सेबुआनो भाषा
| सेबुआनो भाषा | |
|---|---|
| भाषा संकेत | |
 |
सेबव्हानो (इंग्रजी उच्चार: seb-WAH -noh ) या भाषेला स्थानिक लोक बिसाया किंवा बिनिसाया म्हणतात (दोन्ही नावांना इंग्रजीमध्ये बिसायन म्हणून अनुवादित केले जाते) ही भाषा इतर बिसायन भाषांपेक्षा वेगळी आहे.[१] काही इंग्रजी स्रोतांमध्ये सेबुआन ( /sɛˈbuːən/ seb-OO -ən) म्हणून संदर्भित आहे. ही दक्षिणी फिलीपिन्समध्ये बोलली जाणारी ऑस्ट्रोनेशियन भाषा आहे. ही भाषा सेबू, बोहोल, सिक्विजोर, निग्रोसचा पूर्व अर्धा, लेयतेचा पश्चिम अर्धा, आणि उत्तर मिंडानाओ आणि झांबोआंगा द्वीपकल्पाच्या उत्तरेकडील किनारपट्टीच्या भागात मूळचे विसायन वांशिक भाषिक गट वापरतात . आधुनिक काळात, ते दावो प्रदेश, कोटाबाटो, कॅमिगुइन, दिनागत बेटांचे काही भाग आणि कारागाच्या सखल प्रदेशात देखील पसरले आहे. बहुतेकदा त्या भागातील मूळ भाषा विस्थापित करतात (ज्यापैकी बहुतेक भाषेशी जवळून संबंधित आहेत).[२][३]
फिलीपिन्समधील भाषिकांमध्ये आज तगालोग भाषा बोलणाऱ्यांची संख्या सर्वात जास्त आहे. तर सेबव्हानोची फिलीपिन्समध्ये १९५० पासून ते १९८० पर्यंत सर्वात जास्त स्थानिक भाषा बोलणारी लोकसंख्या होती.[४] ही बिसायन भाषांपैकी आतापर्यंत सर्वात जास्त बोलली जाणारी भाषा आहे.
सेबव्हानो ही मध्य व्हिसाया, पूर्व व्हिसायाचा पश्चिम भाग, पलावानचा काही पश्चिम भाग आणि मिंडानाओचा बहुतेक भागाची संपर्क भाषा आहे. सेबव्हानो हे नाव सेबू बेटावरून आले आहे, जे मानक सेबव्हानोचे स्रोत आहे.[२] सेबव्हानो ही पाश्चात्य लेएटमधील प्राथमिक भाषा देखील आहे. ओर्मोकमध्ये याचा लक्षणीय वापर आहे. सेबव्हानोला आयएसओ ६३९-२ अंतर्गत तीन-अक्षरी कोड सीईबी नियुक्त केला आहे. परंतु आयएसओ ६३९-१ दोन-अक्षरी कोड नाही.
फिलिपिनो भाषेवरील आयोग, देशाच्या राष्ट्रीय आणि प्रादेशिक भाषांचा विकास आणि संवर्धन करण्याचा आरोप असलेली फिलीपीन सरकारी संस्था, फिलिपिनो भाषेतील भाषेचे नाव सेब्वानो असे करते.
नामकरण
[संपादन]सेबव्हानो हा शब्द "सेबू" + "आनो" यांनी बनलेला आहे. एक लॅटिनॅट कॅल्क, जो फिलीपिन्सच्या स्पॅनिश वसाहती वारशाचे प्रतिबिंब आहे. सामान्य किंवा दैनंदिन भाषेत, विशेषतः सेबू बेटाच्या बाहेरील भाषिकांकडून आणि खरं तर सेबूमध्ये या भाषेला अधिक वेळा बिसाया म्हणून संबोधले जाते. बिसाया, तथापि, मूळ नसलेल्या भाषिकांसाठी गोंधळाचे कारण बनू शकते कारण इतर अनेक बिसायन भाषांना देखील बिसाया म्हणून संबोधले जाते. जरी ते भाषाशास्त्रज्ञांनी सेबव्हानो म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या भाषिकांशी परस्परांमध्ये साम्य नाही आहे. सेबव्हानो या अर्थाने मूळ किंवा स्थान, तसेच ते ज्या भाषेत बोलतात त्याकडे दुर्लक्ष करून, सेबू बेटाच्या स्थानिक भाषेसह परस्पर समजू शकणाऱ्या सर्व स्थानिक भाषा भाषिकांना लागू होते.
सेबव्हानो या शब्दाला काही आक्षेप घेण्यात आले आहेत. उदाहरणार्थ, लेयटे, बोहोल आणि नॉर्दर्न मिंडानाओ (डिपोलॉग, दापिटन, मिसामिस ऑक्सीडेंटल आणि मिसामिस ओरिएंटल आणि बुटुआनच्या किनारी भागांसह) मधील सेबव्हानो भाषिकांच्या पिढ्यांचे म्हणणे आहे की त्यांचे वंश सेबुआनो भाषिक त्यांच्या ठिकाणचे मूळ आहेत. शिवाय, ते वांशिकदृष्ट्या स्वतःला सेबव्हानो नव्हे तर बिसाया म्हणून संबोधतात आणि त्यांची भाषा बिनीसाया म्हणून ओळखतात.[५]
संदर्भ
[संपादन]- ^ Reference to the language as Binisaya is discouraged by many linguists, in light of the many languages within the Visayan language group that might be confounded with the term.
- ^ a b Wolff 1972
- ^ "Cebuano". Ethnologue (इंग्रजी भाषेत). 2018-09-06 रोजी पाहिले.
- ^ Ammon, Ulrich; Dittmar, Norbert; Mattheier, Klaus J.; Trudgill, Peter (2006). Sociolinguistics: An International Handbook of the Science of Language and Society (इंग्रजी भाषेत). 3. Walter de Gruyter. p. 2018. ISBN 9783110184181.
- ^ Endriga 2010
बाह्य दुवे
[संपादन]- सेबुआनो शब्दकोश
- सेबुआनो इंग्रजी शोधण्यायोग्य शब्दकोश
- जॉन यू. वुल्फ, सेबुआनो विसायनचा शब्दकोश: खंड I, खंड II, शोधण्यायोग्य इंटरफेस, प्रोजेक्ट गुटेनबर्ग येथे डाउनलोड करण्यायोग्य मजकूर
- अंग दिला नाटोंग बिसाया
- लगदा सा स्पेलिंग स्पेलिंगचे नियम (सेबुआनो)
- Language Links.org - फिलीपीन जगाच्या भाषा - सेबुआनो धडे Archived 2008-04-10 at the Wayback Machine.
- Spanish-Cebuano Dictionary चे ऑनलाइन ई-पुस्तक, 1898 मध्ये Fr. फेलिक्स गिलेन
- सेबुआनो शब्दकोश
- ऑनलाइन बायबल, व्हिडिओ आणि ऑडिओ फाइल्स, प्रकाशने आणि सेबुआनो भाषेतील इतर बायबल अभ्यास साहित्य [१]