लौंडा नाच (लोकनृत्य)

लौंडा नाच (भोजपुरी: 𑂪𑂫𑂢𑂹𑂙𑂰 𑂢𑂰𑂒) हे भारत, नेपाळ, मॉरिशस आणि कॅरिबियन बेटांच्या भोजपुरी भाषिक समुदायाचे एक लोकनृत्य आहे.^[१] हे फक्त पुरुषांद्वारेच केले जाते जे स्त्रियांचा पोशाख करतात, आणि त्यांना "लौंडा" असे संबोधले जाते.^[२]

लग्न समारंभात लौंडा नर्तक हा एक केंद्रबिंदू असतो, जो वराच्या मंडळाला वधूच्या घरी नेतो.^[३]

इतिहास[संपादन]

या लोकनृत्याचा सर्वात जुना उल्लेख ११ व्या शतकात आढळतो जो भोजपुरी प्रदेशात चालू राहिला आणि १९ व्या शतकात, शतकानुशतके जुन्या कलाप्रकाराचे लोकांच्या नाट्यगृहात रूपांतर करण्याची ही कल्पना भिखारी ठाकूर यांनी मांडली होती. ते लोकप्रिय करण्यासाठी देखील श्रेय यांनाच दिले जाते.^[४] विसाव्या शतकाच्या पहिल्या काही दशकात जेव्हा जगाने दीनदुबळ्यांचे हक्क ओळखून क्रांतिकारक बदल घडवून आणले होते, तेव्हा भिखारी ठाकूर यांनी त्यांचा सतत संघर्ष आणि जगण्याची प्रवृत्ती कृषी रंगभूमीच्या माध्यमातून प्रदर्शित केली, ज्याला 'लौंडा नाच' म्हणून ओळखले जाते,^[५] "गाणी, नृत्य, कॉमेडी, व्यंग्य, श्लेष, विनोद, विडंबन आणि थिएटर जेथे पुरुष रात्रभर चालणाऱ्या कामगिरीमध्ये महिलांची नक्कल करतात."^[६]

उल्लेखनीय सादरकर्ते[संपादन]

रामचंद्र मांझी
राकेश कुमार

संदर्भ[संपादन]

^ Morcom, Anna (2014-02-07). Courtesans, Bar Girls & Dancing Boys: The Illicit Worlds of Indian Dance (इंग्रजी भाषेत). Hachette India. ISBN 978-93-5009-793-9.
^ "The Tragic Exploitation of India's Launda Dancers". thediplomat.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-28 रोजी पाहिले.
^ UNICEF (April 2010). "SEXUAL ABUSE AND EXPLOITATION OF BOYS IN SOUTH ASIA A REVIEW OF RESEARCH FINDINGS, LEGISLATION, POLICY AND PROGRAMME RESPONSES". UNICEF Innocenti Research Centre.
^ Herald, National (2021). ""Ramchandra Manjhi: The last scion of Bhikhari Thakur's Naach tradition"".^{[permanent dead link]}
^ कुमार, Nawal Kishore Kumar नवल किशोर (2017-07-12). "Celebrating 100 years of Bhikaji Thakur's 'Launda Naach'". Forward Press (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-28 रोजी पाहिले.
^ Shrivastava, Girish (2018-08-03). "The fire is still burning" (इंग्रजी भाषेत). ISSN 0971-751X.

[1] Morcom, Anna (2014-02-07). Courtesans, Bar Girls & Dancing Boys: The Illicit Worlds of Indian Dance (इंग्रजी भाषेत). Hachette India. ISBN 978-93-5009-793-9.

[2] "The Tragic Exploitation of India's Launda Dancers". thediplomat.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-28 रोजी पाहिले.

[3] UNICEF (April 2010). "SEXUAL ABUSE AND EXPLOITATION OF BOYS IN SOUTH ASIA A REVIEW OF RESEARCH FINDINGS, LEGISLATION, POLICY AND PROGRAMME RESPONSES". UNICEF Innocenti Research Centre.

[4] Herald, National (2021). ""Ramchandra Manjhi: The last scion of Bhikhari Thakur's Naach tradition"".^{[permanent dead link]}

[5] कुमार, Nawal Kishore Kumar नवल किशोर (2017-07-12). "Celebrating 100 years of Bhikaji Thakur's 'Launda Naach'". Forward Press (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-28 रोजी पाहिले.

[6] Shrivastava, Girish (2018-08-03). "The fire is still burning" (इंग्रजी भाषेत). ISSN 0971-751X.

[१]

[२]

[३]

[४]

[५]

[६]