येसोपेट

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

येसोपेट (लिटल इसाप) हा फ्रेंच साहित्यातील कथांच्या मध्ययुगीन संग्रहाचा संदर्भ देतो. विशेषतः इसापच्या दंतकथांच्या आवृत्त्यांसाठी. वैकल्पिकरित्या इसोपेट-अविऑनेट हा शब्द सूचित करतो की दंतकथा इसाप आणि एव्हियनस या दोघांकडून घेतल्या गेल्या आहेत.

मेरी डी फ्रान्सच्या दंतकथा[संपादन]

मध्ययुगीन पुस्तकातील लघुचित्र

'येसोपेट' या शब्दाची उत्पत्ती बाराव्या शतकातील आहे. जिथे ती प्रथम मेरी डी फ्रान्सने वापरली होती. ज्याच्या १०२ दंतकथांचा संग्रह अँग्लो-नॉर्मन ऑक्टोसिलॅबिक दोहेत लिहिलेला होता. तिने आल्फ्रीडच्या मूळ कृतीतून अनुवादित केल्याचा दावा केला आहे. परंतु आल्फ्रिड अशा कोणत्याही जुन्या इंग्रजी साहित्याचा पुरावा नसल्यामुळे, यावर विवाद निर्माण झाला आहे.[१]

यातील दंतकथा विविध स्रोतांमधून आलेल्या आहेत. त्यात केवळ प्राणी (आणि कीटक) नसून मानव देखील आहेत. पहिल्या चाळीस कथा इसापच्या रोम्युलस संग्रहांपैकी एकाशी संबंधित आहेत, परंतु तेथेही थोडी भिन्नता आहे. तिने "द डॉग अँड द चीझ" नावाची कथा द डॉगच्या शास्त्रीय आवृत्त्यांपेक्षा वेगळी आहे. त्याचे प्रतिबिंब तंतोतंत तपशीलवार आहे की ते वाहून नेत असलेल्या हाडे किंवा मांसाच्या तुकड्यापेक्षा ते चीज आहे. इतर अनेक कथा येसोपेटमध्ये प्रथमच दिसून येतात. विशेषतः ज्या मानवांबद्दल आहेत. किमान एक, द माऊस टेक्स अ वाईफ, फक्त पश्चिमेला प्रथमच दिसते. परंतु पूर्वेकडील साहित्यात याबद्द्ल अगोदरच उल्लेख दिसून येतात. इतर अजूनही लोककथेच्या चांगल्या प्रस्थापित श्रेणींमध्ये बसतात आणि त्यांचे तोंडी प्रसारण सुचवतात.

नैतिकता[संपादन]

यात गुंतलेल्या पात्रांच्या वागणुकीतून नैतिक निष्कर्ष काढण्यात आला आहे की मेरी सर्वात वैयक्तिक आहे, १२ व्या शतकातील सरंजामशाही समाजातील वास्तविकता प्रतिबिंबित करते. त्याच वेळी त्यामधील लोकांच्या वैयक्तिक कल्याणाची चिंता देखील दिसून येते. तिचे स्तरीकरण स्वीकारत असताना, त्यांच्या पदाचा गैरवापर करणाऱ्यांवर तिची टीका तीक्ष्ण आहे आणि दीनदलितांच्या दुर्दशेबद्दल तिची सहानुभूती स्पष्ट दिसते. विशेषतः ती कायदेशीर व्यवस्थेतील असमानता (द वुल्फ अँड द लँब, द डॉग अँड द शीप ), डेप्युटीची अयोग्य निवड आणि विश्वासाचा विश्वासघात यावर टीका करते.

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ Martin, Mary Lou: The Fables of Marie de France: an English translation, Birmingham AL, 1979, pp.22-24

बाह्य दुवे[संपादन]

मेरी लू मार्टिनच्या भाषांतरातील प्रस्तावना आणि पहिल्या काही दंतकथा गुगल बुक्सवरील मर्यादित पूर्वावलोकनामध्ये आढळू शकतात [१]