संजय दत्त

संजय दत्त
जन्म	संजय दत्त
राष्ट्रीयत्व	भारतीय
कार्यक्षेत्र	अभिनय
वडील	सुनील दत्त
आई	नर्गीस

संजय दत्त हा हिंदी चित्रपटसृष्टीतील एक अभिनेता आहे. तो दिवंगत अभिनेता व राजकारणी सुनिल दत्त यांचा मुलगा आहे. त्यांची आई नर्गिस दत्त देखील हिंदी चित्रपटसृष्टीतील गाजलेली नायिका आहे.

संजय दत्त यांनी आयुष्यात अनेक चढ उतार पाहिले. त्यांचा अभिनेता म्हणून सुरुवात चांगलीच गाजली. परंतु अंमली पदार्थांच्या आहारी गेले व अनेक वर्षे चित्रपट सृष्टीपासून दूर होते. अंमली पदार्थांचे सेवन केल्याने त्यांची तब्येत एकेकाळी फारच खालावली होती. त्यावेळेस सुनिल दत्त यांनी त्याला अमेरिकेत उपचारांसाठी नेले. अंमली पदार्थांचे संजय दत्त यांचे व्यसन उपचारानंतर सुटले व त्यांनी काही काळ अमेरिकेत व्यतीत केला. या काळात त्यांना अमेरिकेतच रहाण्याची व चित्रपट सृष्टीतील प्रसिद्धी पासून दूर रहाण्याचे ठरवले होते. परंतु सुनिल दत्त यांनी आपल्या इच्छेखातर भारतात परतण्याची विनंती केली व त्यास संजय दत्त यांनी होकार दिला.

भारतात परतल्यानंतर काही काळानंतर पुन्हा चित्रपट सृष्टीत प्रवेश केला. अनेक हिट चित्रपट दिले. या काळात व्यक्तीक आयुष्यात फेरबदल झाले. तसेच १९९२ च्या दंगली व नंतर झालेल्या बॉम्बस्फोटात त्यांचे नाव गोवले गेले. त्यांच्या रहात्या घरातून बेकायदेशीर ए.के ५६ रायफल हस्तगत करण्यात आली त्यामुळे तत्कालीन टाडा कायद्यात चांगलेच गोवले गेले.

संजय दत्त यांना २००९ च्या लोकसभा निवडणूकीसाठी समाजवादी पक्षाची उमेदवारी मिळाली. ते लखनौ या मतदार संघातून उमेदवारी लढणार होते. सी.बी.आय ने त्यांच्या मिळालेल्या शिक्षेचा दाखला देत त्यांची उमेदवारी रद्द करण्याची मागणी केली. ३१ मार्च २००९ रोजी सर्वोच्च न्यायलयाने दिलेल्या निर्णयानुसार त्यांना निवडणुक लढवता येणार नाही.

२१ मार्च २०१३ रोजी भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाने १९९३ मुंबई बॉम्बस्फोट खटल्याचा निर्णय देताना बेकायदा शस्त्र बाळगल्याच्या आरोपाखाली संजय दत्त यांना ५ वर्षांची कारावासाची शिक्षा सुनावण्यात आली.

प्रमुख चित्रपट

वर्ष	चित्रपट	भूमिका	दिग्दर्शक
२०१४	उंगली	अशोक काळे	रेन्सिल  डिसिल्वा
२०१४	पीके	भैरान सिंग	राजकुमार हिरानी
२०१३	हम  है  राही  कार  के	कराटे
२०१३	जिला गाझियाबाद	प्रीतम  सिंघ	आनंद कुमार
२०१३	झंजीर	शेर खान
२०१३	पोलिसगिरी	रुद्र 'बाबा' आदित्य  देवराज
२०१२	सन ऑफ सरदार	बिल्लू	अश्वनी  धीर
२०१२	अग्निपथ	कांचा  चिना	करन मल्होत्रा
२०१२	डिपार्टमेंट	महादेव भोसले	रामगोपाल वर्मा
२०११	रेडी	विवाह मॅजिस्ट्रेट / घटस्फोट वकील	अनीस बझमी
२०११	रास्कल	चेतन चौहान	डेव्हिड धवन
२०११	देसी बॉयझ	श्री खलनायक	रोहित धवन
२०११	डबल धमाल	कबीर नायक	इंद्र कुमार
२०११	रा. वन	"खलनायक"	अनुभव सिन्हा
२०१०	नो  प्रॉब्लेम	यश अंबानी	अनीस बझमी
२०१०	लम्हा	विक्रम सभरवाल / गुल जहांगीर	राहुल ढोलकिया
२००९	ब्लू	सागर 'शेठजी ' सिंघ	अँथनी डिसोझा
२००९	लक	करीम  मुसा	सोहम शाह
२००८	किडनॅप	विक्रांत रैना	संजय  गाढवी
२००७	शूट आउट अॅट लोखंडवाला	आफताब अहमद खान	संजय गुप्ता
२००७	दस कहानियाँ	बाबा  हैद्राबादी	संजय गुप्ता
२००७	एकलव्य
२००७	धमाल
२००७	नेहले पे देहला	जॉनी
२००७	मिस्टर फ्रॉड
२००७	ओम शांति ओम
२००६	लगे रहो मुन्ना भाई	मुरली प्रसाद 'मुन्ना भाई' शर्मा
२००६	अँथनी कौन है?	मास्टर मदन
२००६	जिंदा
२००६	तथास्तु	रवी राजपूत
२००६	सरहद पार	रणजीतसिंह
२००६	टॅक्सी नंबर ९२११	संभाषक
२००५	शादी नंबर वन
२००५	टँगो चार्ली
२००५	शब्द	शौकत वशिष्ट
२००५	मोहब्बत हो गयी है तुमसे
२००५	दस	सिद्धार्थ धीर
२००५	परिणीता	गिरीश शर्मा
२००५	वाह ! लाइफ हो तो ऐसी
२००५	विरुद्ध	अली असगर
२००५	एक अजनबी
२००४	रुद्राक्ष	वरुण
२००४	प्लॅन
२००४	दीवार	ख़ान
२००४	मुसाफ़िर	बिल्ला
२००४	रक्त	राहुल
२००३	मुन्ना भाई एम.बी.बी.एस.	मुरली प्रसाद 'मुन्ना भाई' शर्मा
२००३	एल ओ सी कारगील
२००३	एक और एक ग्यारह	सितारा
२००३	तेरे प्यार की कसम
२००२	पिता
२००२	अनर्थ
२००२	हथियार
२००२	काँटे
२००२	हम किसी से कम नहीं	मुन्ना भाई
२००२	ये है जलवा
२००२	मैंने दिल तुझको दिया
२००१	जोड़ी नम्बर वन	जय
२०००	चल मेरे भाई	विकी ओबेरॉय
२०००	मिशन कश्मीर
२०००	कुरु्क्षेत्र	ए सी पी पृथ्वीराज सिंह
२०००	जंग	बल्ली
२०००	राजू चाचा
२०००	बागी	राजा
२०००	खौफ़	बाबू
१९९९	वास्तव	रघुनाथ नामदेव शिवाल्कर
१९९९	हसीना मान जायेगी	सोनू
१९९९	खूबसूरत
१९९९	कारतूस
१९९९	सफारी
१९९९	दाग	कप्तान करणसिंह
१९९८	दुश्मन
१९९७	दौड़	नंदू
१९९७	दस	कप्तान राजा सेठी
१९९७	महंत
१९९७	सनम	नरेंद्र आनन्द
१९९६	विजेता	वकील अशोक
१९९६	नमक	गोपाल
१९९५	आंदोलन	आदर्श
१९९५	जय विक्रान्त
१९९४	अमानत	विजय
१९९४	आतिश	बाबा
१९९४	ज़माने से क्या डरना
१९९४	इन्साफ अपने लहू से	राजू
१९९३	खलनायक	बलराम प्रसाद "बल्लू"
१९९३	गुमराह
१९९३	साहिबाँ
१९९३	मेरी आन
१९९३	क्षत्रिय
१९९२	सरफिरा	सुरेश सिन्हा
१९९२	जीना मरना तेरे संग
१९९२	साहेबज़ादे	राजा
१९९२	य़लगार
१९९२	अधर्म	विकी वर्मा
१९९१	सड़क	रवि
१९९१	साजन
१९९१	दो मतवाले
१९९१	कुरबानी रंग लायेगी	राज किशन
१९९१	योद्धा	सूरज सिंह
१९९१	फ़तेह	करन
१९९१	खून का कर्ज़
१९९०	क्रोध
१९९०	जीने दो
१९९०	खतरनाक
१९९०	तेजा
१९९०	थानेदार
१९९०	ज़हरीले
१९८९	दो कैदी
१९८९	ताकतवर
१९८९	मोहब्बत का पैगाम
१९८९	हम भी इंसान हैं	भोला
१९८९	कानून अपना अपना	रवि
१९८९	हथियार	अविनाश
१९८९	इलाका	इंस्पेक्टर सूरज वर्मा
१९८८	कब्ज़ा
१९८८	खतरों के खिलाड़ी	राजेश
१९८८	जीते हैं शान से	गोविन्दा
१९८८	मोहब्बत के दुश्मन
१९८८	मर्दों वाली बात
१९८७	इनाम दस हज़ार	कमल मल्होत्रा
१९८७	नाम-ओ-निशान
१९८७	ईमानदार	राजेश
१९८६	जीवा
१९८६	नाम	विकी कपूर
१९८६	मेरा हक
१९८६	दो दिलों की दास्तान	विजय कुमार सक्सेना
१९८५	जान की बाज़ी		अजय कश्यप
१९८५	मेरा फैसला	राज सक्सेना	राजेंद्र सिंह बाबू
१९८५	ज़मीन आसमान	संजय	भारत  रंगाचार्य
१९८५	मैं आवारा हूँ	संजीव 'संजू' कुमार	असीम  सामंत
१९८३	बेकरार	श्याम	व्ही. बी. राजेंद्र प्रसाद
१९८२	जॉनी आय लव्ह यू	जॉनी	राकेश कुमार
१९८२	विधाता	कुणाल सिंह	सुभाष घई
१९८१	रॉकी	रॉकी डिसूझा	सुनील दत्त
१९७१	रेशमा और शेरा	कव्वाली गायक	सुनील दत्त

चरित्रपट

संजय दत्त याच्या जीवनावर 'संजू" नावाचा चित्रपट निघाला आहे. दिग्दर्शक राजुमार हिरानी; संजय दत्तच्या भूमिकेत रणबीर कपूर.