"भारतीय संस्कृतीतील संख्या संकेत" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
No edit summary |
No edit summary |
||
ओळ २०: | ओळ २०: | ||
तीन दु:ख - दैहिक दु:ख, दैवी दु:ख, भौतिक दु"ख |
तीन दु:ख - दैहिक दु:ख, दैवी दु:ख, भौतिक दु"ख |
||
त्रिफळा - बेहडा, हिरडा आणि आवळकाठी (यांचे मिश्र चूर्ण) |
|||
== चार == |
== चार == |
||
ओळ ४२: | ओळ ४५: | ||
==पाच== |
==पाच== |
||
पंचगव्य - (गाईचे) दूध, दही, तूप, शेण, मूत्र यांचे मिश्रण |
|||
पंच तत्त्व- पृथ्वी, आप, तेज, वायु, आकाश |
पंच तत्त्व- पृथ्वी, आप, तेज, वायु, आकाश |
२२:५६, ३ ऑक्टोबर २०११ ची आवृत्ती
एक
एक : ईश्वर, सूर्य, पृथ्वी, गणपतीचा दात, ब्रह्म
दोन
दोन मार्ग- प्रवृत्ति मार्ग, निवृत्ति मार्ग
दोन पक्ष- शुक्लपक्ष, कृष्णपक्ष
दोन उपासना पद्धति- सगुण, निर्गुण
तीन
तीन देव- ब्रह्मा, विष्णु, महेश (यांना त्रिमूर्ती किंवा त्रिदेव सुद्धा म्हणतात.)
तीन लोक - स्वर्ग, मृत्यू, पाताळ
तीन गुण - सत्त्वगुण, रजोगुण, तमोगुण
तीन दु:ख - दैहिक दु:ख, दैवी दु:ख, भौतिक दु"ख
त्रिफळा - बेहडा, हिरडा आणि आवळकाठी (यांचे मिश्र चूर्ण)
चार
चार वेद- ऋग्वेद, यजुर्वेद, सामवेद, अथर्ववेद
चार वर्ण- ब्राह्मण, क्षत्रिय, वैश्य, शूद्र
चार आश्रम- ब्रह्नचर्य, गृहस्थ, वानप्रस्थ, संन्यास
चार धाम - रामेश्वर, बद्रीनाथ, द्वारका, जगन्नाथपुरी
चार कुंभ मे़ळा स्थाने - उज्जैन, नाशिक, हरिद्वार, प्रयाग
चार पुरुषार्थ- धर्म, अर्थ, काम, मोक्ष
चार उपाय - साम, दाम, दंड, भेद
चार सूफी संप्रदाय- चिश्तिया, कादिरिया, सुर्हावर्दिया, नक्शबंदी
चार खलिफा- अबू बकर, उमर, उस्मान, अली
पाच
पंचगव्य - (गाईचे) दूध, दही, तूप, शेण, मूत्र यांचे मिश्रण
पंच तत्त्व- पृथ्वी, आप, तेज, वायु, आकाश
पंच देव- शिव, गणेश, विष्णू, सूर्य, दुर्गा
पंच ज्ञानेंद्रिये- नाक, कान(कर्ण), डोळा, जीभ(रसना), त्वचा
पंचामृत- दूध, दही, तूप, साखर, मध
पंच कन्या- अहल्या, द्रौपदी, सीता, तारा, मंदोदरी
पंच प्राण- प्राण, अपान, समान, व्यान, उदान
पंच पुष्पबाण- कमल, अशोक, आम्र, नवमल्लिका, नीलोत्पल
पंच नद- झेलम, चिनाब, रावी, सतलज, बियास
पंच रत्न- सोने, हिरा, नीलम, माणिक, मोती
पंच पीर- जाहर, नरसिंह, भज्जू ग्वारपहरिया, घोड़ा बालाभंजी, रुहरदलेले
पंच "ग"कार(वैष्णवांचे)- गंगा, गीता, गाय, गोविंद. गायत्री
पंच "म"कार(शाक्तांचे)- मद्य, मांस, मत्स्य, मुद्रा, मैथुन
सहा
सहा ऋतू- वसंत, ग्रीष्म, वर्षा, शरद, हेमंत, शिशिर
षड् रिपु- काम, क्रोध, लोभ, मोह, मद, मत्सर
सहा रस- कडू, तिखट, आंबट, गोड, खारट, तुरट
सहा अकाल- अतिवृष्टि, अनावृष्टि, उंदरांचे वाढलेले प्रमाण, परकीय आक्रमण, टोळधाड, पक्ष्यांचे वाढलेले प्रमाण
सहा शास्त्रे- मीमांसा, न्याय, वैशेषिक, योग, सांख्य, वेदान्त
सहा हास्ये- स्मित, हसित, विहसित, अवहसित, अपहसित, अतिहसित