव्हीजी ग्राफिकल ऑब्जेक्टला क्रिया आणि इव्हेंट्स लागू करण्यासाठी नियुक्त केला जाऊ शकतो.

संकुचन[संपादन]

एस. व्ही.जी. प्रतिमा, एक्स.एम.एल. असल्याने मजकूराच्या अनेक पुनरावृत्ती तुकड्यांसह असतात, म्हणून त्या लॉसलेस डेटा कॉम्प्रेशन अल्गोरिदमसाठी योग्य आहेत. जेव्हा एखादी एसव्हीजी प्रतिमा जीझिप अल्गोरिदमसह संकुचित केली जाते तेव्हा त्यास "एसव्हीजीझेड" प्रतिमा म्हणून संबोधले जाते आणि संबंधित .svgz फाइलनाव विस्तार वापरते. [७] अनुरूप S.V.G 1.1 दर्शक संकुचित प्रतिमा प्रदर्शित करतील. [८] एसव्हीजीझेड फाईल सामान्यत: मूळ आकाराच्या 20 ते 50 टक्के असते. कॉन्फरन्समेंटची चाचणी घेण्यासाठी डब्ल्यू 3 सी एसव्हीजीझेड फायली प्रदान करते.[९]

कार्यक्षमता[संपादन]

एस.व्ही.जी. 1.1 तपशील 14 कार्यात्मक क्षेत्र किंवा वैशिष्ट्य संच परिभाषित करते.[१०]

पथ[संपादन]

साध्या किंवा कंपाऊंड शेप बाह्यरेखा वक्र किंवा सरळ रेषांनी रेखाटल्या जातात ज्या भरल्या जाऊ शकतात, बाह्यरेखामध्ये किंवा क्लिपिंग मार्ग म्हणून वापरल्या जाऊ शकतात. पथांमध्ये कॉम्पॅक्ट कोडिंग आहे.

उदाहरणार्थ, एम ("मूव टू" साठी) आरंभिक अंकीय x आणि y समन्वय आधी आणि एल ("लाइन टू" साठी) त्या बिंदूच्या आधी ज्याने रेषा काढली पाहिजे. पुढील कमांड लेटर (C, S, Q, T आणि A) आधीचे डेटा जे विविध बीझियर आणि लंबवर्तुळ वक्र काढण्यासाठी वापरला जातो. पथ बंद करण्यासाठी Z वापर केला जातो.

सर्व प्रकरणांमध्ये परिपूर्ण समन्वय भांडवल लेटर आज्ञा पाळतात आणि संबंधित समन्वय समकक्ष लोअर-केस अक्षरे नंतर वापरतात.[११]

मूलभूत आकार[संपादन]

सरळ-रेखा मार्ग आणि जोडलेले सरळ-रेखा विभाग (पॉलिलीन), तसेच बंद बहुभुज, मंडळे आणि लंबवर्तुळ रेषा काढल्या जाऊ शकतात. आयताकृती आणि गोलाकार कोपरे आयते देखील मानक घटक आहेत.[१२]

मजकूर[संपादन]

एस.व्ही.जी फाइलमध्ये समाविष्ट केलेला युनिकोड कॅरेक्टर टेक्स्ट एक्स.एम.एल कॅरेक्टर डेटा म्हणून दर्शविला जातो. बरेच दृश्य प्रभाव शक्य आहेत आणि एसव्हीजी तपशील स्वयंचलितपणे द्विदिशात्मक मजकूर हाताळते (उदाहरणार्थ इंग्रजी आणि अरबी मजकुराचे संयोजन तयार करण्यासाठी), उभ्या मजकूर (जसे की चिनी ऐतिहासिकदृष्ट्या लिहिण्यात आले होते) आणि वक्र मार्गावर अक्षरे (जसे की अमेरिकेच्या ग्रेट सीलची किनार आसपासचा मजकूर). [१३]

चित्रकला[संपादन]

एस.व्ही.जी आकार भरले आणि आउटलाइन केले जाऊ शकतात (रंग, ग्रेडियंट किंवा पॅटर्नने रंगलेले) भरणे अपारदर्शक असू शकते किंवा पारदर्शकतेची काही प्रमाणात असू शकते.

"मार्कर" हे एरोहेड्स किंवा बहुभुजच्या शिरोबिंदूवर दिसू शकणारी चिन्हे यासारखी ओळ-समाप्ती वैशिष्ट्ये आहेत.[१४]

रंग[संपादन]

सर्व दृश्यमान एसव्हीजी घटकांवर थेट किंवा फिल, स्ट्रोक आणि इतर गुणधर्मांद्वारे रंग लागू केले जाऊ शकतात. रंग सीएसएस 2 प्रमाणेच निर्दिष्ट केले आहेत, जसे की black(काळ्या) किंवा blue(निळ्या) सारख्या नावांचा वापर करून #2f0 किंवा #22ff00 सारख्या हेक्साडेसिमल मध्ये, rgb(255, 255, 127च्या दशांश मध्ये किंवा फॉर्मच्या टक्केवारीनुसार rgb(100%, 100%, 50%).[१५]

ग्रेडियंट्स आणि नमुने[संपादन]

एस.व्ही.जी आकार भरून किंवा वरील प्रमाणे घन रंगांनी बाह्यरेखा किंवा रंग ग्रेडियंट्ससह किंवा पुनरावृत्ती नमुन्यांसह रुपरेषीत केले जाऊ शकतात. रंगाचे ग्रेडियंट रेषीय किंवा रेडियल (परिपत्रक) असू शकतात आणि त्यात अनेक रंग तसेच पुनरावृत्ती होऊ शकतात. अस्पष्टता ग्रेडियंट्स देखील निर्दिष्ट केले जाऊ शकतात. नमुने पूर्वनिर्धारित रास्टर किंवा व्हेक्टर ग्राफिक वस्तूंवर आधारित आहेत, जे x आणि y दिशानिर्देशांमध्ये पुनरावृत्ती केले जाऊ शकतात. ग्रेडिएंट आणि नमुने अ‍ॅनिमेटेड आणि स्क्रिप्ट केले जाऊ शकतात.[१६]

क्लिपिंग, मॅसकिंग आणि कम्पोझिटिंग[संपादन]

मजकूर, पथ, मूलभूत आकार आणि यासह एकत्रित ग्राफिक घटकांचा स्वतंत्रपणे रंगविलेल्या (रंग, ग्रेडियंट्स आणि नमुन्यांसह) आत आणि बाहेरील दोन्ही क्षेत्रे परिभाषित करण्यासाठी बाह्यरेखा म्हणून वापरला जाऊ शकतो. अल्फा ब्लेंडिंगचा वापर करून अंतिम प्रतिमेच्या प्रत्येक पिक्सेलचा रंग आणि अस्पष्टता मोजण्यासाठी पूर्णपणे अपारदर्शक क्लिपिंग पथ आणि अर्ध-पारदर्शी मुखवटे एकत्रित केले जातात.[१७]

फिल्टर प्रभाव[संपादन]

फिल्टर प्रभावामधे ग्राफिक ऑपरेशन्सची मालिका असते जी सुधारित बिटमेप्ट रिझल्ट देण्यासाठी दिलेल्या सोर्स व्हेक्टर ग्राफिकला लागू केली जाते.[१८]

परस्परसंवाद[संपादन]

एस.व्ही.जी प्रतिमा वापरकर्त्यांशी बऱ्याच प्रकारे संवाद साधू शकतात. खाली नमूद केल्याप्रमाणे हायपरलिंक्स व्यतिरिक्त, एस.व्ही.जी. प्रतिमेचा कोणताही भाग वापरकर्ता इंटरफेस इव्हेंटसाठी ग्रहणक्षम बनविला जाऊ शकतो जसे की फोकस, माऊस क्लिक, स्क्रोलिंग किंवा प्रतिमा झूम करणे आणि इतर पॉईंटर, कीबोर्ड आणि दस्तऐवज इव्हेंट्स. इव्हेंट हँडलर अशा इव्हेंटच्या प्रतिसादात अ‍ॅनिमेशन प्रारंभ करू, थांबवू किंवा बदलू शकतात.[१९]

लिंकिंग[संपादन]

एस.व्ही.जी प्रतिमांमध्ये एक्सलिंकचा वापर करून इतर दस्तऐवजांमध्ये हायपरलिंक्स असू शकतात. <view> घटक किंवा एखादा खंड ओळखकर्ता यांच्या वापराद्वारे, URL एस.व्ही.जी फायलींशी दुवा साधू शकतात ज्या दस्तऐवजाचे दृश्यमान क्षेत्र बदलतात. हे विशिष्ट दृश्य राज्ये तयार करण्यास अनुमती देते जे विशिष्ट क्षेत्राच्या / झूम कमी करण्यासाठी किंवा एखाद्या विशिष्ट घटकासाठी दृश्य मर्यादित करण्यासाठी वापरले जातात. स्प्राईट तयार करताना हे उपयुक्त आहे. <use> घटकांच्या संयोजनात एक्स लिंक समर्थन अंतर्गत आणि बाह्य घटकांशी दुवा साधण्यास आणि पुन्हा वापरण्यास अनुमती देते. हे कोडरला कमी मार्कअपसह अधिक करण्याची परवानगी देते आणि क्लिनर कोडसाठी करते.[२०]

स्क्रिप्ट लेखन[संपादन]

एस.व्ही.जी दस्तऐवजाच्या सर्व बाबींमध्ये एचटीएमएल प्रमाणेच स्क्रिप्ट्स वापरून हाताळणी करता येते. डीफॉल्ट स्क्रिप्टिंग भाषा ही आहे ईसीएमएयस्क्रिप्ट (जावास्क्रिप्टशी संबंधित आहे) आणि प्रत्येक एस.व्ही.जी घटक आणि विशेषतांसाठी परिभाषित दस्तऐवज ऑब्जेक्ट मॉडेल (डीओएम) ऑब्जेक्ट्स आहेत. स्क्रिप्ट <script> घटकांमध्ये बंद आहेत. ते आवश्यकतेनुसार पॉईंटर इव्हेंट, कीबोर्ड इव्हेंट आणि दस्तऐवज इव्हेंटच्या प्रतिसादात चालू शकतात.[२१]

अ‍ॅनिमेशन[संपादन]

<animate>, <animateMotion> आणि <animateColor> सारख्या अंगभूत अ‍ॅनिमेशन घटकांचा वापर करून एसव्हीजी सामग्री अ‍ॅनिमेट केली जाऊ शकते. ईसीएमएस्क्रिप्ट आणि स्क्रिप्टिंग भाषेचे अंगभूत टाईमर वापरून डीओएममध्ये हाताळणी करून सामग्री अ‍ॅनिमेटेड केली जाऊ शकते. एसव्हीजी अ‍ॅनिमेशन सिंक्रोनाइझ मल्टिमीडिया एकत्रीकरण भाषा (एसएमआयएल)च्या वर्तमान आणि भविष्यातील आवृत्त्यांशी सुसंगत करण्यासाठी डिझाइन केले गेले आहे. अ‍ॅनिमेशन सतत असू शकतात, ते लूप आणि पुनरावृत्ती करू शकतात आणि वर नमूद केल्याप्रमाणे ते वापरकर्ता इव्हेंटला प्रतिसाद देऊ शकतात.[२२]

फॉन्ट[संपादन]

एचटीएमएल आणि सीएसएस प्रमाणे एसव्हीजी मधील मजकूर सिस्टम फॉन्ट सारख्या बाह्य फॉन्ट फायलींचा संदर्भ घेऊ शकतो. जर एसव्हीजी फाईल प्रस्तुत केली गेली असेल तेथे मशीनवर आवश्यक फाँट फाइल्स अस्तित्वात नसल्यास, मजकूर हेतूनुसार दिसू शकत नाही. या मर्यादेवर मात करण्यासाठी, मजकूर एसव्हीजी फॉन्टमध्ये प्रदर्शित केला जाऊ शकतो, जेथे आवश्यक ग्लिफ एसव्हीजीमध्ये परिभाषित केले जातील फॉन्ट म्हणून नंतर <text> घटकातून संदर्भित केले जाते.[२३]

मेटाडेटा[संपादन]

डब्ल्यू 3 सीच्या सिमेंटिक वेब उपक्रमानुसार, एस.व्ही.जी लेखकांना एस.व्ही.जी सामग्रीबद्दल मेटाडेटा प्रदान करण्यास अनुमती देते. मुख्य सुविधा <metadata> घटक आहे, जेथे डब्लिन कोअर मेटाडेटा गुणधर्म (उदा. शीर्षक, निर्माता / लेखक, विषय, वर्णन इ.) वापरून दस्तऐवजाचे वर्णन केले जाऊ शकते. इतर मेटाडेटा स्कीमा देखील वापरल्या जाऊ शकतात. याव्यतिरिक्त, एस. व्ही. जी <title> आणि <desc> घटक परिभाषित करतात जेथे लेखक एस.व्ही.जी प्रतिमेमध्ये साध्या मजकूराची वर्णन करणारी सामग्रीदेखील अनुक्रमणिका, शोध आणि पुनर्प्राप्तीसाठी अनेक मार्गांनी मदत करू शकतात.

एखादा एस.व्ही.जी दस्तऐवज आकार, ग्रेडियंट इ. सह घटक परिभाषित करू शकतो आणि त्यांचा वारंवार वापर करू शकतो. एस.व्ही.जी. प्रतिमांमध्ये रास्टर ग्राफिक्स देखील असू शकतात, जसे की पीएनजी आणि जेपीईजी प्रतिमा, आणि पुढील एसव्हीजीजी प्रतिमा.

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ "Secret Origin of SVG - SVG". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  2. ^ "Scalable Vector Graphics (SVG) 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  3. ^ "Scalable Vector Graphics (SVG) Tiny 1.2 Specification". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  4. ^ "Scalable Vector Graphics (SVG) 2". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  5. ^ "Scalable Vector Graphics". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2020-08-21.
  6. ^ Festa, Paul. "W3C releases scripting standard, caveat". CNET (इंग्रजी भाषेत). 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  7. ^ "Conformance Criteria – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  8. ^ "svg". www.adobe.com. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  9. ^ "SVG 1.1 2nd Edition Test (): conform-viewers-01-t.svgz". dev.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  10. ^ "Scalable Vector Graphics (SVG) 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  11. ^ "Paths – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  12. ^ "Basic Shapes – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  13. ^ "Text – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  14. ^ "Painting: Filling, Stroking and Marker Symbols – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  15. ^ "Color – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  16. ^ "Gradients and Patterns – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  17. ^ "Clipping, Masking and Compositing – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  18. ^ "Filter Effects – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  19. ^ "Interactivity – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  20. ^ "Linking – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  21. ^ "Scripting – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  22. ^ "Animation – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.
  23. ^ "Fonts – SVG 1.1 (Second Edition)". www.w3.org. 2020-08-24 रोजी पाहिले.