वेसेक्स
वेस्ट सॅक्सन्सचे राज्य तथा वेसेक्स हे ग्रेट ब्रिटनच्या दक्षिणेतील एक अँग्लो-सॅक्सन राज्य होते. इ.स. ५१९ च्या सुमारास स्थापन झालेले हे राज्य ८८६ मध्ये आल्फ्रेड द ग्रेट ने स्वतःला अँग्लो-सॅक्सन राजा घोषित करे पर्यंत अस्तित्त्वात होते. [१]
रजा एग्बर्टच्या राज्यकालात त्याने सरे, ससेक्स, केंट, एसेक्स आणि मर्सिया, इ. प्रदेश जिंकून घेतले तसेच नॉर्थम्ब्रियाने वेसेक्सचे मांडलिकत्व स्वीकारले होते. मर्सियन स्वातंत्र्य ८३० मध्ये पुनर्संचयित केले गेले. त्याच्या उत्तराधिकारी, एथेलवुल्फच्या कारकिर्दीत, डॅनिश सैन्य थेम्स नदीच्या मुखातून वेसेक्सवर चालून आले परंतु एथेलवुल्फने त्यांना हाकलून लावले. एथेल्वुल्फ नंतर एथेलबाल्ड याने सिंहासन बळकावले तेव्हा यादवी टाळण्यासाठी राज्य त्याच्या चार मुलांत विभागले गेले. यांतील सर्वात धाकटा आल्फ्रेड द ग्रेट होता.
८७१ मध्ये डेनिश व्हायकिंग सैन्याने पुन्हा वेसेक्सवर आक्रमण केले आणि यावेळी त्यांना यश मिळाले. आल्फ्रेडने त्यांना खंडणी देउन परत पाठवले. आल्फ्रेडने ८७६चा हल्ला परतवून लावला परंतु ८७८ मध्ये त्याने पळ काढला. शेवडी एडिंग्टनच्या लढाईत व्हायकिंगांना वेसेक्सने धूळ चारली. आल्फ्रेडने अनेक विद्वानांन आश्रय दिला आणि लष्कर आणि आरमार बळकट केले. त्याने नवीन कायदेसंहिताही जारी केली.
आल्फ्रेडचा मुलगा, एडवर्डने मिडलँड्स आणि ईस्ट अँग्लिया काबीज केले. आपली बहीण मर्सियाची एथेलफ्लेड हिच्या मृत्यूनंतर एडवर्ड ९१८ मध्ये मर्सियाचा शासक झाला. एडवर्डचा मुलगा, एथेलस्टॅन पुन्हा एकदा नॉर्थंब्रिया जिंकून घेऊन प्रथमच इंग्लंडमध्ये एकसंध राज्य स्थापले. १०१६ मध्ये डेन्मार्कच्या क्नुटने वेसेक्स व पर्यायाने इंग्लंड जिंकू. १०६६ मध्ये हॅरोल्ड गॉडविन्सनने वेसेक्स खालसा करून वेसेक्सचे अस्तित्त्व संपुष्टात आणले.

८६५ मध्ये, अनेक डॅनिश कमांडरांनी आपापल्या सैन्याला एका मोठ्या सैन्यात एकत्र केले आणि ते इंग्लंडमध्ये उतरले. पुढील वर्षांमध्ये, ज्याला ग्रेट हेथन आर्मी म्हणून ओळखले जाऊ लागले, त्याने नॉर्थंब्रिया आणि पूर्व अँग्लियाच्या राज्यांवर कब्जा केला. त्यानंतर ८७१ मध्ये, ग्रेट हीथन आर्मीला मजबुती देण्यासाठी ग्रेट समर आर्मी स्कॅन्डिनेव्हियाहून आली. प्रबलित सैन्याने वेसेक्सवर आक्रमण केले आणि जरी एथेलरेड आणि आल्फ्रेड यांनी काही विजय मिळवले आणि त्यांच्या राज्याचा विजय रोखण्यात यश मिळवले, तरीही अनेक पराभव आणि पुरुषांच्या मोठ्या नुकसानामुळे अल्फ्रेडला डेन्स लोकांना वेसेक्स सोडण्यास भाग पाडले.[२][३] डेन्स लोकांनी पुढील काही वर्षे मर्सियाला वश करण्यात घालवली आणि त्यापैकी काही नॉर्थंब्रियामध्ये स्थायिक झाले, परंतु उर्वरित ८७६ मध्ये वेसेक्सला परतले. आल्फ्रेडने प्रभावीपणे प्रतिसाद दिला आणि ८७७ मध्ये त्यांची माघार घडवून आणण्यासाठी थोडासा संघर्ष केला. डॅनिश सैन्याचा एक भाग मर्सिया येथे स्थायिक झाला, परंतु ८७८ च्या सुरुवातीस उर्वरित डॅन्सने वेसेक्सवर हिवाळी आक्रमण केले, अल्फ्रेडला आश्चर्यचकित केले आणि राज्याचा बराचसा भाग ताब्यात घेतला. आल्फ्रेडला सॉमरसेट लेव्हल्सच्या दलदलीत अनुयायांच्या छोट्या गटासह आश्रय घेण्यास कमी केले गेले, परंतु काही महिन्यांनंतर तो सैन्य गोळा करण्यात यशस्वी झाला आणि एडिंग्टनच्या लढाईत डेन्सचा पराभव केला, ज्यामुळे त्यांची वेसेक्समधून अंतिम माघार झाली. पूर्व अँग्लियामध्ये स्थायिक. ८७० च्या दशकात फ्रान्स आणि ब्रिटनीच्या उत्तर किनाऱ्यावर एकाच वेळी डॅनिश छापे पडले - ९११ मध्ये नॉर्मंडीच्या स्थापनेपूर्वी - आणि ब्रेटन आणि कॉर्निश या दोघांशी डॅनिश युती नोंदवली गेली असावी ज्यामुळे कॉर्निश स्वायत्तता दडपली गेली असावी आणि राजाचा बुडून मृत्यू झाला असावा ८७५ मध्ये ॲनालेस कॅम्ब्रियाने नोंदवलेल्या डॉनयार्थ.[४] या काळानंतर कॉर्नवॉलचे कोणतेही 'किंग्स' रेकॉर्ड केलेले नाहीत, परंतु एसेरने कॉर्नवॉलला ८९० च्या दशकात वेसेक्सपासून वेगळे राज्य म्हणून नोंदवले.[५]
संदर्भ आणि नोंदी
[संपादन]- ^ Keynes 1998.
- ^ "BBC - History - Alfred the Great". www.bbc.co.uk.
- ^ Hooper, Nicholas Hooper; Bennett, Matthew (1996). The Cambridge Illustrated Atlas of Warfare: the Middle Ages. Cambridge University Press. pp. 22–23. ISBN 0521440491.
- ^ "Celtic Kingdoms of the British Isles: Dumnonii". The History Files. 27 December 2015 रोजी पाहिले.
- ^ Albert S. Cook, Asser's life of King Alfred, 1906